Marathonlezen: méér lezen deze zomer in 3 stappen
Hoe doen al die Hebbanisten, boektokkers, boekstagrammers, boektubers en andere leesfanaten dat eigenlijk, zo veel boeken lezen in een relatief korte tijd? Misschien ben je van plan een longlist of shortlist in een korte tijd te lezen, misschien moet je binnenkort veel lezen voor je studie (of ben je vast vooruit aan het lezen), of misschien heb je nog een hele stapel boeken liggen die je deze zomer uit wil lezen voordat het drukke leven weer begint. Vrees niet, er zijn methodes voor deze waanzin. Je hebt helemaal geen jarenlange ervaring nodig voor een succesvolle leesmarathon, want hierbij overhandigen we je het spiekbriefje waarvan we wilden dat we het jaren geleden zelf hadden gehad. Het advies komt in drie stappen, dus ben je er klaar voor? Ready ... set ... lezen maar!
Stap 1: maak je selectie
De logische eerste stap om een leesmarathon te beginnen is natuurlijk een selectie maken van wat je wil gaan lezen. Misschien zit je er al helemaal klaar voor om de shortlist van de Hebban Debuutprijs 2023 of de longlist van de Booker Prize 2023 te lezen, of misschien heb je juist nu de tijd om lekker veel te lezen maar weet je nog niet precies wát.
Maak een selectie uit je Wil ik lezen-plank
Structuur vinden in je leesambities is nooit een slecht idee. Ga eens door je Wil ik lezen-plank heen en veeg het stof er vanaf. Hoeveel boeken staan er die je al heel lang wil lezen? Waarschijnlijk bestaat je Wil ik lezen-plank voornamelijk uit boeken die iemand je ooit heeft aangeraden of die je op Hebban of in de boekwinkel bent tegengekomen en hebt opgeslagen. Maak een selectie van boeken die je deze zomer echt nog heel graag wil lezen. Heb je een selectie gemaakt? Maak dan een nieuwe lijst of plank aan met die boeken. Zo creëer je een fijn overzicht dat je altijd kunt raadplegen.
Kies boeken die je inspireren om meer te lezen
Het heeft weinig zin om een selectie boeken te maken waar je tegenop gaat boksen. Je kunt je dus het beste focussen op boeken waar je echt helemaal enthousiast van raakt. Kies geen boeken waarvan je vindt dat je ze moet lezen omdat iedereen ze leest, maar kies vooral wat jij op dit moment wil lezen. Misschien voel jij je helemaal geïnspireerd door de Hebban Debuutprijs-shortlist, of heb je een lijst gemaakt van alle boeken die Harry Styles ooit heeft aangeraden.
Knusse boeken om bij weg te dromen
Tip: heb je een stok achter de deur nodig om flink door te lezen? Doe mee met de Hebban Reading Challenge! Aanmelden kan via de onderstaande knop:
Stap 2: ken je kudde
Nu we een stapel boeken hebben uitgekozen, kunnen we kennismaken met onze kudde. Elke kudde boeken is uniek, daarom is het ook belangrijk elk boek goed door te bladeren, zodat we kennis met ze kunnen maken en ze kunnen categoriseren.
Categoriseer met behulp van het LEES-acroniem
Sommige boeken vragen om een andere stemming dan anderen. Het is vaak lastig op basis van de titel en achterflap alleen om nauwkeurig te kunnen bepalen wat de schrijfstijl is, hoe lang je erover gaat doen en hoe het boek in je dagelijkse leven gaat passen. Breng een aantal minuten door met de boeken die je gaat lezen. Lees een aantal zinnen (is het een ebook, lees dan een leesfragment; is het een luisterboek, luister dan naar een luisterfragment), kijk hoeveel pagina's er zijn en bekijk hoe lang de hoofdstukken zijn, om zo een gevoel te krijgen hoe het lezen van dit boek zal zijn. Vervolgens kun je de boeken indelen onder het volgende acroniem:
Luisterboek
Ebook
Even tussendoor
Sofa
Bij de categorie 'Luisterboek' deel je alle boeken in die als luisterboek simpelweg beter zijn. Sommige boeken zijn te dik om mee te slepen, worden snel lelijk, hebben een verschrikkelijk lettertype (of te kleine letters) of het boek wordt gewoonweg fijn voorgelezen als luisterboek.
Niet alleen zijn ebooks makkelijker mee te nemen, zeker wanneer je op vakantie gaat, ook kunnen ze fungeren als een alternatief voor het gedachteloos door je telefoon heen scrollen. Wanneer je toch last krijgt van die honger naar dat scrollen, lees je bij voorkeur gewoon een boek. Een andere reden om een boek bij een van deze twee categorieën in te delen is omdat je ze al in dat format hebt of omdat ze in de aanbieding zijn. Er hoeft geen diepe reden achter te zitten.
De boeken in de 'Even tussendoor'-categorie zijn uitermate geschikt voor onderweg. Hier deel je bij voorkeur boeken in met kortere hoofdstukken of een groter lettertype. Ondanks het feit dat je on-the-go bent, raak je niet snel uit het verhaal en kun je fragmentarisch lezen. Oftewel: de verhaallijn is niet ingewikkeld en omdat de hoofdstukken kort zijn zul je het boek niet snel midden in een hoofdstuk weg moeten leggen omdat je de trein uit moet.
In de laatste categorie deel je de boeken in waar je ruim de tijd voor vrijmaakt. Leg je telefoon weg, zet de tv uit, maak een grote kop thee en sla dat langverwachte boek open. Dat kan in de avond zijn, maar dat hoeft natuurlijk niet. Misschien heb je vaak middagen vrij en is dat de beste tijd om in een boek te duiken of sta je het liefst vroeg in de ochtend op om te lezen.
Deel het aantal bladzijden op in behapbare stukken
Stel dat je een boek van driehonderd pagina's leest en je stelt een doel om elke dag vijftig pagina's te lezen, dan weet je dat je het boek binnen zes dagen uit kan hebben. Op die manier creëer je overzicht en plan je je leestijd. Let hierbij wel op dat niet elk boek hetzelfde is. Het is dus ook hier belangrijk je kudde te kennen. Bij sommige boeken raas je zo door vijftig bladzijden heen en bij anderen doe je een eeuwigheid over dezelfde hoeveelheid bladzijden. Lees dus van tevoren een fragment uit het boek om de schrijfstijl en het tempo in te schatten. Op basis van die inschatting daag je jezelf uit om een hoeveelheid bladzijden per dag te lezen.
Van dun naar dik
Stap 3: lees strategisch
Nu al het voorbereidende werk is gedaan, is het tijd om daadwerkelijk te gaan lezen. Als lezer ben je nu aan je lot overgelaten omdat het hier voornamelijk gaat om een mentaliteitsverandering. Maar als je echt op missie bent om meer te lezen, is het misschien wel handig om te kijken hoe je het maximale uit je tijd kunt halen.
Gun jezelf de tijd met een boek
Het beginnen aan een boek is vaak een hoge drempel. Je moet de personages nog leren kennen en hetzelfde geldt voor de achtergrond en schrijfstijl. Als je moeite hebt om het verhaal te vatten of om er snel doorheen te komen, gun jezelf dan een solide uur met het boek om volledig in het verhaal te komen. Op die manier ben je beter bekend met het boek en heb je een stevige introducerende basis gelegd om door te kunnen lezen.
Lees de boeken waar je lastiger inkomt, zoals klassiekers, samen met een audioboek
Huh, lezen en luisteren tegelijk? Jazeker. Dit is waarom het werkt: voornamelijk met klassiekers kan de taal nogal wat verouderd en dus minder toegankelijk overkomen. Iemand die aan je voorleest kan de tekst vaak goed laten leven en je dus bij het verhaal houden. Daarnaast kun je ook het tempo van het luisterboek versnellen waardoor je het boek op hoger tempo kunt lezen. Bij luisterboeken kan het nog wel eens gebeuren dat je wegdroomt, maar als je het boek er fysiek ook bijhoudt en de zinnen voor je hebt, is het makkelijker om je aandacht bij het verhaal te houden.
Wist je dat veel audioboeken van klassiekers gratis online beschikbaar zijn op websites zoals YouTube? Deze audioboeken zijn vrij van auteursrechten en vallen dus binnen het openbaar domein.
Wissel af met dikke en dunne boeken
Er zijn boeken waar je helemaal in verdwaald kunt raken — een sciencefiction of fantasy, of juist een dikke klassieker — en wanneer je het uit hebt, voelt het alsof je terugkomt van een lange reis, waarna het soms lastig is om in een nieuw boek te beginnen. Vaak is het dan makkelijker om een korter boek erbij te pakken. Een goede afwisseling tussen dikke en dunne boeken houdt de vaart erin.
Wees strategisch met je tijd
Lezen kan overal, echt waar. Maak tijd vrij tijdens het ontbijt om rustiger te eten en een hoofdstuk te lezen in plaats van door je telefoon te scrollen. Luister naar een luisterboek tijdens het koken, tuinieren, het uitlaten van je hond of wanneer je met een hobby bezig bent zoals schilderen, haken of hardlopen. Lees tijdens je pauze en in het OV. Neem jezelf mee op een leesdate naar een café of park.
Ben je op een missie om oprecht (veel) meer te gaan lezen, dan zullen er soms andere dingen voor moeten wijken. Je zult moeten reflecteren op alle dingen die je momenteel doet die je niet hoeft te doen en die je niet zo graag wil doen als dat je boeken wil lezen. Zet een limiet op je schermtijd of sla dat avondje tv-kijken een keer over. Zo hou je genoeg tijd over om te lezen. Als je echt met tijdsdruk zit, begin dan ook niet aan een nieuwe Netflix-serie. En zet een ebook op je telefoon; elke keer als je de neiging hebt om te scrollen, kun je een boek lezen!
Klassiekers
Een aantal kanttekeningen
Je brein is een spier. Die spier moet je dus trainen. Als het niet lukt om meteen door een dik literair boek te komen omdat je niet vaak (ingewikkelde) literatuur leest is dat heel normaal. Een beginnende hardloper lukt het ook niet meteen een marathon te lopen. Onthoud dus ook dat marathonlezen er voor iedereen anders uitziet. Voor sommigen betekent marathonlezen drie boeken in een maand uitlezen, voor anderen betekent het dertien boeken lezen binnen acht weken. Als je een beginnende lezer bent, stel je waarschijnlijk andere doelen dan een doorgewinterde lezer.
Het belangrijkste stuk advies is om jezelf zeker niet met anderen te vergelijken. Wees er altijd bewust van dat veel mensen die een absurde hoeveelheid boeken lezen dat simpelweg doen omdat het op dat moment hun leven is: ze doen het onder andere voor werk of een studie. Misschien kom jij er juist achter dat je niet zo graag in zo'n hoog tempo leest of dat lezen niet in elk onderdeel van je leven past. Dat is oké. Een leesmarathon uitproberen kan heel nuttig zijn om vast te stellen welk leesdoel geschikt voor je is, wat je leuk vindt en of fictie consumeren in een (hoog) tempo een leuke hobby voor je is, want dat hoeft het echt niet te zijn.
Een leesmarathon hoeft ook niet het hele jaar te duren en alhoewel hier tips tussenzitten die van lezen een gewoonte kunnen maken, is het niet aan te raden om al je tijd het hele jaar door op deze manier te besteden. Zie een leesmarathon als een uitdaging, niet een vereiste. Als het niet lukt alle boeken te lezen die je wilde lezen, dan lukt het niet. Volgend jaar is het weer opnieuw zomer.
