Meeleesboek van de Maand: Arthur, de koning van eens en ooit
Arthur, de koning van eens en ooit
Arthur, de koning van eens en ooit staat samen met Tolkiens In de ban van de ring aan de wieg van het fantasygenre. Waar Tolkien een eigen universum schiep, baseerde zijn tijdgenoot White zich op de legende van koning Arthur en zijn ridders van de Ronde Tafel.
White maakte een vrije bewerking van het verhaal, waarbij hij de schijnwerper ook richt op Arthurs vrouw Guinevere en zijn vriend, de onverslaanbare Lancelot. Whites eigen ongelukkige jeugd, problematische liefdes en dito vriendschappen kwamen hem bij het schetsen van hun driehoeksverhouding goed van pas.
De schrijver permitteerde zich een cruciale ingreep in de oude legende: hij ruimde maar liefst tweehonderd pagina’s in voor het opgroeien van de vondeling Arthur. Als een Harry Potter avant la lettre beleeft de jongen onder leiding van tovenaar Merlijn vele leerzame avonturen in het dierenrijk. Het doel van deze opmerkelijke educatie: de wereld verlossen van het Recht van de Sterkste, de wortel van alle kwaad. Arthur bedenkt een Ronde Tafel, waar alle ridders die aanzitten gelijk zullen zijn. Met goede werken hoopt hij de ongepolijste vechtjassen in het gareel te houden. Maar dan begaat hij zelf een onvergeeflijke fout…
In deze nieuwe vertaling, van Jolande van der Klis, komt de queeste van Arthur op liefdevolle, humoristische, hartstochtelijke, pijnlijke en ten slotte hartverscheurende wijze opnieuw tot leven.
De auteur
T.H. White (1906-1964) schreef boeken in zeer uiteenlopende genres, van romans en dagboeken tot een krimi en een bestiarium. The Once and Future King, tussen 1938 en 1958 in vier delen verschenen, betekende zijn grote doorbraak.
De vertaler en de vertaling
Jolande van der Klis was lange tijd werkzaam als schrijvend musicoloog en oude-muziekspecialist. Tegenwoordig vertaalt ze voor onder meer het Royal Opera House. Eerder vertaalde ze De havik, eveneens van T.H. White. De oude vertaling van Max Schuchart verscheen in 1967. Hoog tijd voor een nieuwe, moderne vertaling. Vertaalster Jolande van der Klis is hier goed in geslaagd. Volgens de Volkskrant leest de vertaling ‘als een vlot young-adult-avontuur, in bijna huppelende taal’. Jolande van der Klis vertaalt de titel van het boek (Arthur, The Once and Future King) als Arthur, de koning van eens en ooit. Max Schuchart vertaalde deze als Arthur, koning voor eens en altijd. Jolande blijft in haar vertaling iets dichter bij het origineel. De verschillende delen waaruit Arthur, The Once and Future King bestaat, verschenen tussen 1938 en 1958. Soms verwijst White naar gebeurtenissen van toen die ons nu niet meer zoveel zeggen. Max Schuchart had geen internet tot zijn beschikking. Veel wat we nu weten kon hij dus niet weten. Jolande heeft in haar online zoektochten veel van deze verwijzingen boven water kunnen halen. Wie wil, kan er de ‘verklarende woordenlijst’ op naslaan.
In gesprek met de vertaler - Jolande zal vragen van lezers beantwoorden.
Lovende woorden
‘Spetterende nieuwe vertaling van fantasyklassieker Arthur [...] De nieuwe Arthur, de koning van eens en ooit leest als een vlot young-adult-avontuur, in bijna huppelende taal. [...] Ja, zo wil je die ruim achthonderd pagina’s wel herlezen.’ de Volkskrant - Robert van Gijssel
‘De tijd is kortom rijp voor een herwaardering van Whites Arthurbewerking, die niet alleen Neil Gaiman, maar ook J.K. Rowling inspireerde in hún werk.’ Vrij Nederland - Jeroen Vullings
‘Het moet raar lopen wil deze fraai uitgegeven pil van 850 pagina’s niet heel wat oude én nieuwe harten veroveren.’ VPRO Gids - Dirk Jan Arensman
‘Ideale lectuur voor hen die Game of Thrones uit hebben en nog niet de tuin in willen.’ Trouw
‘Sowieso is het een verbazingwekkend boek om te herlezen – de vertaling van Jolande van der Klis is vlot en soepel […] Ik had niet verwacht dat het slotdeel zo ontroerend zou zijn. Wat T.H. White lukt is van Arthur een echt personage te maken.’ Groene Amsterdammer - Joost de Vries
‘Een vertaling die recht doet aan de speelsheid en de woordenrijkdom van White. […] Dat het boek blijft verrassen en fascineren zit ’m niet in de plot, maar in de kracht van de verteller met zijn oog voor detail, zijn humor en zijn personages, die zoveel menselijker zijn dan hun legendarische voorgangers.’ NRC - Jan van Aken
Het Hebban Meeleesboek van de Maand
Dit eerste Meeleesboek van de Maand is meteen een uitdagende titel, een klassieker van 900 bladzijden dik. Maar het boek is daarmee ook uitermate geschikt voor een meeleesboek.
Moet het binnen een maand uit zijn?
Nee, dit boek is wel zo dik dat dat vrijwel niemand zal lukken. We gaan uit van 100 bladzijden per week en dat betekent dat je vanaf half juli een dikke twee maanden bezig bent. Ga je op vakantie, laat deze kans dan even voorbij gaan of sluit aan met een eigen exemplaar.
Hoe werkt zo'n meeleesboek?
Een meeleesboek lijkt wellicht een beetje op een leesclub, maar het is anders van aanpak. We doen er maar een per maand en het zal vaak een klassieker zijn of een wat ouder boek dat veel lezers nog graag willen lezen. Elk meeleesboek wordt gerund door de Hebban VIP Club en zij bepalen, samen met de lezers die zich aanmelden, wat jullie gaan doen in dit project. Zo zal er wellicht een café zijn, een leesschema, discussie, historie, et cetera. Er zal in dit meeleesboek in ieder geval ook een vertalerstopic zijn, waarin Jolande van der Klis vragen van lezers zal beantwoorden. Een vast onderdeel is in ieder geval wederom de recensie op het einde, van minimaal 150 woorden, op de boekpagina van Arthur, koning van eens en ooit.
Hoe kom ik aan het boek?
Deze nieuwe vertaling ligt in een gebonden editie voor 39,90 euro in de winkels (het ebook is verkrijgbaar voor 27,99 euro). Dat is geen klein prijsje, maar het zijn dan ook 900 bladzijden aan kersverse vertaling van een belangrijke klassieker in een prachtige hardcover. Vijf gemotiveerde en serieuze lezers hebben we voorzien van het boek. Niet gewonnen? Dan kun je deze nieuwe vertaling aanschaffen om mee te doen of een oudere editie zoeken. Voor de verschillende edities wordt op elkaar afgestemd in het leesschema.
