Recensie: Een boek dat je regelmatig een wat wrange glimlach ontlokt

Het gerecenseerde boek

Afrika is geen land

Auteur: Dipo Faloyin
Vertaler: Annemie De Vries
Uitgeverij: De Bezige Bij

Afrika, een continent van bijna 1,5 miljard mensen, 54 landen en meer dan 2000 talen, wordt regelmatig gereduceerd tot één simpel verhaal. Afrika is geen land dicht de gaten. Al te vaak wordt Afrika voorgesteld als een droog, rood safarilandschap, geteisterd door hongersnood, armoede en conflicten.

In dit verrijkende en bij vlagen humoristische boek corrigeert Dipo Faloyin deze beperkte blik en presenteert hij een gelaagd en multidimensionaal beeld van het continent. Hij neemt ons mee naar het zinderende stadsleven in Lagos, schetst de levendige West-Afrikaanse rivaliteit over wie de beste jollofrijst maakt en verhaalt over democratie in zeven dictaturen. Tegelijk laat hij zien hoe willekeurig de landsgrenzen door witte Europese kolonisatoren getrokken werden, legt hij bloot hoe negentig procent van het materiële cultureel erfgoed tijdens het koloniale tijdperk werd gestolen – en hoe moeilijk het tot op de dag van vandaag is om dat terug te krijgen.

Afrika is geen land is een intiem en politiek verhaal waarin de alledaagse realiteit van het continent – in al zijn facetten en met al zijn verschillende culturen

Over de auteur
Dipo Faloyin is senior redacteur en schrijver bij VICE, waar hij voornamelijk schrijft over cultuur en identiteit in Europa, het Midden-Oosten en Afrika. Hij publiceerde artikelen in onder andere The Huffington Post en Prospect. Faloyin werd geboren in Chicago, groeide op in Lagos en woont momenteel in Londen.

Het bruisende continent ****

Door: Kristof S'Jongers

Dipo Faloyin werd geboren in Chicago, groeide op in Lagos en woont momenteel in Londen. Hij is redacteur en schrijver bij VICE. Uit frustratie over het beeld dat in westerse media over het Afrikaanse continent bestaat, met zijn 54 onafhankelijke staten en meer dan 2000 talen, schreef hij Afrika is geen land, in ons taalgebied uitgegeven door De Bezige Bij en vertaald door Annemie De Vries.

Faloyin heeft duidelijk een missie; hij wil het westerse beeld dat bestaat over Afrika radicaal omgooien. Hij wil duidelijk maken dat Afrika 'in werkelijkheid een rijke mozaïek is van ervaringen, verschillende gemeenschappen en geschiedenissen en geen enkelvoudige monoliet met één gemeenschappelijk lot'. In acht delen, elk opgehangen aan een ander thema, legt hij op een levendige, humoristische manier uit waar de westerse perceptie fout zit. Hij maakt brandhout van – goedbedoelde – initiatieven als Live Aid, die werden opgezet alsof de doorsnee Afrikaan met een opgehouden handje zat te wachten tot blanke artiesten eindelijk in gang schoten om iets aan de honger te doen. Ook de filmindustrie krijgt ervan langs doordat het gros van onze westerse films Afrika en de Afrikanen eerder als decor dan als personages ziet.

Hij laat ons kennismaken met een continent dat door Europese mogendheden in de Conferentie van Berlijn van 1884 werd opgedeeld in invloedssferen en waar grenzen werden getrokken dwars doorheen het grondgebied van de aanwezige etnische groepen, waardoor het zomaar gebeurde dat eenzelfde stam plots aan twee kanten van een landsgrens moest leven. Etnische groepen die elkaar soms eeuwen naar het leven stonden, moesten van de ene dag op de andere samenleven in eenzelfde staat. De gevolgen zijn tot vandaag voelbaar. Tientallen dictators, waarvan de voor ons bekendste uitgebreid besproken worden, deden hun voordeel van deze etnische verdeeldheid.

Afrika is geen land is een genietbaar boek dat je regelmatig een wat wrange glimlach ontlokt, omdat de herkenbaarheid van de clichés die we hier nog hebben over Afrika vaak pijnlijk is. Het is evengoed een continent waar elk land zijn eigen identiteit, kunstscene en vooral bruisende metropool heeft. En waar Jollofrijst een even grote staatszaak is als het Songfestival bij ons. Faloyin schrijft vol liefde over zijn jeugd in Lagos, de chaotische grootste stad van Nigeria én het hele werelddeel.

Helaas is de auteur van tijd tot tijd nogal belerend. Maar als je naast dat drammerige vingertje kan kijken, leer je heel veel bij over de ziel van ‘s werelds snelst groeiende continent.

Meer Afrika