Moordwijven #1: Isa Maron
Wat is het waarheidsgehalte van jouw thrillers?
Het kleine bootje wiebelt als Rembrandt instapt. De schipper grijnst en stelt hem gerust. ‘Het duurt niet lang,’ zegt hij. Zijn tanden zijn geel, zijn haren grijs en de grote neus, die als een flessenstop boven zijn mond hangt, heeft een kleur rood die de schilder nog niet eerder zag. ‘Mooi,’ gromt de meester, terwijl hij denkt aan vermiljoen, karmijn en een beetje as misschien. Hij trekt zijn blik los van de schipper en staart naar de oever aan de overkant. Het galgenveld is duidelijk te zien, de grimmige palen waaraan de lijken hangen, de galgenput, de hongerige vogels. Hij weet niet precies wat hij daar zoekt, maar sinds Titus heeft gesproken over de terechtstelling is Elsje Christiaens niet uit zijn gedachten geweest.
Daar hangt ze. Het touw om haar borst trekt haar rechterarm iets omhoog, alsof ze nog iets wil zeggen. Haar jonge gezicht is wit. Te wit. Het contrasteert met de kleur van haar jurk. Rood. Lichtrood. Vermiljoen, karmijn en loodwit.
Het galgenveld
In 1664 werd de achttienjarige Elsje Christiaens terechtgesteld op de Dam in Amsterdam. Haar lichaam werd naar het Galgenveld gebracht. Waarschijnlijk dezelfde dag nog liet Rembrandt zich naar de overkant van het IJ roeien en maakte een schets van het dode meisje. Een groot deel van het bovenstaande (vers geschreven) stukje is dus waar. En het zal vast wel zo zijn dat Rembrandt de kleuren om hem heen meer aandacht gaf dan een gemiddelde zeventiende-eeuwse burger, maar wat er in zijn hoofd omging weet ik niet. Dus verzin ik het.
Zo gebruik ik feit en fictie ook in de Noordzeemoorden. Een groot aantal feiten uit de boeken is ontleend aan de waarheid. Zo vind je in IJskoud (deel 2) feiten uit de naargeestige zaak van het meisje van Nulde (uit 2001) en in Eindspel (deel 4) feiten uit de zaak van de tragische moord op een bejaard stel in Amsterdam Noord (uit 1997). Andere gegevens zijn gebaseerd op misstanden in de wereld, zoals bijvoorbeeld de slavernij van jonge mensen in grote delen van de wereld: huishoudelijke hulpen in Saoedi Arabië, jonge jongens die in Afghanistan ontvoerd worden en gedwongen worden zich als vrouwen te kleden en seksueel misbruikt worden (bacha bereesh), de tienduizenden kindslaven in Haïti (restaveks). Toch is de hele serie fictie, en als schrijver neem ik de vrijheid om met een aantal waarheidsgetrouwe ingrediënten een ander, nieuw, verhaal te creëren.
De fantasie van zieke geesten
De rode draad in de Noordzeemoorden is geweld dat tegen jonge vrouwen wordt gebruikt. Vrouwen die in de fantasie van zieke geesten een rol spelen die zo gruwelijk is dat we liever niet geloven dat het werkelijkheid is. Het antwoord op de vraag wat het waarheidsgehalte is van mijn thrillers is dus: best hoog. Tegelijkertijd is het allergrootste deel van wat ik schrijf gewoon verzonnen.
Op dat moment, waarin alle woede van de afgelopen veertig jaar samenbalde, toen de ontlading hem overviel als een vroegtijdig orgasme en hij zich hulpeloos overgaf aan die golf, toen zijn vuist de neus van die klootzak raakte en hij de bevrijdende knak hoorde, de verbaasde, verdwaasde blik zag – dat moment van totale paniek, vlak voor die laatste, dodelijke klap, op het moment dat hij het licht zag uitgaan en wist dat het nooit meer zou aangaan, dat hij daarvoor zou zorgen, op het moment dat hij de controle had, precies op dat moment, was hij, bebloed en naar adem snakkend, opnieuw geboren.
(Galgenveld, pagina 25)
Weet ik hoe een moordenaar zich voelt op het moment van de moord? Nee. Ik verzin het maar.
Aan moordwijf Ingrid Oonincx stel ik de volgende vraag: Bestaat de waarheid eigenlijk wel?
