Philippe Claudel: De overmacht van ons lichaam

Pagina 2 van 2

Lastige periode

‘Ik kwam met deze roman heel moeilijk op gang omdat begin 2013 mijn beste vriend was overleden. De tijd tussen twee projecten is toch al een lastige periode, je twijfelt over het afgeronde project, vraagt je af of je sowieso wel op de goede weg bent, en dan voel je je door het verlies droevig en leeg. Ik bleef natuurlijk schrijven, maar kon me niet voorstellen om direct weer te publiceren. Ik was als een pianist die dagelijks zijn oefenpartijtjes speelt, schreef wat losse flodders. De vrouw in het tegenovergelegen appartement was feitelijk de aanleiding tot deze roman, maar dat wist ik niet omdat ik niet op “projectbasis” bezig was. Ik schreef zonder vaste omlijning en voelde stap voor stap het leven terugkomen. Schrijven met plezier, zonder belasting. Ik merkte dat ik daardoor over dit “zware” onderwerp opmerkelijk licht kon schrijven.’

‘Ik denk mijn hele leven al na over de manier waarop ons lichaam werkt. Wij zitten gevangen in dit vehikel. Het is onmogelijk om naar buiten te gaan. (Al beweren sommigen dit zo nu en dan te doen.) Toen ik een jaar of zes, zeven was bracht me dit regelmatig van mijn stuk. Waarom ben ik in dit lichaam geplaatst? Na verloop van tijd had ik er min of meer vrede mee. Nu ik ouder word, komt dat gevoel uit mijn jeugd weer terug.’

De literatuur heeft het moeilijk

‘Ik wilde deze essayistische roman bewust in het heden plaatsen. Niet voor niets is de verteller geen schrijver maar een regisseur, iemand die met beelden werkt. De tijd in de filmwereld is kostbaar. Je bent afhankelijk van soms wel honderd mensen. Ikzelf word regelmatig tussen deze twee werelden heen en weer geslingerd. Toen ik als kind de boeken ontdekte, wilde ik boeken schrijven, toen ik de film ontdekte, wilde ik scenario’s schrijven en films regisseren. Ik ben heel dubbel, heb de woorden nodig, maar daarnaast moet ik met mijn eigen ogen werken, moet ik scènes schilderen. Soms gebruik ik een beeld om een verhaal te vertellen, soms woorden om een beeld te schetsen. Ik ben in de gelukkige omstandigheid dat ik allebei mag doen. Het mooie is – en dat realiseert de verteller zich in de roman – dat je voor het schrijven zelf geen enkele toestemming nodig hebt.’

‘De literatuur heeft het moeilijk. Het boek is “uit”, past niet in de huidige tijdsgeest. Er is veel aandacht voor bestsellers, voor bekentenisboeken van bekende mensen, toch ben ik positief gestemd. De (nieuws)wereld is snel geworden door internet, door de behoefte aan breaking news, maar de ware gedachtestromen, de reflectie kun je alleen in een boek vinden. Ik geloof dat het totale continent van boeken heel langzaam de stemming van de mensen kan veranderen. De vreselijke aanslagen in Frankrijk hebben gewerkt als een elektroshock. De daders waren jongens van eigen bodem. Langzaam beseft men dat het niet mogelijk is om de samenleving in stand te houden met een egocentrische levenshouding. Boeken kunnen daarbij van dienst zijn.’

De boom in het land van de Toraja is verschenen bij De Bezige Bij.