Misdaadliteratuur keert terug naar de ‘knusse’ thriller

Sinds begin september ligt De nieuwe erfgenaam, de tweede misdaadroman van de hand van bestsellerschrijfster Sophie Hannah in de winkel. Daarin gaat de wereldberoemde speurder Hercule Poirot verder met wat hij altijd doet: misdrijven oplossen. Het boek verscheen rond de honderdenzesentwintigste geboortedag van de Queen of Crime, Agatha Christie en een eeuw nadat zij haar eerste detective had gepubliceerd.

Volgende maand brengt uitgeverij Hodder & Stoughton de eerste spannende roman van de Engelse talkshowpresentator Graham Norton op de markt. Het boek Holding (dat in november onder de titel Bewaring in Nederlandse vertaling verschijnt bij The House of Books) wordt omschreven als een verhaal over ‘liefde, geheimen en verlies’ en gaat over een zaken in een Iers dorpje die het daglicht niet kunnen verdragen. In mei 2017 doet uitgeverij Bloomsbury een duit in het zakje met de publicatie van een misdaadroman met de lekker bekkende titel Party Girls Die in Pearls. Geschreven door journaliste en socialite Plum Sykes wordt het boek betiteld als de eerste in een serie waar ‘Agatha Christie meets Clueless’ (Amerikaanse romantische film, red.).

Uitgeverij Orion heeft ondertussen een deal gesloten met Tilly Bagshawe, schrijfster van een reeks sexy romans, om als M.B. Shaw een aantal ‘knusse’ misdaadromans te leveren. In de tussentijd worden herdrukken van misdaadklassiekers uit de jaren 30 en 40 goed verkocht en heeft uitgeverij HarperCollins auteur en theatermaakster Stella Duffy verzocht een onvoltooide misdaadroman van de Nieuw-Zeelandse schrijfster Ngaio Marsh (1895-1982) af te maken. Marsh’ verhaal speelt zich af tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Waarom doet de oude, vertrouwde, ‘knusse’ detective het weer ineens zo goed? Volgens Sophie Hannah heeft dat met name te maken met ons verlangen naar een goed stuk entertainment. De lezer wil weer vermaakt worden. In The Observer zegt ze: ‘Ik denk dat de herleving van de degelijke misdaadroman ligt in het feit dat de lezer weer die bevrediging wil voelen van het lezen van een verhaal dat op een onverholen, openlijke manier verteld wordt. Inherent aan de misdaadverhalen uit het ‘gouden tijdperk’ is de boodschap: ‘Dit is een prachtig verhaal en u zult ervan genieten’.’ Het helpt ook dat Christie een geniale geest was, denkt ze. ‘Voor haar stond het verhaal werkelijk boven alles. Je bent zo in de ban van het mysterie dat je nooit zult raden wat er volgt en je bent op een leuke manier ontzet door het onverwachte einde.’

Schrijfster Tilly Bagshawe, wier nieuwe serie gaat over de amateur-detective en portretschilderes Iris Grey en was geïnspireerd door Christie, beaamt wat Hannah zegt. ‘Ik kwam met het voorstel voor deze reeks, nadat een aantal uitgevers mij had gevraagd om een sexy, psychologische thriller. Zo saai… Toen ik Christies korte verhalen over Miss Marple herlas was ik getroffen door dat fraaie karakter. Het is prachtig voorbeeld van een karakterstudie van een vrouw die permanent onderschat wordt vanwege haar leeftijd en haar sekse.’

Bagshawe was erop gebrand om haar ‘heldin’ totaal niet te laten lijken op al die ‘meisjes’ die vandaag de dag in thrillers figureren. ‘Ik wilde uitsluitend een serie schrijven over een vrouw die de veertig was gepasseerd, die geen verslaving, een ongelukkig huwelijk of een rommelig leven had. Een vrouw die niet onbetrouwbaar was. Mijn heldin is van middelbare leeftijd die de gave heeft om snel zaken op te merken. Dat is haar tic.’

Er is een groeiende behoefte onder uitgevers aan boeken van hedendaagse auteurs die hun eigen draai kunnen geven aan thrillers uit de Jaren 20 en 30, het gouden tijdperk. Schrijfster Plum Sykes zegt dat ze een groot Christie-fan is, die ‘de talenten die de specialiteit die zij heeft, namelijk romantiek en comedy rond de hogere klasse, wil combineren met mysterie’.

Maar uitgever David Brawn van HarperCollins waarschuwt dat Christies ogenschijnlijk simpele stijl helemaal niet makkelijk is te kopiëren. ‘Hedendaagse schrijvers die dat willen proberen, komen voor grote problemen te staan. Vandaag de dag kunnen veel misdaadauteurs terugvallen op politierapporten en technologie. Maar om een ‘golden age’-misdaadroman te kunnen schrijven, moet je juist die zaken laten vallen. Omarm de regels van de ‘golden age’, die plot en karakter centraal stellen.’ Christie schreef niet alleen goede verhalen, maar onder de oppervlakte was er ook nog van alles gaande, aldus Brawn. ‘Deze klassieke misdaadromans worden soms onterecht afgedaan als ‘veilig’ in vergelijking met de thriller anno 2016. Maar in deze boeken is er veel ongrijpbare duisternis.’

James Prichard, achterkleinzoon van Agatha Christie, is het met Brawn eens. ‘Er heerst een verschrikkelijke tendens om de misdaadromans uit de golden age af te schilderen als ‘knusse’ dan wel ‘gezellige’ thrillers. Maar het is overduidelijk dat mijn overgrootmoeder moord een serieus en verwerpelijk fenomeen vond. De reden dat deze boeken nog steeds door zo veel mensen worden gelezen of naar de kroon worden gestoken heeft te maken met uitgekiende plots. Lezers houden van het puzzelelement in deze detectives en ze houden van het feit dat deze boeken je een beetje ongemakkelijk kunnen laten voelen, maar nooit zo onprettig dat je geen zin  hebt om door te lezen.’

Bron: The Observer