Recensie: De impact van familiegeheimen

Tatjana Almuli (1991) studeerde Nederlands en werkt als journalist, fotograaf en spreker. Haar artikelen zijn te lezen in onder meer Vogue, ELLE, VICE en LINDA. Meiden en ze schreef de bestseller Knap voor een dik meisje (2019).

Recensie: Een persoonlijk verhaal over uitgestelde rouw ***

Door Harriet Geldof

Tatjana Almuli (Amstelveen, 1991) studeerde Nederlandse taal en cultuur en is schrijver en journalist. In 2019 debuteerde ze met het non-fictieboek Knap voor een dik meisje waarvoor ze genomineerd werd voor de Opzij Literatuurprijs. Ik zal je nooit meer is haar romandebuut.

Wanneer Tatjana 16 jaar oud is overlijdt haar moeder. Haar vader is op dat moment al geen onderdeel meer van het gezin en Tatjana en haar broertje en zusje worden in twee verschillende pleeggezinnen geplaatst. Tijd om te rouwen gunt ze zichzelf niet. Het leven gaat door, totdat ze er niet meer onderuit kan. Ze start een zoektocht naar wie haar moeder was en waarom zij op 21-jarige leeftijd voor langere tijd is vertrokken naar Martha’s Vineyard, een eiland voor de Amerikaanse kust. Via Facebook komt ze in contact met een vriendin van haar moeder uit die tijd en langzaam wordt duidelijk wie haar moeder was en dat ze een geheim met zich mee droeg. Het zijn uiteindelijk haar vader en de dagboeken van haar moeder die een groot familiegeheim onthullen en het rouwproces er voor Tatjana niet gemakkelijker op maken.

Uit bijna alles lijkt het alsof dit boek geheel autobiografisch is. Op de cover van het boek staat een foto waarop de moeder van Almuli haar als baby vasthoudt. Het hoofdpersonage heeft dezelfde naam als de schrijfster en er is een ik-verteller aan het woord. Almuli heeft er echter voor gekozen om een roman te schrijven gebaseerd op het verlies van haar moeder, autobiografische elementen verweven met fictie.

Ze vertelt het verhaal van Tatjana en haar moeder door heden en verleden af te wisselen waardoor je ze als lezer goed leert kennen. De overige personages komen er bekaaid af, ze blijven erg vlak en weinig uitgewerkt. Vaak ken je ze alleen van naam. Uitgestelde rouw is het grote thema van dit boek. Een thema dat een boek snel zwaar en sentimenteel kan maken. Zo niet in dit verhaal. Almuli schrijft op een soepele en invoelende manier over de emoties die bij het verwerken van het verlies van haar moeder boven komen zonder dat ze uit is op de tranen van de lezer. Wel maakt ze duidelijk welk taboe er eigenlijk nog is rondom rouwen.

'Rouw lijkt er meer te zijn en tegelijkertijd is iedereen er nog steeds bang voor en ongemakkelijk mee zodat er nooit over gepraat wordt.'

Het verhaal is niet af maar heeft een open einde, net als de titel van het boek en de rouw die nooit helemaal over zal zijn. Na afloop van de zoektocht naar haar moeder is er wel hoop.

'Voor ik aan deze zoektocht naar mijn moeder begon, waren er periodes waarin ik me eerder dood dan levend waande. Nu voel ik dat ik nog gulzig lippen wil kussen, mijn voeten op onverharde grond wil zetten, soms wankelend, andere keren trefzeker.'

In Ik zal je nooit meer schrijft Almuli op een invoelende en mooie manier over uitgestelde rouw en de impact van familiegeheimen. Ze maakt het verhaal echter zo persoonlijk dat het als roman toch iets te kort komt.