Marlen Beek-Visser: 'Kan ik in de huid kruipen van zo’n zieke geest?'

Thriller zonder dader  

Als debutant kan ik voor deze column niet putten uit een line-up van daders die in mijn boeken zijn voorgekomen. Met tot nu toe één verschenen boek is de keuze beperkt. Maar zelfs in mijn debuut Stem! komt in mijn beleving geen echte dader voor. Het woord ‘dader’ verwijst naar ‘daad’. Een daad is een bewuste handeling, gericht op een zeker resultaat. Een dader die een moord pleegt doet dit met voorbedachten rade. Een misdrijf valt in de categorie ‘moord’ als aan minimaal twee voorwaarden wordt voldaan: het slachtoffer heeft het misdrijf niet overleefd en de dader heeft het doden van zijn slachtoffer bewust gepland.

In Stem! vallen er weliswaar (twee) doden, maar degene die hiervoor verantwoordelijk is, heeft nooit de bedoeling gehad om deze mensen een enkeltje naar het hiernamaals te gunnen. Zij behoort jarenlang zelf tot de categorie ‘slachtoffer’. Slachtoffer van haar opvoeding, van pestgedrag op school en van getreiter op haar werk. Totdat zij iemand tegen het lijf loopt die haar erop attendeert dat zij een mooie stem heeft. Vanaf dat moment heeft zij een doel in haar leven, een mogelijkheid om eindelijk gezien te worden. Deelname aan de talentenjacht Stem! lijkt de ontsnappingsroute uit haar miserabele leven. Een doel dat grootste vormen aanneemt.

De inspiratiebron om tot deze hoofdpersoon te komen werd gevormd door een mislukte auditie van het Britse X-Factor van enkele jaren geleden, waar ik surfend over internet bij toeval op stuitte. De kandidate, Zoe Alexander, dacht een fantastische performance te hebben neergezet. Toen zij vervolgens stevige kritiek te verwerken kreeg van de jury, werd zij een andere persoon. Haar gezicht verstrakte, haar blik werd leeg, ze begon te schelden en vloeken. Toen ze wegliep gooide ze haar microfoon op het podium en sloeg de camera’s weg. Op dat moment wist ik: hier zit een verhaal achter. Hier kan ik wel een boek over schrijven. Als iemand zo excessief reageert op afwijzing, dan moet daar heel wat aan vooraf zijn gegaan. Het idee voor Stem! werd me op een presenteerblaadje aangereikt.

Mijn uitdaging tijdens het schrijven was om de lezer zo lang mogelijk mee te laten gaan met hoofdpersoon Trudy, die steeds obsessiever en steeds berekenender werd om haar doel te bereiken. Mijn slachtoffer werd uiteindelijk dader, maar omkleed met verzachtende omstandigheden. Op een zodanige wijze dat je het haar bijna zou vergeven.

Ook in de tweede thriller, Meesterdeal, die ik op dit moment schrijf worden gewone mensen door omstandigheden uitgelokt tot daden die ze niet op hun bucketlist hadden staan. Het is geen bewuste keuze, maar blijkbaar heb ik een natuurlijke nieuwsgierigheid naar dat wat oplopende spanning, in combinatie met een stevige trigger, in een op het oog doorsnee-leven met mensen kan doen.

Toch sluit ik niet uit dat ik ooit nog eens een hardboiled thriller ga schrijven. Regelmatig scheur ik een artikel uit de krant van een onwaarschijnlijke gebeurtenis, met een dader die valt in de categorie ‘zieke geest’. Iemand die met voorbedachten rade het leven van een ander wil beheersen, desnoods tot de dood erop volgt. Ik zou vooral bij mezelf willen onderzoeken of ik in staat ben om zo’n harde thriller te schrijven. Kan ik in de huid kruipen van zo’n zieke geest? Ik weet het antwoord niet. Maar tot die tijd laat ik me leiden door de personages in Meesterdeal, die jouw buurman of jouw oude klasgenoot zouden kunnen zijn. Mensen zoals jij en ik, die tot voor kort niet wisten dat er een zaadje van een dader in hun brein zat geplant.  


Deze columnreeks wordt gepubliceerd in samenwerking met het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs (GNM).