Recensie: Het leven van een vrouw in de jaren vijftig

Bonnie Garmus werkt als copywriter en creative director en schreef in de avonduren aan Lessen in chemie. De vertaalrechten werden in recordtempo aan 34 landen verkocht en een televisieserie, met Brie Larson in de hoofdrol, was al in de maak voor het boek was verschenen. Garmus is geboren in Seattle, maar woont nu in Londen. Lessen in chemie is haar debuut.

Recensie: Feministische feelgood van het hoogste niveau *****

Door Lissanne Daamen

Een feminist in de jaren vijftig? Die waren er genoeg. Maar geen zoals Elizabeth Zott. Deze feministische debuutroman van Bonnie Garmus, vertaald door Eefje Bosch, schetst een schitterend portret van een vrouw met scheikundige ambities.

Maak kennis met Elizabeth Zott. Een chemicus in de jaren vijftig die haar tijd ver vooruit is. Ze wil niets liever dan een carrière in de chemie en bovenal, serieus genomen worden door haar mannelijke collega’s. Helaas wordt ze als vrouw in deze tijd ontzettend tegengewerkt. Door iedereen behalve Calvin, een collega die een oogje op haar heeft. Elizabeth pakt daarom de touwtjes in handen en stort zich op een kookprogramma dat vrouwen stiekem de fijne kneepjes van scheikunde bijbrengt.

Elizabeth is een krachtige, zelfverzekerde vrouw die precies weet wat ze wil. Ze heeft hedendaagse standaarden die sterk contrasteren met de ideeën van de andere personages. Er komt een grote cast voorbij, maar ondanks de vele namen blijft het makkelijk om iedereen goed te herkennen. Zeker wanneer ze later in het verhaal in een andere rol terugkeren. Al vroeg in het boek maak je kennis met Calvin, Elizabeth en Half Zeven. Zij zullen de grootste rollen spelen.

Het schrijven kan dankzij de geneeskundige achtergrond van de auteur wat klinisch aanvoelen, maar zodra je begint te lezen zul je merken dat dat eigenlijk best goed bij het boek past.

Lessen in chemie begint met een klein stukje 'tegenwoordige' tijd en spoelt daarna een aantal jaar terug, waarbij je als lezer zowel de hoogte- als dieptepunten van Elizabeths carrière volgt. De auteur belicht hierbij mooi de knelpunten waar vrouwen in de jaren 50 mee worstelden. De vrouw hoorde in de keuken, iets waar Elizabeth het absoluut niet mee eens is. Ze verzet zich hiertegen door haar carrière als chemicus actief na te jagen.

De schrijfstijl is comfortabel om te lezen en trekt je meteen in het verhaal. Het schrijven kan dankzij de geneeskundige achtergrond van de auteur wat klinisch aanvoelen, maar zodra je begint te lezen zul je merken dat dat eigenlijk best goed bij het boek past. Het boek bevat een aantal expliciete scènes waarin onder andere verkrachting en zelfdoding worden besproken. Hoewel deze fragmenten toevoegen aan Elizabeths geschiedenis, kunnen ze schokkend zijn voor sommige lezers.

Wanneer Elizabeth haar dochter Mad ter wereld heeft gebracht en daardoor haar baan als chemicus verliest, besluit ze Supper at Six op zich te nemen. Deze kookshow is bedoeld om de gemiddelde huisvrouw nieuwe gerechten te leren, maar Elizabeth geeft de show juist een leerzame richting. Ze kookt echte gerechten, zoals de zenderbaas wil, maar legt alles zo uit dat het net zo goed een scheikundeles zou kunnen zijn. Zout noemt ze standvast natriumchloride en ze legt het bakproces in de oven uit door haar publiek over moleculen te leren. Supper at Six inspireert hierdoor vrouwen in heel Amerika om hun schort aan de wilgen te hangen en hun droom na te leven.

De ontberingen die vrouwen moeten doorstaan wanneer ze iets anders willen dan wat de maatschappij hen voorschrijft, wordt hierin mooi belicht.

En geloof het of niet, dit boek heeft ook nog een dosis romantiek! Hoewel het een onconventionele relatie is, zijn Elizabeth en Calvin echt smoorverliefd op elkaar. Ze zijn niet erg uitgesproken en beperken het uiten van hun liefde op hun werk vooral tot samen lunchen, maar achter gesloten deuren zijn ze erg liefdevol. Ook hier wijkt Elizabeth af van de sociale norm: ze wonen samen en verwekken een kind, maar zij en Calvin zijn niet getrouwd en hebben ook geen intentie om dat te doen.

Lessen in chemie is een roman die je een inkijkje geeft in het leven van een vrouw in de jaren vijftig. De ontberingen die vrouwen moeten doorstaan wanneer ze iets anders willen dan wat de maatschappij hen voorschrijft, wordt hierin mooi belicht.