Nederlands verhaal wint prestigieuze Hugo Award

De vis in de fles is bovendien het eerste vertaalde verhaal ooit dat de prijs wint. Je kunt het verhaal (in de oorspronkelijke Nederlandse versie) op Hebban lezen: De vis in de fles.

Waar was je toen je het nieuws hoorde? Je keek via livestream naar de uitreiking. Wat gebeurt er dan met je als je je naam hoort vallen? Hoe heb je het gevierd om 5 uur 's ochtends? Of komt er later nog een groot feest?

Thomas: 'Ik lag thuis in bed voor de livestream te kijken. Dat was even een kort nachtje geweest. Ook al wist ik dat ik toch geen kans zou maken, ik was toch behoorlijk zenuwachtig geworden. Toen ze toch mijn naam noemden was ik totaal overdonderd. Echt tijd om het te beseffen kreeg ik niet, want vanaf het allereerste moment kreeg ik een stroom van honderden en honderden mailtjes en berichtjes uit de hele wereld op me af. Die was haast onmogelijk om bij te houden. Hartstikke leuk: van lezers, fans, volslagen onbekenden, auteurs, professionals, uitgevers, pers, noem maar op. Dat is dagenlang doorgegaan. Mijn buren die ineens op me af komen omdat ze het op TV hebben gezien; oude bekenden die me ineens mailen omdat ze het op Qmusic hoorden, berichtjes van schrijvers als John Scalzi en de hele directie van Tor Books in Amerika, ga zo maar door. Privé hebben we het natuurlijk wel gevierd, en ook met vertaalster Lia Belt. We zijn samen naar Schiphol gegaan om onze Hugo’s af te halen, toen ze afgelopen zaterdag aankwamen.'

Je hebt je award laten ontvangen door Pat Cadigan, die ook je speech heeft voorgelezen. Hoe heb je dat beleefd? Je kon er niet bij zijn in Spokane. Vind je het niet heel jammer dat je er dit keer toch net niet bij kon zijn?

Thomas: 'Pat deed het geweldig. Zij is echt een comedian, en ik heb vernomen dat zij volgend jaar in Kansas City de Hugo Award ceremonie presenteert. Ook dat gaat ze geweldig doen. Hier kun je, vanaf 21m55s, het moment zien dat ze bij mijn categorie komen, en bekend maken dat ik heb gewonnen. Natuurlijk had ik daar best zelf willen staan en het moment in de spotlights willen hebben, maar dat is achteraf. Ik ben vooral blij met de hoeveelheid gejuich en gegil uit de zaal toen ze mij winnaar verklaarden. Van een complete onbekende drie jaar geleden, kent iedereen me nu blijkbaar en support me. Dat gevoel is onbeschrijfelijk. Geweldige loon naar werken.'

Dit was het derde achtereenvolgende jaar dat je een Hugo-nominatie had. Had je verwacht dat je zou kunnen winnen?

Thomas: 'Toch niet. Ondanks dat ik weet dat ik meer naam heb opgebouwd, klonk een Hugo Award nog ver weg. Ik bedoel, Arthur C. Clarke of Neil Gaiman winnen Hugo’s, niet ik.'

Hoe is het hele Sad Puppies-verhaal voor jou geweest? Je nominatie verliep al wat chaotisch, omdat je in eerste instantie net buiten de shortlist viel, maar door een diskwalificatie toch genomineerd was. Maar wel als enige niet-sad puppy. Werd het ineens een politiek verhaal voor je of viel dat mee?

Thomas: 'De hele Hugo’s zijn overschaduwd door de politiek gedoe dit jaar. Vanaf het moment dat ik daar ongevraagd middenin zat, heb ik me heel bewust overal buiten gehouden. Ik heb me niet uit de tent laten lokken; dat leek me veruit de beste strategie. Mijn verhaal is door dit gedoe ook met heel andere ogen bekeken als wanneer het een gewoon jaar was geweest. Vele malen kritischer. Het was soms wel even slikken om de commentaren te lezen. Mede daarom dacht ik ook dat ik totaal geen kans zou maken. Afgelopen week heb ik me één keer uitgesproken over het gedoe. John C. Wright, de Puppy die liefst zes nominaties had en wiens verhaal werd gediskwalificeerd zodat er plaats kwam voor het mijne, had op zijn blog mij en auteur John Chu als voorbeelden van de teloorgang van de moderne sciencefiction en fantasy genoemd. Dat heeft toch wel iets. De man is totaal godsdienstwaanzinnig; hij noemt iedereen die het niet met hem eens is ‘Christ-haters’ en ‘sodomizers’. In diezelfde blog had hij in alle bescheidenheid geschreven: “I am, in all modesty, a skilled author, one of the finest writing today.” Prompt kwam er van alle progressieve auteurs en pro’s op twitter een storm van superkomische spoofs los onder de hashtag #inallmodesty. Ik kon het niet laten om te tweeten: “I was, #inallmodesty, one of the finest to kick him out of the novelette category to begin with.” Ha, die werd geretweet door de CEO van Tor en de CEO van SFWA. En een puppy antwoordde: “Damn. Burn.” *grijns*'

Hangt de internationale pers aan de telefoon? Krijg je aanbiedingen van alle kanten? Heb je nog wel de rust om je huidige roman af te schrijven? Wat gaat dit voor je carrière doen, denk je?

Thomas: 'Zoals ik al vertelde heb ik erg veel reacties gehad. Directe aanbiedingen zijn er gekomen van bijvoorbeeld SF World, het grootste F/SF-verhalenmagazine ter wereld (uit China, met een oplage van 400.000) en van Robot Magazine uit Italië, die het verhaal hebben gekocht. De Hugo gaat ongetwijfeld weer nieuwe deuren openen, maar ik denk dat veel ook afhangt van wat je zelf doet met de kansen die je krijgt aangeboden. Een bevriend Amerikaans auteur zei laatst tegen me: “I was an unknown author. Now I am an unknown author with a Hugo.” Ik ben natuurlijk al een tijd internationaal bezig; nu wordt het gewoon tijd voor de volgende stappen. Ten eerste: het nieuwe boek afschrijven.'

Is het ontvangen van een Hugo Award in Nederland ook wel een ding of zegt het niemand wat, zo'n buitenlandse award?

Thomas: 'Het is lang niet zo bekend als in de VS. Tot de media de klassieke namen horen die hem in het verleden hebben gewonnen, en ze beseffen dat ik de eerste Nederlander ben. Afgelopen week heb ik onafgebroken interviews gedaan, dus het wordt absoluut goed opgepikt.'

Jij bent de eerste Nederlander die een Hugo wint en zelfs het eerste vertaalde verhaal dat wint (meteen daarna gevolgd door de Chinese auteur Cixin Liu, die met zijn vertaalde roman won in de categorie 'Novel'). Wat vind je daarvan?

Thomas: 'In mijn acceptance speech zei ik: “It is a fantastic trend that the English language genre readers and publishers are warmly welcoming more and more translated fiction into this great community.” Dat meen ik. Er zijn steeds meer kansen voor vertaalde fictie op de internationale markt, en dat is geweldig. Ik ben niet de enige Nederlander die in ons genre bezig is; laatst verkocht Boukje Balder nog een verhaal aan het klassieke magazine F&SF. Vlaming Frank Roger is ook al jaren bezig, en natuurlijk Bavo D’Hooge recent met een topdeal bij Simon & Schuster. De Hugo’s van Cixin Liu en mij bevestigen alleen maar dat dit ook echt gewaardeerd wordt.'

Waar komt je raket te staan?

Thomas: 'Voorlopig op de tafel waaraan ik schrijf. Als dat nog geen stok achter de deur is weet ik het ook niet meer!'

In Helsinki (2017) zou je genomineerd kunnen zijn met HEX, of niet? Droom je daar al van?

Thomas: 'Dat zou een beetje onbescheiden zijn. Laten we er eerst maar eens voor zorgen dat HEX een groot succes wordt in de VS. Bovendien zijn de Hugo Awards echt voor sciencefiction en fantasy; horrorromans maken eigenlijk geen kans. Maar hé, een Bram Stoker Award zie ik wel zitten…'

Lees hier het winnende verhaal

Lia Belt, vertaalster van De vis in de fles, won ook een Hugo Award voor haar aandeel in de winst. We feliciteerden ook haar en vroegen naar haar reactie op de bekendmaking.

Hoe hoorde je dat je De vis in de fles, het verhaal dat je vertaalde, de Hugo Award had gewonnen? En dat jij ook een 'raket' zou krijgen? Wat was je reactie?

Lia: 'Het was zondagochtend half negen. Ik stond met een duf hoofd mijn eerste bakje koffie te drinken en op mijn telefoon te kijken, want Thomas had iets op Facebook gedeeld en mijn naam stond er kennelijk bij. Nadat ik een mondvol koffie van de keukentegels had gepoetst, ben ik naar mijn pc gehold en trof ik daar ook nog een mailtje van Thomas met de mededeling dat we gewonnen hadden. Hij vertelde er wel bij dat ik ook een trofee zou krijgen, maar op dat moment wist ik nog niet eens hoe die eruitzag... Een paar dagen later zei Thomas dat hij zaterdagochtend naar Schiphol zou gaan om Vince op te halen, die de Hugo's uit Amerika mee zou brengen. Of ik ook wilde komen. Ja, dus! Eenmaal daar moesten we uiteraard even samen met de raketten op de foto, dus pakten we ze weer een beetje in om een plekje te gaan zoeken zonder dat de marechaussee ons meteen tegen de grond zou werken. We trokken wel wat vreemde blikken, zo links en rechts. Wat een mooie trofee, zeg. En zwaar!'

Dit is het eerste vertaalde verhaal dat een Hugo Award won. Wat vind je daarvan?

Lia: 'Ja, dat is super natuurlijk, maar het zat er wel aan te komen. Voor Thomas, dan. Hij timmert al een tijdje behoorlijk aan de weg, en hij verdient het ook.'

Hoe ging het vertalen van De vis in de fles in zijn werk? Werk je nauw samen met de auteur?

Lia: 'In eerste instantie doe ik gewoon mijn ding: ik vertaal het verhaal zoals ik denk dat de auteur zou willen dat het klinkt. Daarna volgt dan eventueel wat overleg over en weer. Dat is niet altijd zo, maar Thomas beheerst het Engels zelf ook goed, dus in dit geval was het echt meer een samenwerkingsverband.'

Kun je iets vertellen over je huidige opdrachten? En hangen de opdrachtgevers aan de telefoon door het nieuws?

Lia: 'Momenteel vertaal ik voor Nederlandse uitgeverijen boeken in het Nederlands, de hoofdmoot van mijn werk. Vertalingen naar het Engels komen minder vaak voor, en als ze voorkomen, dan meestal allemaal tegelijk. Of dit weer een nieuwe golf in gang zal zetten, wie zal het zeggen?'

En heel belangrijk, dit willen we allemaal weten: waar staat ie?

Lia: 'Hugo staat op mijn werkkamer, natuurlijk! Ik loop er tien keer per dag langs, en dan glanst hij me tegemoet. Wauw.'