Nobelprijswinnaar Imre Kertész overleden

Kertész werd geboren in de Hongaarse hoofdstad Boedapest. In juli 1944, na de Duitse bezetting van Hongarije, werd hij als 14-jarige gedeporteerd naar Auschwitz. In 1945 werd hij bevrijd uit Buchenwald. Zijn ervaringen in de kampen waren bepalend voor zijn schrijverschap. 

Zijn bekendste boek is het autobiografische Sorstalanság, in het Nederlands vertaald als Onbepaald door het lot, over een jongen die in Auschwitz belandt. De roman was niet onomstreden omdat de hoofdpersoon zegt dat hij ook momenten van geluk beleefde in die kampen: 'Iedereen had het over ontberingen en 'gruwelen', maar die kleine gelukservaringen waren het belangrijkste geweest.' Tegenover het Amerikaanse tijdschrift Newsweek verklaarde hij eens: 'Ik beleefde mijn meest wezenlijke geluksmomenten in het concentratiekamp. Je kunt je niet indenken wat het betekent om in het kampziekenhuis te mogen liggen, of om 10 minuten pauze te krijgen van onbeschrijflijke arbeid. Om zo dicht bij de dood te staan is ook een soort geluk. Alleen al het overleven is de grootste vrijheid die je kunt beleven.'

Andere boeken van Kertész, veelal autobiografisch, zijn het vertaalde Het Fiasco, Kaddisj en Liquidatie. De jury van de Nobelprijs voor de Literatuur roemde hem voor de manier waarop hij de vernietigingskampen in de Tweede Wereldoorlog portretteerde als "de ultieme waarheid" over hoe diep de mens kan vallen. 

Imre Kertész werkte na de oorlog in Hongarije voor een stadskrant en legde zich toe op het vertalen van onder anderen Nietzsche, Freud en Wittgenstein. Aan zijn eerste roman, het in 1975 gepubliceerde Sorstalanság, werkt hij dertien jaar. In het communistische Hongarije werd zijn werk aanvankelijk doodgezwegen, in andere landen werden zijn werken geroemd. Pas na de val van het communistische regime in 1989 kreeg hij in eigen land erkenning. 

Kertész verhuisde nadat hij de Nobelprijs had gekregen naar Berlijn. In 2012 keerde hij om gezondheidsredenen terug naar Boedapest. Hij overleed in de Hongaarse hoofdstad na een lang ziekbed, maakte zijn uitgever bekend. 

(Bron: NOS.nl, The Seattle Times)