Marlies Slegers wil zichzelf opnieuw uitvinden

Na een drukke Kinderboekenweek neemt de veelzijdige schrijfster graag de tijd om Hebbans vragen te beantwoorden. Haar onlangs verschenen boek Dubbel avontuur van auteur Marlies Slegers paste perfect binnen het motto Raar, maar waar! en het thema ‘Natuur, wetenschap en techniek’. Het nieuwste deel in de kinderboekenserie ‘Gezocht: normale ouders’ wordt aangevuld met leuke informatieve kadertjes, niet alleen over ons DNA, maar ook over het metronetwerk in Parijs en de hoeveelheid klinknagels in de Eiffeltoren.  

Slegers was zelf ook een kind dat altijd op zoek was naar dat soort weetjes: ‘Ik was een enorm leergierig kind! Ik was dat kind dat met haar neus in de encyclopedieën zat in haar vrije tijd. Ik vind dat soort wetenschapsboeken trouwens nog steeds leuk en heb nog behoorlijk wat stapels liggen die ik erop na kan slaan.’  

Van fantasie tot realisme

Slegers schreef veel verhalen die realistisch en herkenbaar zijn voor kinderen, zoals de serie ‘Hockeyteam De Sterren’, maar ook fantasievolle boeken die doen denken aan de stijl van Roald Dahl. Haar werk wordt regelmatig met dat van hem vergeleken. In een interview zei Slegers eerder dan ook eens: ‘Ik schrijf in alle eerlijkheid liever boeken die met mijn fantasie te maken hebben of met mijn humor.’  

Heb je het idee dat je alles - fantasie, humor én wonderlijke feitjes – in Dubbel avontuur nu hebt kunnen combineren tot een boek dat helemaal bij je past als schrijfster?  

‘Ik denk dat je als schrijver evolueert en groeit. Humor vind ik nog steeds een van de belangrijkste pijlers in mijn verhalen – niets zo fijn als een personage opzadelen met een venijnig trekje waar je allerlei grapjes op los kunt laten. En gewoon je fantasie laten meanderen is ook heerlijk. Toch vind ik nu – naast humor – ook weer de spanning terug in mijn verhalen, vooral mijn YA, zoals Onder mijn huid. Zeer realistisch en spannend. Toen ik begon met het schrijven van verhalen voor volwassenen, waren dat altijd thrillerachtige verhalen, met onverwachte wendingen. Ik hervind dat nu en hoop dat ik beide kan vasthouden in mijn schrijven.’  

Toch is in een aantal van je boeken een gemeenschappelijk onderwerp te vinden dat heel actueel en realistisch is, namelijk de social media. Zo schreef je het informatieve boek voor ouders: Soci@l Kids – Je kind op social media, de serie over ‘Andere R@mpen’ en dit jaar het boek Onder mijn huid, over het gevaar van sexting. Waarom heeft dit onderwerp zo vaak jouw aandacht?  

‘Ik ben zelf heel actief op sociale media en toen het net opkwam, was ik er zeker ook sceptisch over. Voordat mijn – toen nog jonge - kinderen op sociale media mochten, verkende ik het eerst voor hen. Wat waren de valkuilen, hoe kon je je privacy afschermen? Ik ontdekte dat heel veel kinderen en jongeren ‘los’ gingen op sociale media, het leek alsof ze niet in de gaten hadden dat er behoorlijk wat mensen mee konden lezen en kijken. En ik ontdekte dat ouders behoorlijk naïef kunnen zijn als het gaat om hun eigen kind en sociale media. Ik heb vaak genoeg dingen van jongeren op sociale media gezien, die echt niet door de beugel konden. En dan de ouders die zeggen: dat zou mijn kind nooit doen! Tja. Ze doen het dus helaas wel, en om die reden vind ik het belangrijk zowel jongeren als ouders/begeleiders te wijzen op wat er zoal mis kan gaan op sociale media en wat er ook vooral erg leuk aan is.  Als generatie zijn wij niet opgegroeid met sociale media – het is voor ons dus tweemaal nieuw: als gebruiker en als opvoeder. En aangezien het niet meer weg te denken is, wil ik daar dus iets mee als schrijfster.’  

 

Expatkind

Marlies Slegers groeide op in Indonesië. Tijdens haar jeugd hield ze dagboeken bij en schreef ze verhalen en gedichten. Op haar achttiende verhuisde ze naar Nederland, waar ze commerciële economie studeerde. Het schrijven bleef echter lonken. Ze schreef korte verhalen voor volwassenen en richtte zich op verhalen voor kinderen. Inmiddels heeft ze meer dan twintig boeken op haar naam staan.  

Haar fantasie komt vooral voort uit haar jeugd, vertelt Slegers. Als kind van expats groeide ze in Indonesië redelijk afgeschermd van het leven op straat op en zonder televisie in huis was het lezen van boeken een van de weinig opties tot vermaak.

‘Ja, ik denk dat je fantasie enorm uitgedaagd wordt door verveling. Lang leve het zoeken naar wat je kunt gaan doen! Niet dat ik me nu perse verveelde in Indonesië – integendeel – maar het gebrek aan kant-en-klaar entertainment, maakt dat je zelf dingen gaat creëren en bedenken. Als ik op scholen kom en vraag wie er lezen allemaal leuk vinden, zijn er altijd behoorlijk wat kinderen die dan roepen ‘Nee, dat is stom!’. Als ik dan vertel dat lezen juist zoiets is als een geweldige reis maken in je hoofd, een avontuur beleven, de hoofdpersoon worden, eigenlijk een soort game spelen qua verhaal, dan zie je ze daarover nadenken.’  

Op de vraag of zij zich weleens zorgen maakt over het leesgedrag van kinderen nu er zoveel (digitale) afleidingsmogelijkheden zijn, antwoordt de schrijfster: ‘Alle digitale media is er nu eenmaal. Ik zie dat ook bij mijn kinderen – de jongste vindt lezen maar lastig, hij kijkt liever naar vloggers en speelt spelletjes. Natuurlijk: als schrijver (en moeder trouwens) vind ik dat niet prettig. Aan de andere kant zie ik wel dat ze een mooi boek wel kunnen waarderen. Ze lezen alleen stukken minder dan ik vroeger. Het biedt ook kansen. Ik zou graag boeken willen maken met QR codes erin. Scannen en hup, je ziet een filmpje, hoort de muziek die bij het verhaal past, krijgt een soort inside-information van de schrijver bij betreffende passage, of je komt in een mini-game terecht. Allemaal mogelijkheden die ik graag eens zou benutten. Zo maak je een boek multidimensionaal en ik denk dat je zo weer meer kinderen meekrijgt.’

Je werk als kinderboekenschrijver brengt je veel op scholen. Hoe probeer je kinderen te motiveren om vaker te lezen, of hen het belang van lezen duidelijk te maken?  

‘Dat blijft lastig. Je hoopt maar dat je lezing zo leuk was, en je enthousiasme over je eigen boeken zo groot, dat je het over hebt kunnen brengen op de kinderen. Meestal zeggen kinderen na afloop wel ‘Dat wil ik lezen!’, zeker jongens die dan eerst ‘helemaal niets aan lezen’ vinden. Of ze het ook echt gaan doen als ik weg ben, dat is eigenlijk ook aan de leerkracht – die speelt zo’n belangrijke rol in leesonderwijs, dat mogen we nooit onderschatten. Ik had als puber een fantastische leerkracht Engelse literatuur. Zij maakte door haar aanstekelijke enthousiasme dat ik graag Browning, Dickinson en Shakespeare ging lezen. Zo’n soort leerkracht zou ik alle kinderen toewensen.’  

Welke reactie krijg je van kinderen tijdens je schoolbezoeken en hoe inspireren ze jou om weer aan een nieuw verhaal te beginnen?  

‘Heel eerlijk: niet. Ik haal inspiratie uit mijn eigen omgeving en bij een schoolbezoek is het niet zo dat kinderen me nieuwe verhaallijnen of ideeën aanreiken. Er is een uitzondering. Ooit was ik op een school waarbij de klas in een kring om me heen zat. Naast me zat zo’n geweldig jochie, met flaporen, rood haar, schele ogen, onder de sproeten. Hij is een hoofdpersoon in een boek geworden dat ik nog af moet schrijven. Hij was zo aandoenlijk inspirerend!’  

Tijdens de Kinderboekenweek deelde de schrijfster waanzinnige weetjes met de kinderen op de scholen die ze bezocht. Wat is haar eigen favoriete wetenswaardigheid? ‘Eigenlijk een weetje dat niet over boeken gaat maar over tijdreizen. Als je in de hogesnelheidstrein stapt in Rotterdam om naar Parijs te gaan, en je zet je horloge precies helemaal synchroon met de stationsklok in Rotterdam, en dan in Parijs direct weer de trein terug naar Rotterdam neemt en uitstapt, loopt je horloge een paar microseconden achter op de stationsklok! Eigenlijk een beetje tijdreizen dus, maar dan op zo’n schaal dat je er nog niets aan hebt als mensheid. Maar als je dat zou kunnen extrapoleren, dan is alles mogelijk!’  

Begrip voor Rowling

Ook op schrijfgebied is volgens Slegers nog alles mogelijk. Over haar jeugd als expatkind zei ze ooit eens: ‘Ik ben wel ooit van plan er een boek over te schrijven – de wereld is kleiner (of juist breder?) geworden door de komst van sociale media, waardoor er meer zicht is op andere landen en leefculturen. Dat maakt dat zo’n boek een keer voor de hand gaat liggen.’ Zijn er inmiddels definitieve plannen voor een dergelijk boek?  

‘Iedere keer vraag ik me weer af of het geen enorme hoogmoed is om over mijn jeugd en leven als expatkind te willen schrijven. Who cares dat ik daar woonde?! Maar dan bedenk ik me weer dat het echt zo’n ongelooflijk avontuur was, compleet met CIA-agenten die dan toch opeens dubbelspion voor de Russen bleken te zijn, de wonderlijke Javaanse cultuur en mores waardoor er soms mensen vermoord werden voor je ogen. Ook het leven als expat an sich is wonderlijk en zit vol valkuilen. Drank, vreemdgaan, exorbitante levenswijzen, of juist de zendingsdrift van de vele missionarissen die ik kende – ik zoog het op als een spons. Dus ja, dat boek moet er gewoon een keer komen – als ik mijn onzekerheid daarover kan overwinnen.’  

Met Onder mijn huid schreef Marlies eerder dit jaar voor het eerst een jeugdboek dat een serieuzer onderwerp aanhaalt en dat bestemd is voor een iets oudere doelgroep. Ze zou graag vaker voor young adults willen schrijven: ‘Absoluut! YA is een heerlijk genre. Het was er tot een paar jaar geleden niet, waardoor je heftige onderwerpen ofwel in behoorlijk eenvoudige verhaaltjes moest verwerken of moest besluiten dat je voor volwassenen wilde schrijven. Het schrijven van dit boek was in zoverre anders dat ik er research voor heb gedaan en iemand heb geïnterviewd die zelf slachtoffer was geweest van sexting. Je moet dan heel goed de lijn tussen fictie en werkelijkheid in de gaten houden. De volgende YA is alweer in de maak!’  

Je gaf ook aan in de toekomst weer terug te willen keren naar waar het ooit begon: schrijven voor volwassenen, ‘maar vooralsnog vind ik het jeugdboek geweldig om te mogen schrijven’. Wat zijn voor jou de voor- en nadelen van het schrijven voor kinderen?  

‘Ik vind een nadeel van het schrijven voor kinderen dat je vaak een serie moet maken voordat kinderen je boeken dan willen lezen en ‘fan’ zijn. Dat weet ik nog heel goed: dat ik mijn allereerste manuscript bij Kluitman in had geleverd en dat er toen gezegd werd ‘Super! En dan ook nog graag een tweede deel nu!’ Dat vond ik toen lastig – moest ik eerst weer een heel boek schrijven voordat het eerste zou worden uitgegeven. Inmiddels zijn ‘stand-alone’s’ ook wel meer geaccepteerd. Toen ik De Rampzalige Geweldige Zomer van Daan S. had geschreven, vroeg mijn uitgever me gelijk na te denken over een vervolg. En dat zat er niet in. Dit verhaal had ik als eenling bedoeld, niet om er weer een vervolg aan te schrijven – alhoewel ik niet uitsluit dat ik dat toch ooit nog ga doen, maar dan in een heel andere vorm.’  

Het nadeel aan een serie is dat je jezelf niet opnieuw kan uitvinden, vindt Slegers. Het voordeel is dat je een trouwe schare fans krijgt, die met smart wacht op het volgende deel. ‘Ik heb het idee dat zoiets voor volwassenen minder geldt. En ooit hoop ik wel weer iets voor volwassenen te gaan schrijven – alleen ben ik wel bang dat je als kinderboekenschrijfster in een groef zit waar je moeilijk uit gaat komen. Dan ben je opeens de kinderboekenschrijfster die ook nog zonodig op volwassen gebied wat wil proberen. Ik begrijp heel erg goed dat JK Rowling pseudoniemen gebruikte voor haar volwassen werk! Dat zou ik ook doen.’  

Nog een verschil met het schrijven voor volwassen is dat kinderboeken in de media nauwelijks aandacht krijgen, en dat vindt de schrijfster een kwalijke zaak. ‘Een enkel kinderboek in de zaterdagkrant, soms zelfs een boek dat al behoorlijk oud is of van schrijvers die al zo vaak in de schijnwerpers hebben gestaan. Terwijl een kinderboek de bakermat is voor de liefde voor het boek en lezen. Daar mag best meer mee gedaan worden. Op tv zie je zelden een kinderboekenschrijver aanschuiven in een talkshow. Zo jammer!’