Recensie: Er zit een sterke visie achter dit 'verhaal'

Li An Phoa (1980) is oprichter van Drinkable Rivers en de nomadische school Spring College. Ze studeerde bedrijfskunde, filosofie en systeemecologie. Over haar wandeling van 1000 kilometer langs de Maas werd de documentaire 'Drinkbare Maas' gemaakt.

Maarten van der Schaaf (1980) is journalist en schrijver. Li An Phoa en Maarten van der Schaaf wonen samen in Amsterdam, op een steenworp afstand van de Amstel.

Recensie: Wat is jouw eerste stap naar een drinkbare rivier? ****

Door Evy De Brabander

Initiatieven die zich inzetten voor een betere leefomgeving vind je overal. Toch is het mooi om te kunnen lezen hoe zo'n initiatief ontstaat en wat het persoonlijke verhaal is dat er achter schuilgaat. Li An Phoa laat, samen met Maarten van der Schaaf, in Drinkbare rivieren zien waar ze voor staat en wat ze wil bereiken. Haar inzet en haar enthousiasme stralen van de pagina’s af, maar worden in evenwicht gehouden door haar gereserveerdheid die ontstaat uit de bezorgdheid om onze wereld. De titel geeft een prima idee van wat je als lezer mag verwachten en ligt volledig in lijn met de door de auteur opgerichte stichting Drinkable Rivers.

De hoofdstukken in Drinkbare rivieren volgen de verschillende projecten van Phoa, met als startpunt haar reis naar de Rupert in Canada. Een mooi hoofdstuk om mee op te warmen omdat je enerzijds midden in de problematiek valt, maar daarbij ook veel natuurbeschrijvingen krijgt én de kans om de auteur beter te leren kennen. Op een heel natuurlijke manier neemt Phoa je mee. Dat kan je natuurlijk letterlijk nemen, maar zeker ook figuurlijk. Vanaf de eerste bladzijde straalt er een soort ongedwongenheid uit de stijl. Het voelt alsof je alle tijd hebt om het boek te lezen en je kan meegenieten van de avonturen van Phoa. Dat gevoel wordt bereikt door een stijl die gekenmerkt wordt door courant taalgebruik waarbij je je minimaal moet inspannen om het te lezen.

Drinken uit rivieren is iets uit lang vervlogen tijd en we kunnen ons niet meer voorstellen dat we dat zonder waterfilter überhaupt nog zouden dúrven proberen.

Toch zit de kracht van Drinkbare rivieren hem vooral in de manier waarop je als lezer benaderd wordt. Er zit een sterke visie achter dit ‘verhaal’ en die visie moet anderen inspireren. Daar hoort uitleg bij over het belang van de visie, de toestand van de rivieren op dit moment en wat voor effect dat heeft op elke mens. Wat voor effect onze ecologische voetafdruk heeft op het klimaat en op de toestand van al het water in de wereld wordt steeds duidelijker naarmate je vordert in het boek. We gebruiken water om energie op te wekken, maar beseffen niet dat we de natuur verstoren als we dat doen. Door te leven vervuilen we ons leefmilieu en wordt het water steeds minder zuiver. Drinken uit rivieren is iets uit lang vervlogen tijd en we kunnen ons niet meer voorstellen dat we dat zonder waterfilter überhaupt nog zouden dúrven proberen. Hoe mooi is het dan als er een persoon opduikt die ons terug naar dat beginpunt wil brengen? Die ons laat inzien dat we, als we zo doorgaan als we nu doen, er straks géén drinkbaar water meer is voor iedereen.

Een verscheidenheid aan landschappen vormt het toneel voor dit boek. Niet alleen rivieren komen aan bod, maar ook andere wandelingen die een bron voor ecologische informatie zijn. Die wandelingen leveren mooie beelden op, maar dienen ook als informatiebron. Het doel van Li An Phoa is namelijk om door middel van ‘walking colleges’ geïnteresseerden te onderwijzen in de buitenlucht. Wat wel opvalt is dat de hoofdstukken zich afspelen in Westerse landen. Er wordt zijdelings gesproken over het belang van rivieren in andere werelddelen, maar die worden in Drinkbare rivieren niet centraal gesteld. Langs de ene kant houdt dat het erg toegankelijk en herkenbaar voor de lezer, langs de andere kant wordt zo een heel groot deel van de wereldproblematiek omtrent water ongemoeid gelaten.

Er wordt zijdelings gesproken over het belang van rivieren in andere werelddelen, maar die worden in Drinkbare rivieren niet centraal gesteld.

Rustig en overzichtelijk, als een kabbelende rivier, dat is het gevoel dat je overhoudt aan het lezen van Drinkbare rivieren. En tóch plant Li An Phoa een kiem die ervoor zorgt dat je de website van Drinkable Rivers gaat bekijken en dat je respect hebt voor de manier waarop een persoon het levensbelangrijke water onder de aandacht brengt. Ze blijft weg van het belerende, maar voegt er een stuk persoonlijke en filosofische beschouwingen aan toe. Drinkbare rivieren is geen vrolijk boek, maar biedt ergens wel hoop. Het lezen zal sommige lezers waarschijnlijk ook de moed geven om zelf iets te gaan doen. Zoals op de website van Drinkable Rivers invullen wat jouw eerste stap is naar een drinkbare rivier.