Nieuwe trend: insecten eten

Een aantal weken geleden voelde ik mij niet meer zo op mijn gemak in de supermarkt. Sinds het moment dat ik op twitter een foto zag met plastic bakjes gevuld met meelwormen en de larven en poppen van verschillende insecten die vrolijk tussen de superfoods stonden, was ik er niet meer gerust op. Sinds die tijd ben ik op mijn hoede en kijk ik vanuit mijn ooghoeken naar de rekken waar allemaal gezonde zaken samenscholen. Want gezond schijnen ze wel te zijn die insecten. Rijk aan eiwitten, ijzer en vitamine B.
Sprinkhanen en meelwormen bevatten echter ook veel vet. Aangezien mensen over het algemeen geen bord vol scheppen met deze insecten is dat niet zo’n probleem. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit adviseert overigens om per maaltijd niet meer dan 45 gram insecten te eten in verband met de chitine die zich in de poten en het skelet ophoopt en dat is niet goed voor een mens.  

Het eten van insecten kan nog meer nadelen hebben. Mensen die allergisch zijn voor schelpdieren kunnen heftig reageren op het eten van insecten. De pootjes en vleugeltjes moet je zorgvuldig verwijderen want die veroorzaken verstopping en beschadiging van je darmen. Kortom, een fijne insectenmaaltijd is zo simpel nog niet.
Er zijn nog geen regels voor het verkopen van insecten als voedsel voor de mens. De EU moet zich daar nog over buigen en staat verkoop voor consumptie oogluikend toe. Heb je enig idee hoeveel insectensoorten er wereldwijd gegeten worden? Ruim 1.900 en volgens de Wereldlandbouworganisatie zijn er ruim 2 miljard mensen op de wereld die insecten met smaak verorberen.
In Nederland worden op dit moment insecten gekweekt om als lekkernij aan jou en mij te verkopen. Meelwormen, piepschuimkevers (ook een soort meelworm) en sprinkhanen. We hebben nog geen idee wat het intensief kweken van insecten voor gevolgen zal hebben voor de kwaliteit van dit product. Nu hoor ik je denken dat intensief kweken zo’n vaart nog niet zal lopen maar daar zou ik zo zeker nog niet van zijn.  

Want wellicht griezel je, net als ik, bij het idee om koekjes te bakken van meelwormen of sprinkhanen te frituren voor bij de borrel maar grootschalige kweek zal wellicht toch gaan plaatsvinden. Insecten kun je namelijk prima verwerken in vleesvervangende producten vanwege die eiwitten en de vitamine B1, B2 en B12.
Bovendien lijkt het erop dat insecten uitstekend verwerkt kunnen worden tot visvoer. Op dit moment wordt er wilde vis gevangen om gekweekte vis mee te voeren. Men heeft 2 tot 3 kilo wild gevangen vis nodig om 1 kilo zalm te kweken. Dan is voer gemaakt van gekweekte insecten zeker te verkiezen boven wild gevangen vis.
In Brabant is een fabriek gebouwd waar men op grote schaal insecten gaat kweken als grondstof voor kippenvoer want ook daar zijn de diertjes heel goed voor te gebruiken.
Het eten van insecten wordt gezien als goede vervanging voor al het dierlijke eiwit dat rond 2050 echt niet meer geproduceerd kan worden zoals dat op dit moment nog het geval is. De wereld zal tegen die tijd zo’n 9 miljard mensen huisvesten en voor intensieve veehouderij is dan geen plaats meer. Bovendien geeft het kweken van insecten ook geen problemen als het gaat om mestoverschot en broeikasgassen. Ze hebben, zoals dat heet, een hele kleine ecologische voetafdruk.  

Op verschillende foodfestivals worden tegenwoordig hapjes aangeboden die gemaakt zijn van insecten. Als je de boel goed fijnmaalt dan zie je er niets van. Bovendien eten we nu ook al insecten zonder dat we het in de gaten hebben. De kleurstof E120 wordt gemaakt van schildluizen en het nummer E904 staat voor schellak, een uitscheidingsproduct van Indiase luizen waar vruchten maar ook snoepgoed zo mooi van gaan glanzen.  

Maar ook de tegengeluiden beginnen steeds harder te klinken. Uit onderzoek is gebleken dat het kweken van krekels die voldoende eiwitten bevatten net zoveel graan en voedingsstoffen kost als het fokken van kippen. En ook het eindresultaat is, wat eiwit betreft, vrijwel gelijk. Krekels die gevoed werden met voedselafval bleken helemaal niet zoveel eiwitten te bevatten als gewenst was en waren eigenlijk niet geschikt voor consumptie. Geef je ze graan te eten dan is de hoeveelheid eiwit aan de einde van de rit veel hoger. Kip of krekel maakt dus niet zo heel veel uit in voedzaamheid en voedingswaarde en het ligt voor de hand dat het grootste deel van de consumenten in dat geval nog altijd voor kip zal kiezen.
Dat insecten een perfect alternatief zijn voor vlees, zoals hier en daar wordt beweerd, is derhalve nog wel aan discussie onderhevig.  

Zoals gezegd, de bakjes met insecten die geschikt zijn voor menselijke consumptie zijn af en toe al te vinden in de schappen van de supermarkt. En ook kookboeken met recepten met insecten zien we steeds regelmatiger verschijnen. Met name kookboeken die een gezonde levensstijl promoten wagen zich aan recepten met insecten. De boeken Liever lokaal van Annette van Ruitenburg en OERsterk eten van drs. Richard de Leth en Jolanda Dorenbos zijn daar een voorbeeld van. Terwijl je nietsvermoedend door het kookboek OERsterk eten bladert en je smult van de heerlijke recepten en mooie foto’s stuit je ineens op het hoofdstuk Insecten, eiwitten op zes pootjes. Het is weliswaar een hoofdstuk met slechts drie recepten maar de foto’s verbergen niets. Ze kunnen dan nog zo vrolijk zeggen dat je de wasmothrupsen gerust volledig fijn mag malen maar de kok uit het boek besloot dat het wel fijn zou zijn als wij ze nog konden herkennen in het snoepgoed. 

Chocoladeflikken met meelwormen (uit OERsterk eten)  
3 el meelwormen
100 gram chocolade met min. 72% cacao
20 gram hazelnoten, fijngehakt
3 abrikozen, fijngehakt
Bekleed een bakplaat met bakpapier
Rooster de meelwormen krokant in een droge koekenpan
Smelt de chocolade langzaam in een kom boven op een pannetje met kokend water
Meng de geroosterde meelwormen en noten door de chocolade
Schep nu per keer een eetlepel chocolademengsel op de bakplaat
Laat de chocolade afkoelen en hard worden  

Gezond of niet, ik waag mij er nog even niet aan. Er zijn voldoende gezonde alternatieven en ik wil graag mijn boodschappen doen in een supermarkt waar geen levende dieren, van welk soort ook, in de rekken staan. En ook in de vriezer of tot poeder vermalen laat ik deze eiwitrijke versnaperingen nog even links liggen. Doe mij maar gewoon wat fijngehakte noten door de chocola en laat de rest maar zitten.