Column Nathalie Pagie | 'Jeuk'

Of ik een mening heb over ‘de staat’ van de Nederlandse en Vlaamse misdaadroman? Nou nee. De vraag alleen al geeft me kriebels en als ik mezelf dwing dat gevoel te analyseren, drijven er twee antwoorden boven. Ten eerste: ik heb geen idee. Om te kunnen beoordelen hoe het ervoor staat met ‘De Nederlandse en Vlaamse misdaadroman’ zou je toch minstens het overgrote deel (dat de laatste jaren is verschenen) gelezen moeten hebben, en dat is niet zo. Ik lees dagelijks de krant en daarnaast hooguit tien boeken per jaar, waarvan zeker negen thrillers. Dat doe ik met aandacht (langzaam) en veel plezier. Meer lezen (en dus minder schrijven, Netflixen, slapen en ander leuks) zou wel eens afbreuk kunnen doen aan de lol ervan en daarom begin ik er liever niet aan.

En zelfs al had ik het afgelopen jaar volledig besteed aan het verslinden van zoveel mogelijk misdaadromans, afkomstig uit de Lage Landen, dan nog zou ik geen mening hebben over het totaal. Waarom? Omdat De Nederlandse Misdaadroman niet bestaat, en De Nederlandse En Vlaamse Misdaadroman al helemaal niet. Hoezo Jo Claes vergelijken met Simone van der Vlugt? Of Piet Baete met Joyce Spijker? En waarom eigenlijk? Schrijvers hebben ieder hun eigen aanpak, stijl en fantasie, waarom zouden we proberen die te doorgronden om te komen tot een overkoepelende en gemeenschappelijke ‘staat’?

Misschien komt mijn ergernis (een lichte, maar toch) voort uit het gevoel dat aan een ‘staat’ een waardeoordeel verbonden lijkt te zijn. Dat de onderliggende vraag eigenlijk is hoe het gesteld is met de kwaliteit van het genre in het algemeen, en met de daartoe behorende boeken in het bijzonder. Daar begint bij mij de jeuk, want wie bepaalt dat? En langs welke meetlat wordt gemeten? Gaat het om de staat van de misdaadromans van nu, ten opzichte van die van pakweg dertig jaar geleden? Om de staat ten opzichte van die van een ander genre? Of van die in een andere taal? Welke overstijgende macht heeft het in zich om dit objectief vast te stellen? Natuurlijk, de mening van de Lezer is heilig, maar per definitie subjectief en niet alomvattend. Met meningen is het zoals met smaken, die verschillen nu eenmaal en daarvoor zijn wat mij betreft geen verdere analyses nodig.

De vraag naar de staat van het genre doet me denken aan een andere vraag, die me een jaar of vijf geleden, na mijn debuut De Toneelclub, in een interview gesteld is: Wanneer verschijnt er een waar meesterwerk van jouw hand? Dezelfde kriebels staken de kop op; ik werd er opstandig van. Nooit, zei ik, met iets te veel bravoure, maar ik denk er nog steeds hetzelfde over. Ik schrijf spannende verhalen omdat er niets leuker is dan dat en ik word blij als mensen (liefst zo veel mogelijk) van mijn verhalen genieten. Entertainment noem ik dat, zowel voor mezelf als voor de lezer. Meer is het niet en hoeft het ook niet te zijn.

Meesterwerken hangen in het Rijksmuseum. Boeken, die lekker lezen, die je laten gniffelen, lachen, schrikken, huilen of huiveren, vind je gewoon in de boekhandel. Natuurlijk heeft iedereen zijn eigen favorieten en is het leuk aanbevelingen te delen, zo doe je nog eens eens bijzondere ontdekking, maar laten we niet proberen alle Nederlandstalige misdaadromans in één hokje te stoppen, onder één noemer te scharen of op één hoop te gooien; dat lijkt mij een even onmogelijke als nutteloze oefening. Leve de verschillen, in welk genre dan ook!

Wars van pretenties, jazeker. Je zult mij niet horen zeggen dat ik meesterwerken schrijf, al is iedereen er vrij in daar anders over te oordelen. En een antwoord op de vraag naar de staat van een stapel boeken, laat staan van een compleet genre binnen een taalgebied, heb ik niet (tenzij de stapel van de vrachtwagen is gevallen, dan zal de staat vermoedelijk wat beduimeld zijn). Over de afzonderlijke verhalen vertel ik wel graag meer, mits ik ze gelezen heb. Wat dat betreft valt er gelukkig nog veel te ontdekken, want wat telt ons taalgebied misdadig veel fijne boeken; om de kriebels van te krijgen! Maar dat is weer een ander verhaal.

Nathalie Pagie is auteur bij uitgeverij Boekerij. Momenteel schrijft ze thrillers met de seriepersonages Tara Linders en Diego Martinez. Rio Grande, het derde deel met haar journalistenduo, verschijnt in april en op Hebban lees je al een Sneak Preview. | Auteursfoto in header: Artstudio23.com, verstrekt door de auteur.

Bezoek de Nederlandse Thriller Tiendaagse 2018 homepage