Misdaad loont | True Crime van eigen bodem

Boven- versus onderwereld

Voormalig rechercheur Axel de Vos (pseudoniem) onderhandelde met mensensmokkelaars en vrouwenhandelaren, was erbij toen er voor miljoenen euro’s aan drugs werd overgedragen en werkte met de grootste criminelen van Nederland en ver daarbuiten. In Dubbel leven kijkt hij terug op de jaren waarin hij door de politie als infiltrant werd ingezet bij grootschalige criminele operaties. Aan de hand van tien cases vertelt Axel de Vos over zijn leven als undercoveragent. Hoe wordt een operatie voorbereid? Wat doet het met je als je, al is het tijdelijk, je leven opgeeft om in dienst te staan van een fictief iemand? Wat gebeurt er als je in dat andere leven verdwijnt? Als je, zoals ze dat bij de politie zelf noemen, een ‘legende’ bent geworden? 

Wie is de baas in dit land? In veel buurten is het dagelijks leven verstrikt geraakt met vormen van georganiseerde criminaliteit. Harde jongens, scharrelaars, meelopers en mensen die het hoofd boven water proberen te houden. Wat men deelt, is de opvatting dat de overheid ze niet voor de voeten moet lopen. Bestuurders kijken weg, worden bedreigd of proberen soms terug te slaan. Maar voor elke houding geldt de patstelling: de ongeorganiseerde overheid tegenover georganiseerde misdaad. Bestuurskundige Pieter Tops en journalist Jan Tromp spraken voor De achterkant van Nederland met wanhopige bestuurders, maar trokken ook naar achterbuurten om zich onder te dompelen in de wereld van drugsbazen, motorclubs en kampers. Ze laten op schrijnende wijze zien hoe criminelen in het gat springen dat de overheid laat vallen, een gat dat nauwelijks nog kan worden gedicht.

Zintuigelijke ervaring

'Ik word wakker omdat ik geen lucht krijg. Ik probeer te ademen, maar iets verhindert dat. De ademnood veroorzaakt lichte paniek. Ik probeer me te bewegen, maar dan neemt de druk toe. Groot en dreigend steekt hij boven mij uit.'

Een gruwelijk delict kan overal voorvallen, zelfs in onze eigen huis dat we zien als onze veilige basis. In Over de rand beschrijft Arianne Grootendorst haar waargebeurde verhaal van een aanval die ze ternauwenood overleefde, de schokkende misdaad en de zoektocht naar de dader. Haar eigen aangrijpende relaas wordt afgewisseld met passages uit het politiedossier, verhoren door rechercheurs en processen-verbaal.

Legendes

Martin Kok alias 'de Stotteraar' en 'Kokkie' zat meer dan 15 jaar achter de tralies. Twee keer voor doodslag, mishandeling en afpersing. Hij noemde zichzelf ex-crimineel in hart en nieren en misdaadjournalist. Kok werd een bekende Nederlander: hij schoof aan bij talkshows, er waren vergevorderde plannen voor een eigen realityshow en hij werd gevraagd voor actualiteitenprogramma's. Tot donderdag 8 december 2016, toen hij in koelen bloede werd doodgeschoten. Misdaadjournalist Timo van der Eng sprak gedurende enkele maanden wekelijks met hem. Eerst bij Kok thuis, later, toen die ondergedoken zat, in het geheim in verschillende safehouses in Nederland. Over schijten op een emmer, de hoeren van Vlinders Escort, hoe je in de bajes goed geld kunt verdienen, bekende topcriminelen die hem haatten en waarom hij deed wat hij deed ondanks de gevaren die dit voor hem opleverde. Want zoals hij zelf zei: 'Het leven is geen wedstrijd in wie het oudste wordt.' Het resultaat is te lezen in Kokkie: Het turbulente leven en de aangekondigde dood van Martin Kok.

Stanley Hillis, alias 'De kouwe ouwe', werd in 2011 geliquideerd. Meer dan dertig jaar lang was hij een van de meest gevreesde Nederlandse gangsters. Vooral op de achtergrond, maar toch alom aanwezig, maakt hij vanaf de jaren tachtig carrière in de georganiseerde misdaad. Uiteindelijk groeit hij uit tot een ware Godfather, geroemd en gevreesd om door vele (handels)partners. Misdaadjournalisten Martijn Haas en Vico Olling gingen op zoek naar de sporen van Hillis en schreven het boek De kouwe ouwe. Aan de hand van hun uitgebreide research laten ze een bijzonder profiel zien en schetsen daarmee veertig jaar Nederlandse misdaadgeschiedenis.

Moordplekken

Bijna veertig jaar lang was de Bijlmerbajes een vertrouwd onderdeel van het Amsterdamse stadsbeeld. In hun boek Biografie van de bajes blikken Gerlof Leistra en Annemarie van Ulden terug op de roerige tijden binnen de gevangenis, die ook wel als een verboden stad werd gezien door de brave burgers. Twee jaar lang onderzochten de journalisten het leven binnen de gevangenismuren, draaiden ze diensten mee op de verschillende afdelingen en zochten gedetineerden op in hun cel. In hun veelzijdige boek laten de auteurs alle facetten van deze gesloten wereld aan de lezer zien.

Lees verder op de volgende pagina.