Recensie: Het verhaal is bovenal een spannend avontuur

Het gerecenseerde boek

De trollen van Leif

Auteur: Pieter Koolwijk
Illustrator: Linde Faas
Uitgeverij: Lemniscaat

Als de ouders van Ravna en Leif er met alle gezonde volwassenen vandoor gaan om te plunderen, is de achtjarige Ravna degene die de leiding van het dorp overneemt. Haar broer Leif is nutteloos. Hij wil een skald zijn, iemand die verhalen vertelt en liedjes zingt.

Maar niemand luistert naar zijn trollenverhalen en hij zingt valser dan een schorre kraai. Aan die slapjanus heeft niemand iets ... of toch wel?

Over de auteur
Pieter Koolwijk vindt dat iedereen zijn fantasie moet gebruiken. En lukt dat niet, dan gebruik je toch gewoon die van hem? Dat is tenslotte waarom hij boeken schrijft – én omdat er over sommige zaken beter moet worden nagedacht. Want wat is gek? Of anders? Met zijn boeken over Vlo en Stiekel brak hij door in de kinderboekenwereld. Voor Bens boot kreeg hij een Vlag en Wimpel en zijn boek Gozert werd in 2021 bekroond met de Gouden Griffel.

Gelaagd fantasierijk avontuur voor jongere kinderen ****

Door: Sanne de Graaf

Kinderboekenschrijver Pieter Koolwijk (1974) is groot fan van Roald Dahl. Hij is dol op vrolijke verhalen met situaties die eigenlijk niet kunnen. En dat lees je terug in de jeugdboeken die Koolwijk zelf schrijft; ze zijn grappig en fantasierijk, maar mét een diepere boodschap. Zijn boeken gaan over bijzondere kinderen maar worden door zowel jong als oud goed ontvangen. Voor zijn boek Gozert kreeg Koolwijk een Gouden Griffel.

In De trollen van Leif gaan de ouders van Leif en Ravna samen met alle gezonde Vikingen uit het dorp erop uit om te plunderen. Als kinderen van de stamhoofden krijgen Leif en Ravna de leiding over het dorp. Althans, Leif is volgens zijn jongere zus en de dorpsbewoners compleet nutteloos met de liedjes die hij zingt en de verhalen die hij vertelt. Want wie gelooft er nou in trollen? En wie wil naar zijn valse gezang luisteren? Niemand! Om een dorp te kunnen verdedigen moet je kracht hebben! En laat Ravna nou supersterk zijn.

Ook al suggereert de titel dat het verhaal over Leif gaat, de plot wordt verteld vanuit het perspectief van Ravna. Als achtjarige krijgt en voelt ze een grote verantwoordelijkheid. Terwijl alle sterke volwassenen weg zijn, is het aan haar om de kinderen en ouderen die achterblijven te beschermen. Ravna heeft niet het gevoel dat ze op haar oudere broer kan rekenen. Tussen alle regels door voelt de lezer hoe het beeld over Leif wordt gevormd. Het hele dorp ziet hem als vreemd, anders, een nietsnut. Je hebt niets aan fantasie en creativiteit. Zelfs zijn ouders raken geïrriteerd en walgen van hem.

Elk hoofdstuk sluit Ravna af met een zin waarin Leif wordt beschimpt: slapjanus, flapdrol, mislukking, stommerik. Leif kan niets goed doen. De sfeer in het boek zorgt voor plaatsvervangend ongemak. Al snel wordt duidelijk dat die Vikingen veel moeten leren; fantasie kennen ze niet en veroordelen doen ze des te makkelijker. Hoe eenzaam moet Leif zijn? Wie zorgt er voor hem en komt voor hem op? Dit kan een schrijver als Koolwijk, wiens verhalen draaien om diversiteit en inclusie, toch niet menen?!

Doordat het verhaal vanuit Ravna wordt beleefd, wordt mondjesmaat duidelijk hoe de situatie door Leif wordt ervaren. Dit valt of staat namelijk met het inlevingsvermogen van de jonge Ravna en dat is in het begin niet aanwezig. Gaandeweg het verhaal wordt duidelijk dat de verandering niet bij Leif, maar bij haar moet plaatsvinden. Ravna zal enerzijds moeten inzien welke sterke eigenschappen haar broer bezit, anderzijds zal ze zelf hulp moeten durven aanvaarden, minder streng moeten zijn en gevoelens moeten toelaten. Toegeven dat je bang bent is pas écht stoer! Het is mooi om te zien hoe haar perceptie verandert en daarmee de band tussen broer en zus verbetert.

'Als ze het dorp achter zou laten zonder het te verdedigen, was ze geen echte Viking. Nee, dan was ze een lafaard. Een echte schijterd. En wees nou eerlijk. Dat wil toch niemand zijn? Ravna in ieder geval niet. Nee zij was liever een Viking. Ook al was dat voor het eerst in haar leven best een beetje eng.'

De schrijfstijl van Koolwijk zorgt ervoor dat het verhaal direct tot de verbeelding spreekt. Het dorp aan de Ellendeweg en gelegen aan een baai is voor te stellen door de beeldende manier waarop wordt verteld. Maar niet alleen het decor komt tot leven, ook de gevoelens van de personages zijn duidelijk te proeven. Koolwijk prikkelt het rechtvaardigheidsgevoel en biedt tevens mogelijkheden om gesprekken te starten over angst, verantwoordelijkheidsgevoel, creativiteit, lotsbestemming en anders zijn.

Die diepere boodschap moge weliswaar aanwezig zijn, maar het verhaal is bovenal een spannend avontuur. Wederom is Koolwijk erin geslaagd een perfecte balans te vinden tussen een serieuze noot en een meeslepende plot. Dit alles overgoten met een goede dosis humor en aangevuld met de kleurrijke illustraties van Linde Faas. Faas, die nagenoeg alle boeken van Koolwijk illustreerde, heeft De trollen van Leif voorzien van haar zo kenmerkende en paginavullende tekeningen. Met de rijke kleurschakeringen weet ze elk seizoen en elke situatie kracht te geven.

Door het gebruik van korte zinnen, eenvoudig taalgebruik en een groter lettertype is De trollen van Leif uitermate geschikt voor jonge kinderen vanaf een jaar of 7-8 om zelf te lezen. Maar ook voorgelezen is het een verhaal waarvan volop zal worden genoten. Door jong én oud.

Meer kinderboeken over anders zijn