Manuscript af - en dan?

Je hoeft natuurlijk niets met dit potentiele boek. Er zijn ongetwijfeld mensen die fijn een verhaal van tienduizenden woorden schrijven, het in een la leggen zodra het af is en aan het volgende verhaal beginnen, omdat ze het gewoon heerlijk vinden om te schrijven. Niet iedereen wil die vervolgstap maken en dat is begrijpelijk, want het kan zo eenvoudig, maar ook zo lastig zijn als je het zelf maakt.

Voor het kiezen van een publicatiemogelijkheid moet je bij jezelf te rade gaan wat je doel is met je manuscript. Vind je het geweldig om je naam op de rug van een boek te zien staan en er ook eentje aan je oma te kunnen geven, maar wil je niet een zwaar traject in bij een professionele uitgever, dan maak je een heel andere keuze dan de schrijver die de wereld wil veroveren met zijn romans. Voor alle opties geldt: je wordt er niet rijk van, als je al geld weet te verdienen als schrijver. Zorg er zelf echter ook voor dat je er niet arm van wordt. Er zijn publicatiemogelijkheden die veel geld kosten en niets opleveren. Dit zijn 'uitgeverijen' waarbij het verdienmodel gebaseerd is op het geld dat van de auteurs komt, niet van boekenkopende lezers. Bepaalde opties vallen niet voor niets onder de 'vanity press'. Het is erg verleidelijk op een makkelijk en soepele manier je boek werkelijk te zien worden. De blijdschap die je zult voelen bij het openen van die eerste doos, verdwijnt zodra het stof op de dozen valt. Alle opties kunnen de perfecte keuze zijn voor jouw boek, maar doe je huiswerk en stel vragen.

'De belangrijkste factor in de succesvolle publicatie van je boek ben je zelf'
(Zelf uitgeven - Maarten Carbo)

De 'copyshop'-optie

Dit is voor die schrijver die zijn eigen boek in de kast wil zetten en een stapeltje wil uitdelen aan familie en vrienden. Bij deze meest simpele en directe uitgeefmogelijkheid, moet je je boek in een kant-en-klaar bestand aanleveren om te drukken. Je bestelt en betaalt 20 of meer exemplaren van je boek en regelt zelf redactie, opmaak, promotie en dergelijke. Dat klinkt goed, he? Let wel op: de kans om in een boekwinkel terecht te komen is minimaal tot nihil.

Nadeel: niemand gaat je boek lezen, behalve je oma.
Voordeel: het is de meest directe en snelle optie.
Voorbeelden: Pumbo, Boekengilde

'Anybody who turns up their nose at the practice should be kicked in the junk drawer'
(The kick-ass writer - Chuck Wendig)

 
Uitgeven zonder je portemonnee te trekken

Er zijn opties om je boek uit te geven zonder dat het je geld kost. Eentje ervan is natuurlijk ontdekt worden, de ander is je rechten overdragen. Jouwboek.nl is heel eerlijk over deze optie op hun site: je gaat geen geld verdienen.

Nadeel: je hebt geen recht meer om over je eigen werk te beslissen en dat kan een heel slechte keuze zijn.
Voordeel: het kost niks!
Voorbeelden: Jouwboek.nl, Boekscout

'Unwise is the writer who quits his day job too soon'
(The art of war for writers - James Scott Bell)

 
Uitgeefplatforms met dienstenpakketten

Als je niet weet hoe je je manuscript in een geschikte opmaak kunt zetten en je ook nog wel graag even een controle op taal- en spelfouten wilt, dan kun je daarvoor een dienstenpakket aankopen bij een bedrijf of website. Ze variëren in kosten van een kleine duizend euro tot duizenden euro's, waarbij zaken als lijnredactie, opmaak, een isbn, promotie en distributie voor je wordt geregeld. Als je de juiste keuzes maakt en zelf goed de diensten aanvult en inzet, kan dit een heel goede optie zijn. Denk niet dat je zelf 'off the hook' bent als je kant-en-klare opties kiest, want dat zou een grote en dure fout zijn. Je moet er bovenop zitten, vragen afvuren en eisen stellen. En let goed op, deze uitgeefplatforms gaan vaak onder de noemer 'uitgeverij'. Een reguliere uitgeverij vraagt geen bijdrage van de auteur. Er is helemaal niets mis met deze keuze, als je maar weet wat het inhoudt. En zorg dat je goed weet wat je krijgt voor je bijdrage, want je betaalt immers voor diensten.

Nadeel: met de kleinere pakketten kom je eigenlijk niet tot een professioneel eindproduct, zeker op het gebied van redactie, promotie en beschikbaarheid van je boek zul je zwakkere punten ontdekken. De pakketten waarbij je dat wel ontvangt zijn even duur als een uitstekende auto.
Voordeel: heel veel van de onhandige, kleine, stomme dingetjes waar je absoluut geen verstand van hebt, worden voor je geregeld.
Voorbeelden: Brave New Books, Boekscout

'De uitgeverij is dood'
(Iedereen kan uitgeven - Tjerk Noordraven)

 
Zelf uitgeven

Het ultieme 'in eigen beheer' uitgeven. Je pakt het zo professioneel mogelijk aan door overal goede mensen voor in te huren. Denk aan redactie, opmaak, drukken, promotie, distributie, e-books en de vele ander aspecten die je zult moeten regelen bij deze optie. De benodigde financiering kun je regelen via bijvoorbeeld een crowdfunding, maar ook dat kost veel tijd en energie. Dit is veruit de meest arbeidsintensieve optie, maar als je slaagt, zal het een gevoel van voldoening en succes opleveren. Het is echter absoluut niet makkelijk en je zult veel research moeten doen. Zonder verstand van de boekenwereld en een nuchtere, zakelijke aanpak is deze optie gedoemd te falen. 

Nadeel: het is heel veel werk, je moet zelf ontdekken hoe het moet en zult vele fouten maken.
Voordeel: je hebt alles zelf in de hand en kunt het helemaal aanpakken zoals jij dat graag wilt.
Voorbeelden: Manuscriptredactie, Bureau Pterodactylus, Ontwerpbureau Grafische Vormgeving, ISBN, Het Centraal Boekhuis

'Conclusie: een boek in eigen beheer uitgeven is gekkenwerk'
(Een bestseller schrijven voor Dummies - Bart van Lierde)

 
Insturen naar uitgeverijen

Daar is ie dan, de heilige graal. We willen allemaal ontdekt worden en allemaal een Harry Potter in onze pocket of bureaula hebben. Maar vergeet niet dat J.K. Rowling bij een groot aantal uitgeverijen is geweigerd en alleen de positie bereikt heeft die ze nu heeft door heel hard te geloven in haar boek, lang vol te houden en de juiste keuzes te maken.

Nadeel: het is vreselijk moeilijk om door een uitgeverij 'ontdekt' te worden. De bekende 'slushpile' is het doel en de eindbestemming tegelijk voor de meeste manuscripten.
Voordeel: als je uitgegeven wordt, heb je de beste kansen op succes, zichtbaarheid en een goed vervolg van je carrière dankzij de professionele behandeling van je manuscript. Niet schrikken van de rode redactiepagina's.
Voorbeelden: De Bezige Bij, Luitingh-Sijthoff, Overamstel Uitgevers

De bottomline blijft: je kunt pas verdienen door waarde toe te voegen'
(Succes met je boek - Maarten Carbo)

 
Houd vol!

De boodschap moge duidelijk zijn. Er is een optie voor elk, een keuze die past bij ieders wensen. Zorg dat je heel goed weet wat een bepaalde optie inhoudt en houd vol. Maar durf ook een eerste manuscript waar je proeflezers zelfs niet over jubelen toch in die la te leggen. Elke grote schrijver heeft een of meerdere mislukte manuscripten, eerste schrijfsels, probeersels en proppen papier in een geheime trapkast liggen.

Voor de helderheid van de boodschap hebben we het nu niet over literaire agenten, PODs, auteurscoöperaties en al die andere mogelijkheden en tussenvormen die bestaan.

Een rijtje beroemde auteurs die in eerste instantie geweigerd werden:

• J.K. Rowling werd na vele weigeringen en de waarschuwing dat ze maar beter een baan kan zoeken, uitgegeven door Bloomsbury
• Agatha Christie moest vijf jaar lang afwijzingen verwerken voordat ze bij een uitgeverij geaccepteerd werd
• Lange tijd moest niemand iets hebben van Narnia van C.S. Lewis
• Dr. Seuss' verhalen werden als 'te afwijkend' afgekeurd
• De Da Vinci Code van Dan Brown vond men 'zo slecht geschreven' voordat men het de deur uitgooide.
• Twilight van Stephenie Meyer werd steeds maar weer de deur gewezen
• Audrey Niffenegger ontving 25 afwijzingen voor De vrouw van de tijdreiziger, nu een bestseller
• Kathryn Stockett werd pas blij van de 61e brief die ze terugkreeg van een uitgever over De keukenmeid (The help). De vorige 60 waren afwijzingen
• The war of the worlds van H.G. Wells vond men 'een vreselijk verhaal, dat vast niemand wilde lezen'
• En vele anderen ...
  
  

NaNoWriMo
Heb je geen manuscript klaarliggen, maar wil je wel gepubliceerd worden, dan is NaNoWriMo een heel goede methode om een eerste concept uit je mouw te schudden. Bovendien kun je er een schrijfboekenpakket mee winnen, waar onder ander Iedereen kan uitgeven van Tjerk Noordraven in zit!