Myrthe van der Meer: ‘Een boek moet ergens over gaan’

Myrthe van der Meer schreef de autobiografische bestsellers PAAZ en UP, over haar eigen worsteling met depressie en haar ervaringen in een psychiatrische kliniek. Van deze boeken gingen meer dan 150.000 exemplaren over de toonbank, en PAAZ wordt inmiddels verfilmd. Myrthe won onder andere de Psyche Mediaprijs en de Viva 400 Award voor de manier waarop ze psychiatrische problemen beschreef en liet zich hierover interviewen door Theo Maassen in 24 Uur Met. 

Een kinderboek

Een kinderboek is iets anders dan een roman voor volwassenen. Vanwaar het besluit een kinderboek te schrijven?

‘In drie jaar tijd heb ik drie romans geschreven. Ik wilde even geen roman meer schrijven. Ik had geen zin om weer een jaar aan een boek te zitten en te schrijven. Bovendien had ik geen keus. Ik had Pien al in mijn hoofd zitten.’ 

Je hebt zelf de tekeningen gemaakt. Waarom?

‘Tekeningen is naast schrijven een passie van mij. Ik verheugde me heel erg op het tekenen. De covers van Paaz en Up ook zelf getekend. Zo leuk om al die dingen zelf te doen.’

Je merkt onmiddellijk dat je enorme lol hebt in het tekenen van de personages. Die arme pony, die zo veel te verduren krijgt in je tekeningen. Hij is wel de ster van het boek.  

‘Dat vind ik een groot compliment. Ik heb zelf ook pony’s. Ze hebben allemaal een eigen karakter. Het karakter van Pony in mijn verhaal is dat hij een ontzettende schijtluis is die het meer dan prima vindt om achterover te leunen. Ik heb me heerlijk in de tekening kunnen uitleven.’

Hoe ben je te werk gegaan? Eerst de tekst en toen de tekeningen, of andersom?

‘Eerst bedacht ik de tekening en daarna pas de tekst. Ik zie meteen een plaatje voor me als ik iets bedenk. Bijvoorbeeld die van de wolf en de zus van Pien. Die zie ik meteen in de kroonluchter hangen terwijl er een muis onder hem door het water zwemt. Ik denk niet alleen in dialogen maar ook in beelden. Ik vind dat een tekening tekst moet aanvullen, niet dat een tekening precies laat zien wat er in de tekst staat. Dat tekst en beeld ieder hun eigen verhaal vertellen. Het plaatje moet andere dingen vertellen. Ik vind het makkelijker om tekeningen te maken van de dingen die in mijn hoofd zitten.’

En Pien? Waarop is zij geïnspireerd?  

‘Dat weet ik eigenlijk niet. Ze zat gewoon al twee jaar in mijn hoofd. Haar karakter was al helemaal af. Ik kon haar overal neerzetten, in elke situatie en dan gebeurde er meteen van alles. 

Pien heeft drie zussen. Ze lijken te zijn gebaseerd op Rapsonsel, Roodkapje en Assepoester. Klopt dat? 

‘Hun namen beginnen met de eerste twee letters; Radia van Raponsel, Roza van Roodkapje en Aster van Assepoester. Ik heb een feministische beste vriendin, dus ik moest wel iets van hun leven maken. Dus Aster is geen meisje dat op haar knieën de openhaard poetst. Wel is ze een schoonmaakmagnaat. Radia met haar lange haren heeft scheikunde gestudeerd en heeft haar eigen shampoofabriek. En Roza terroriseert het bos.’ 

Sprookjes

Vanwaar deze sprookjeskarakters?

‘Sprookjes zijn iconische verhalen. Zodra je Roodkapje hoort, weet je precies waarover het gaat. Wat ik erg mooi vindt aan sprookjes is dat er altijd een moraal in verwerkt is. Ik ben erg geïnspireerd geraakt door Once upon a time.’

Once upon a time is een televisieserie, waarin sprookjes in de moderne wereld zijn verwerkt. 

‘Ik vind het ontzettend leuk om een sprookje opnieuw te vertellen, een klein beetje te veranderen, maar zo dat het sprookjes wel herkenbaar blijft. Dat doen ze in Once upon a time heel goed.’

Pien is dol op problemen. Het allerliefst lost ze die allemaal op. En zijn er geen problemen meer? Geen probleem, dan maakt Pien er gewoon weer nieuwe problemen bij. Ze is optimistisch en stoer. Lijk jij op Pien? 

‘Nee, helemaal niet. Ik houd van structuur en saaiheid. Ik houd er niet van om mijn huis uit te gaan. Maar ik kan me wel voorstellen dat het leuk is om Pien te zijn. Een meisje dat zich vol overgave op de wereld kan storten en van hot naar her rent.’ 

Het liefst gaan Pien en haar moeder elke dag samen op avontuur. Maar op een dag kunnen Pien en Pony mama nergens vinden, en dus gaan ze op onderzoek uit. Want als mama in de put zit, dan halen zij haar er weer uit. En spoken in het hoofd? Daar weten ze wel wat op! Maar wat ze ook verzinnen, mama komt maar niet uit bed… 

‘Ik vind dat een boek wel ergens over moet gaan.’

Depressie

Zoals depressie?

‘Het viel me op dat er over logische psychische problemen helemaal geen voorleesboeken zijn. Er zijn voor deze doelgroep geen boeken over te vinden. Corrigeer me als de boeken wel bestaan, maar ik heb ze niet kunnen vinden. Terwijl je struikelt over dat soort boeken voor tieners. Maar ook jonge kinderen hebben tegenwoordig te maken met depressies in hun omgeving. Hoe leg je een kind zoiets uit? Ik wilde in een verhaal goed uitleggen wat depressie is.’

En het moraal van het verhaal? 

‘Depressie is een ziekte, net zoiets als een gebroken been, en dat iedereen het kan overkomen. Maar dat het ook weer over gaat. Voor kinderen is het niet genoeg om er omheen te praten. Ze denken en leven in de ik-vorm. “Als mijn moeder iets overkomt, dan moet ik dat oplossen” of “Het komt door mij. Hoe gaan we het oplossen?” Net zoals Pien denkt. Als iemand een depressie heeft, is het belangrijk dat diegene zich niet gaat terugtrekken. Samen kom je er wel uit.’

Uiteindelijk vertelt haar vader wat er écht aan de hand is: mama is depressief, iets wat zelfs Pien niet kan oplossen. Maar Pien zou Pien niet zijn als ze daar niet toch haar eigen draai aan geeft, met een heel bijzonder resultaat tot gevolg. 

‘Wees vooral eerlijk en zeg gewoon wat er gebeurt. Geef kinderen de verklaring van de facts of life.’

Een voorleesboek over depressie is best heftig. Ben je niet bang dat ouders ervoor zullen terugdeinzen? 

‘Dat risico is er altijd. Natuurlijk zullen er ouders zijn die het boek links laten liggen. Maar dan hoop ik dat een hoop andere ouders het boek zullen oppakken en moeten lachen om de tekeningen. Het boek kan een aanleiding zijn om erover te praten. Ik ben vooral heel erg benieuwd wat mensen ervan vinden.’

Ben je tevreden?

‘Het is precies geworden zoals het in mijn hoofd zat. Ik ben tevreden.’