Peter Römer: Schaduw

Dit jaar ben ik juryvoorzitter van de Schaduwprijs, de prijs die elk jaar wordt uitgereikt aan de schrijver van het beste debuut binnen de spannende boeken van het afgelopen jaar. En uit hoofde van die functie verbaas ik mij over de zichtbaarheid van die debuten in de boekhandel. Of liever gezegd de onzichtbaarheid van die debuten. Soms kom je in de boekhandel wel eens zo’n boek tegen en als je dan geïnteresseerd kijkt naar de rest van het aanbod valt je op dat het niet best gesteld is met de aanwezigheid van het Nederlandse spannende boek. 

Op de tafels die gereserveerd zijn voor dat genre kom je voornamelijk Scandinavische en Angelsaksische literatuur tegen. Naast een enkele Duitser, een Fransman en hé kijk nou eens een Nederlands boek! En dan doorgaans een van de vertrouwde bestsellers. 

Ik begrijp dat wel, er is te weinig ruimte op zo’n tafel want als er een nieuwe blockbuster uit zeg Noorwegen komt, dan wordt meteen zijn hele oeuvre herdrukt in een goedkope uitgave en als een krans rondom de nieuwste bestseller gelegd. 

Begrijp me goed ik gun het de collega’s van ganser harte en ik pleit zeker niet voor “eigen boek eerst!”, maar ook niet voor “alles wat je ver haalt is lekker”. Nee het gaat mij om de zichtbaarheid, hebben andere boeken geen recht van bestaan? Is de gemiddelde kwaliteit van een Nederlandse thriller minder dan van die uit het buitenland? Dat weiger ik te geloven.

‘Ze verkopen niet’, wordt er gezegd. 

‘Omdat ze niet in de winkel liggen’, is dan het logische antwoord. Een kip en ei discussie die zelden een vruchtbaar resultaat oplevert. Het is gewoon een feit: het Nederlandse spannende boek staat niet hoog in aanzien. Het heeft de tijdgeest niet mee en heeft een armoedig imago. 

Dat klinkt treurig en dat is het ook, maar wanhoop niet lieve lezer, de kansen kunnen keren!

In een vorig leven was ik televisieproducent. Ik bedacht en produceerde dramaseries. En in mijn begintijd stond de spannende serie er slecht op. Ze waren er eigenlijk nauwelijks en als ze er waren werden ze afgebroken door de kritiek. Nee, dan de Engelse series zoals Morse en zelfs die goede oude Derrick, dat was pas kwaliteit. Zeker, en ook lekker goedkoop! Een aflevering van een succesvolle buitenlandse serie kost een schijntje vergeleken met een aflevering van een Nederlandse serie waarvan het succes nog maar moet blijken.

Daar kwam met de komst van de commerciële televisie verandering in. Vanaf dat moment begon de waardering voor de Nederlandse politieserie te groeien en dat kwam, naar mijn onbescheiden mening, onder andere door de serie Baantjer. Door het succes van onder andere die serie kwamen er meer series, niet alleen bij de commerciëlen maar ook bij de NPO, en tegenwoordig zijn de Nederlandse spannende series niet meer op één hand te tellen in kwaliteit zo toegenomen, dat ze veelvuldig worden verkocht naar het buitenland. Er blijkt een miljoenenpubliek voor te zijn, zenders scoren ermee en de werkgelegenheid heeft een enorme impuls gehad.

De spannende televisieserie had zich met gezamenlijke inspanning van de gehele industrie en met de bereidwillige hulp van het kijkerspubliek uit de negatieve hoek gewerkt.

Kijk! En dat willen we met het boek ook. Het kan, dat hebben we gezien, dus waarom zouden we het niet proberen. De Schaduwprijs is niet vernoemd naar de plek waar hij moet worden uitgereikt. De Gouden Strop en de Schaduwprijs verdienen een podium en een breed publiek. De Nederlandse thriller moet weer vol in het licht. Maar dat vereist een gezamenlijke aanpak van het hele boekenvak, en dan volgt de lezer vanzelf.

Daarvan ben ik overtuigd!