Recensie: Een leven alleen op de wereld
In 2020 verschenen bij uitgeverij Querido en vertaald door Johannes Jonkers.
De beer van Andrew Krivak
Volkomen op zichzelf aangewezen weten een vader en zijn dochter te overleven in de schaduw van een berg. De vader leert het meisje niet alleen vissen en jagen, maar wijdt haar ook in in de geheimen van de seizoenen en de sterren. Hij bereidt haar voor op een volwassen leven in harmonie met de natuur, want zij tweeën zijn wat resteert van de mensheid.
Maar wanneer het meisje na de dood van haar vader alleen achterblijft in een onbekend landschap, is het een beer die haar de weg naar huis zal wijzen, dwars door een uitgestrekte wildernis die de belangrijkste lessen van al biedt, als zij kan leren te luisteren. De beer, een verhaal over de kwetsbaarheid van de mens, over liefde en verlies, is zowel een waarschuwing als een eerbetoon aan de heerschappij van de natuur.
Andrew Krivak (1963) won diverse literaire prijzen. De beer is zijn derde roman, maar de eerste die in het Nederlands verschijnt. Met zijn vrouw en drie kinderen woont hij aan de voet van Mount Monadnock in de Amerikaanse staat New Hampshire, de inspiratie voor het landschap in De beer.
Recensie: Post-apocalyptische fabel mist persoonlijkheid ***
Door Lieke Roovers
De beer is de derde roman van Andrew Krivak (1963) en de eerste die naar het Nederlands vertaald is, door Johannes Jonkers.
Een vader probeert zijn dochter voor te bereiden op een leven alleen op de wereld. Zij zijn namelijk de laatste twee mensen. Als hij sterft, lijkt het meisje echter nog niet klaar te zijn voor een solitair bestaan. De beer die haar vervolgens onder zijn hoede neemt, tracht de lessen van haar vader te voltooien.
"'Ben je er klaar voor?' vroeg hij het meisje.
Ze knikte en de twee liepen het bos in alsof ze een al gemarkeerd en betreden pad op gingen."
In onopgesmukt taalgebruik volgt deze roman een jong meisje op haar letterlijke reis naar huis. Ondertussen is ze ook bezig met een innerlijke reis, naar volwassenheid. Terwijl ze rouwt om haar vader moet ze leren om op zichzelf en de natuur te vertrouwen. De beer fungeert als haar gids in de wildernis. Een pratende beer doet natuurlijk denken aan een fabel en daar heeft het boek inderdaad een hoop van weg. Vooral vanwege het elementaire karakter van het verhaal. Krivak kiest ervoor om een bekend uitgangspunt (personage leert op eigen benen staan en 'in harmonie met de natuur' te leven, zoals de achterflap verkondigt) enkel in grote lijnen te vertellen. Dit werkt – tot op zekere hoogte.
Wat Krivak doet, doet hij goed. Het verhaal en de schrijfstijl zijn bij aanvang spaarzaam op een fijne manier die de sereniteit van het boek benadrukt. Het probleem zit in wat Krivak nalaat te doen. Hij maakt zich het concept niet eigen. Hij voegt niets toe. Hierdoor heeft de roman weinig om het lijf. De botten zijn absoluut mooi, maar waar is het vlees? Dat het boek met opzet eenvoudig van aard is, verhult niet dat de auteur niets nieuws te zeggen heeft. Doordat de vertelling door dit gebrek aan unieke details zo algemeen blijft, gaat ook de schrijfstijl gaandeweg karig aanvoelen. De verwachting dat Krivak voort zal borduren op het vertrouwde basisgegeven wordt niet ingelost. Zo blijft het meisje te allen tijde simpelweg het meisje. De sobere stijl van Krivak smeedt geen band tussen personage en lezer.
De botten zijn absoluut mooi, maar waar is het vlees?
Eveneens jammer is dat Krivak zich af en toe bedient van mystiek geneuzel – momenteel erg populair – over de wijsheid van bomen. In plaats van dat dit het 'dichter bij de natuur'-thema bevordert, leidt het er juist van af. Het is ruis.
De beer is vakkundig verteld, maar het is eeuwig zonde dat Krivak weinig meer doet dan een al vele malen eerder geschreven verhaal dunnetjes overdoen. De potentieel indrukwekkende, post-apocalyptische basis groeit zo uit tot een degelijke, maar onbeduidende roman: Jungle Book ontdaan van persoonlijkheid.
Meer lezen over overleven
In 2016 is Lieke Roovers begonnen met het voorzichtig verkennen van Hebban. Sinds 2017 zit ze bij de Hebban Readers en is ze recensent. Daarom heeft ze haar naam veranderd van Bookjunk in haar eigen naam, zodat iedereen kan zien wie al die dingen vindt.
profielMeer recensies van Lieke:
- Figuren in een landschap: Gemankeerd maar fascinerend
- Women Talking: Vrouwen die praten zijn gevaarlijk
- The Girl in Red: Roodkapje met een bijl
- No Friend but the Mountains: Ambitieus maar onevenwichtig
Elke dag het laatste nieuws in je mailbox?
