Recensie: Andy Weir doet niet aan saai

Andy Weir werd geboren in Californië en is de zoon van een fysicus en een ingenieur. Op 15-jarige leeftijd werd hij aangenomen bij een Amerikaans nationaal laboratorium. Weir is een ervaren computerprogrammeur. Hij heeft een passie voor wetenschap en in het bijzonder voor de ruimtevaart. Zijn debuut Mars (The Martian, 2012) werd in eigen beheer uitgegeven en na publicatie alom geprezen.

Recensie: Hartverwarmend, origineel en realistisch ruimteavontuur ****

Door Anne-Claire Verham

Wetenschappelijke en technische informatie op bijna iedere pagina, buitenaardse wezens met de ogenschijnlijke aaibaarheidsfactor van een grasmaaier en een stereotype held die zelfs qua naam op maat is gesneden voor filmacteur Ryan Gosling. Op voorhand kun je Project Hail Mary gemakkelijk verwarren met een saai boek. Maar wie dat doet kent auteur Andy Weir (1972) nog niet. De man die in 2014 de wereld veroverde met zijn debuut The Martian (Mars) doet niet aan saai. Hij weet hoe een verhaal te bouwen op stevige wetenschappelijke fundamenten en toch recht op het hart van zijn lezers af te koersen.

Weir is het kind van technisch en wetenschappelijk begaafde ouders en kon al op zijn vijftiende aan de slag als computerprogrammeur. Dat hij als auteur zijn handelsmerk maakte van zo realistisch mogelijke sciencefiction is dus niet vreemd. Project Hail Mary, dat is vertaald door Frank van der Knoop, wilde hij realistischer maken dan ooit en daarom deed hij meer research dan ooit.

De auteur leent deze ideeën alleen maar om ze verder uit te bouwen of een nieuwe invulling te geven. En ondertussen nemen de verwikkelingen al snel een compleet andere afslag dan die rond Marspionier Mark Watney.

Als natuurkundeleraar Ryland Grace ontwaakt uit een coma bevindt hij zich in een raket ver van de aarde. Zijn twee medeastronauten zijn helaas overleden en zelf lijdt hij aan ernstig geheugenverlies. Als zijn herinneringen mondjesmaat terugkomen, blijkt hij op een missie te zijn om de aarde te redden. De overleving van onze planeet wordt bedreigd door een buitenaards organisme dat op de zon inteert en Grace moet achterhalen hoe dit te stoppen. Hij heeft echter zoveel moeite zichzelf staande te houden, dat zijn onderzoek niet opschiet. Maar dan blijkt hij niet het enige ruimteschip in de omgeving. Tot zijn verrassing krijgt hij gezelschap van een buitenaardse soort die antwoorden zoekt op dezelfde vragen als hij. Samenwerking is dan de beste optie, maar levert ook tal van nieuwe obstakels op.

Het verhaal dat volgt speelt ongegeneerd leentjebuur bij sciencefictionkrakers als Close Encounters of the Third Kind, Arrival en Weirs eigen The Martian, waarin ook een eenzame ruimtereiziger vecht voor overleving. Maar Project Hail Mary verwarren met een onorigineel boek zou evengoed misplaatst zijn. De auteur leent deze ideeën alleen maar om ze verder uit te bouwen of een nieuwe invulling te geven. En ondertussen nemen de verwikkelingen al snel een compleet andere afslag dan die rond Marspionier Mark Watney.

Hoofdpersoon Grace is namelijk níet alleen en dat bepaalt alles. Het is het contact, de samenwerking en de communicatie tussen hem en zijn buitenaardse bondgenoot die het boek hartverwarmend en onvergetelijk maken. Het is de alien die we leren kennen als Rocky die de show steelt en die je wel degelijk zou willen knuffelen. En het is Grace die helemaal niet zo’n typisch Amerikaanse held blijkt te zijn als het aanvankelijk leek.

De raket, onderdelen ervan en andere zelfbedachte zaken zijn zo gedetailleerd en geloofwaardig uitgewerkt dat het niet anders kan of hij heeft een schrijfhangaar in plaats van een schrijfkamer.

Verder staat de grondige wetenschappelijke research aan de basis van een gedegen, originele en inderdaad opmerkelijk realistische enscenering. Weir bouwt zijn alternatieve wereld behalve op papier waarschijnlijk ook letterlijk op, met tal van modellen. De raket, onderdelen ervan en andere zelfbedachte zaken zijn zo gedetailleerd en geloofwaardig uitgewerkt dat het niet anders kan of hij heeft een schrijfhangaar in plaats van een schrijfkamer. Leken hoeven echter niet terug te schrikken voor alle natuurkunde en techniek, want de auteur weet het niet alleen helder uit te leggen, maar laat de lezer zelfs volop meeleven met de vorderingen van het ruimteonderzoek.

Minder geslaagd is het feit dat hij nogal eens kunstgrepen gebruikt om zijn verhaal vooruit te helpen. Wetenschappers beledigen elkaar met voor hen onnodige uitlegmomenten, Graces geheugenverlies wordt vooral gebruikt om flashbacks gedoseerd te kunnen weergeven en plot en spanning worden soms voortgestuwd doordat er iemand een domme fout maakt. Gelukkig kent het verhaal ook een aantal leuke wendingen en zijn er spannende momenten genoeg.

Tevens is Project Hail Mary, bovenop alle andere pluspunten, vlot en met humor geschreven in een van de auteur bekende stijl. Veel lezers zullen zich dan ook nauwelijks bekommeren om die paar minpuntjes. Andy Weir slaat gewoon opnieuw toe met een onweerstaanbaar leuk boek.