Net verschenen: Smaak van Kathy Mathys

Over Smaak
Smaak, wat is dat? Proeven is een lichamelijke daad, het zinderende spel der zintuigen. Maar er is meer: wanneer we eten doen onze geest, onze herinneringen, verlangens en verwachtingen mee. In dit boek gaat journaliste Kathy Mathys op zoek naar de betekenis van smaak. Wat is de smaak van de kindertijd, van de liefde? Kun je heimwee hebben naar smaken die je nooit hebt geproefd? Welke rol spelen tastzin, geur en zicht bij het eten? De antwoorden vindt Mathys in de kunst, de literatuur, de wetenschap, en het leven zelf. Hoofdstuk per hoofdstuk verkent ze een andere smaak, die ze telkens zo treffend zintuiglijk beschrijft dat iedere bladzijde doet watertanden en dromen. Van vettige frietjes, zure cranberry’s, zoute vissoep. Smaak is een speels, intiem en begeesterend boek, een ode aan het zintuiglijke leven.

Uit een interview
"'We worden overspoeld met kook- en dieetboeken, maar ik lees niets over de zintuiglijke ervaring van eten. Ik heb dan maar zelf het boek geschreven dat ik wou lezen.
Ik wou niet zomaar over eten schrijven; als literair criticus was ik het aan mezelf verplicht een literaire meerwaarde te bieden. Daarom begin ik elk hoofdstuk met een fictief kort verhaal waarin een thema wordt geïntroduceerd, dat ik daarna wetenschappelijk en psychologisch uitwerk. Het resultaat is een associatief, essayistisch en erg autobiografisch boek.’
Mathys pleit voor een vol en zintuiglijk leven, niet alleen als je een duur restaurant bezoekt, maar elke dag: ‘Er is veel aandacht voor sterrenrestaurants en foodies, maar niet voor wat we thuis eten. Terwijl die intieme thuismaaltijden ons niet alleen verbinden, maar ook definiëren. Wie we zijn of denken te zijn komt voort uit die vroegste voedselherinneringen.’”

Bron: De Morgen

Een fragment
“Als pasgeborenen lijken we het meest op de dieren die we zijn. Onze ogen gesloten, ons gebloemde vel onwezenlijk zacht. We krijsen bij honger, eten met de grootste overgave en ronken vredig wanneer onze buik vol is. Verlangen naar eten kent de ongeborene niet. De toevoer van eten en geuren – dat eerste zintuiglijke bombardement – gebeurt vanzelf. En het is pas na de geboorte dat we voor het eerst honger hebben.

Met een tomeloze gretigheid graaien, smakken en slikken we. Geen aarzeling, we bijten in het leven. ‘Ze bracht het hoofdje van de baby naar haar tepel en hij begon te drinken. Er liep een dun straaltje oude wereld zijn mond in en ze waren herenigd’, schrijft Edward St Aubyn in zijn roman Moedermelk. Het kind voelt het moederhart kloppen bij zijn oor, de buitenwereld is een barre plek in vergelijking met moeders binnenste, maar hier, dicht bij haar hartenklop, is het goed.

We happen naar lucht, naar bloemen, naar grotemensenvingers en we groeien. Er is enkel het nu, gisteren heeft geen betekenis. We likken aan de centrale verwarming, aan de liftknoppen, bijten in het tapijt, sidderen bij het aanraken van hondenvacht. De wereld is fonkelend en nieuw. En we worden groter. Sommigen van ons houden van het geritsel van aluminiumfolie, anderen van de geur van visvoer, sommigen liggen uren met hun neus in het gras, anderen reiken met de tong naar de droesem in een wijnglas.

We willen alles aanraken, proeven. Fietsend over het pad met uitgestoken hand – de struiken strelen onze vingers – ruiken we de keuken. We hebben honger, gooien onze fiets aan de kant en rennen hijgend, met ongewassen handen, naar de tafel.

Veel van mijn vroegste herinneringen hebben te maken met eten: de zure rabarber uit de moestuin van mijn grootvader, de matrozeneieren met tomatensaus, een favoriet bij ons thuis, de bouillon met gebakken rundergehakt die grootmoeder voerde aan mijn broer Koen en mij als we ziek waren.

Goede eters, dat waren we, makkelijke eters ook. We smikkelden, likten onze borden schoon. Dat mocht als beloning. In het fotoalbum over mijn eerste twee levensjaren legde mijn moeder mijn eetgewoonten vast. Fruitpap na tien weken, groenten na drie maanden, vlees na vijf. ‘Eet mee met ons vanaf 1 november’, staat er ten slotte triomfantelijk, na elf maanden. Er zijn geen dramatische eetfoto’s van mij bewaard: huilend met uithalen, snoet onder de smurrie, de keukentafel een slagveld.

Ik heb altijd genoten van eten, was mateloos nieuwsgierig naar het onbekende. Mijn hart ging sneller slaan van de romige, volwassen smaak van advocaat, ik lepelde die vloeibare snoep naar binnen tot ik me draaierig voelde. Ik hield van tapioca, van croutons in de soep, van half gebakken frieten die bij het fornuis stonden te wachten op een finale bakronde. Paling in ’t groen, gebakken forel, cordon bleu, macaroni met ham en kaas, witlof uit de oven: we groeiden op met de klassieke Vlaamse kost, mijn broer en ik.”