Literair agenten Sebes & Bisseling: ‘Het boekenvak moet weer sexy worden’
De verdieping op de Herengracht in Amsterdam ademt trots uit: trots voor wat hun auteurs bereikt hebben. In de hal hangen verschillende catalogussen van uitgeverijen waarin hun auteurs vaak breed lachend op de plaat zijn vastgelegd, en worden hun nieuwste boeken aangeprezen met lof-uitingen. Het kantoor van Paul Sebes is gevuld met alle drukken van boeken van vertegenwoordigde Nederlandse auteurs en in de hoek staat een stapel met hun meest recente, en nu al succesvolle, geacquireerde titels uit de Verenigde Staten. Alles ademt een enthousiasme voor het boek. Een goede start voor een interview met de bekendste literair agenten van Nederland. 
Voor veel lezers is het beroep van literair agent onbekend terrein. Zelf noemen ze zich een tussenpersoon voor auteur en uitgeverij, eigenlijk een 'auteursmanager'. Voor een schrijver zijn ze niet alleen redacteur of een goede adviseur, maar nemen ze ook weleens de rol van psycholoog aan. Hun dagen bestaan uit veel leeswerk en onderhandelingen om nieuw schrijftalent te ontdekken om deze schrijvers vervolgens bij een uitgeverij binnen te brengen door middel van een aanstekelijke pitch. Aangezien het beroep van literair agent in Nederland nog relatief nieuw is, doen Sebes en Bisseling veel werk van begin tot eind. Ze lezen het manuscript, redigeren het een aantal keer en schrijven vervolgens een voorstel (ook wel 'proposal' genoemd) met de auteur, om het daarna naar verschillende uitgevers te sturen. Bij een positieve ontvangst vergezellen Sebes en Bisseling hun schrijvers naar de eerste afspraken met uitgevers.
Schrijven is een vak
De noodzaak voor een herziene uitgave van Bestseller (2008) ontstond door de ingrijpende ontwikkelingen in het boekenvak maar ook door veranderingen op het agentschap zelf. In hun nieuwe boek Alweer een bestseller geven Sebes en Bisseling aan de hand van persoonlijke anekdotes beginnende schrijvers handvatten die hen kunnen helpen in de weg naar het debuteren. Het agentschap ontvangt gemiddeld 1000 manuscripten voorzien van motivatiebrieven waarin men leest dat ‘ze denken heel aardig te kunnen schrijven.’ Het is echter het topje van de ijsberg die de keiharde weg van debuteren inhoudt.
‘Het is niet een kwestie van achter je laptop kruipen en zomaar beginnen met typen,’ zegt Willem Bisseling. ‘Het komt neer op het ontrafelen van een boek: uit welke elementen bestaat het en welke uitwerking hebben ze. Ieder verhaal heeft ze en dan nog kunnen mensen roepen dat het niet zo is, maar uiteindelijk heeft elk boek vaste ingrediënten als personages, thema’s, perspectief, plot, en ga zo maar door.’
‘Critici gooien dan al snel het woord “talent” in de discussie,’ vult Paul Sebes aan. ‘Natuurlijk is het belangrijk om creatief te zijn, maar dan nog moet je oefenen om iedere keer beter te worden. Voor een schrijver draait het uiteindelijk allemaal om de combinatie van talent, doorzettingsvermogen, training en de wil om heel veel te leren.’
Juist de fase van bewustwording dringt tot veel potentiële schrijvers niet door: schrijven, schrappen en schaven zijn woorden die nog net niet ingefluisterd moeten worden. Voor sommige mensen spat de droom uit elkaar als ze geconfronteerd worden met de lange weg die ze nog te gaan hebben: een schrijfproces om een acceptabel eindproduct aan een uitgever te presenteren neemt gemiddeld drie jaar in beslag. ‘Een echte auteur is zich ervan bewust dat ondanks zijn goede prestaties, het altijd beter kan. Dit geldt net zo goed voor gevestigde auteurs die al een goede reputatie hebben,’ aldus Bisseling.
Het typeert het gesprek met Sebes en Bisseling als ze het over het vak schrijven hebben. De vergelijkingen met andere beroepen waarin het streven naar perfectie een belangrijke rol speelt, worden aangehaald om hun mening kracht bij te zetten: ‘In Tokio is een 85-jarige sushi chef die ondanks zijn drie sterren restaurant claimt dat hij nog nooit de perfect sushi heeft gemaakt. Die man is daar elke dag weer mee bezig. Ik denk dat schrijvers dit ook hebben, dat ze nooit het perfecte boek zullen schrijven,’ zegt Bisseling.
Lees verder op de volgende pagina
