Recensie: koorddansen tussen schuld en slachtoffer

op 28 oktober 2020 door Hebban Crew

De Vlaamse singer-songwriter Hannelore Bedert debuteerde in 2018 met 'Lam', dat op de shortlist van de Hebban Debuutprijs kwam. Voor het initiatief 'Te Gek!?' dat psychische problemen in België bespreekbaar maakt, schreef ze de novelle 'Bruna'. Hebban-recensent Marvin las het boek en gaf vier sterren: 'In een novelle van slechts iets meer dan honderd bladzijden is weinig plaats voor overbodigheden.'

(82)

In 2020 verschenen bij uitgeverij Manteau.

Bruna van Hannelore Bedert

Laure, professor in de psychologie, verliest zich na een traumatische gebeurtenis en het daaropvolgende verwerkingsproces in oeverloos drinken.

Niemand lijkt het op te merken en Laure wentelt zich alsmaar meer in de roes van haar nieuwe leven, niet beseffend hoe haar drankgebruik weegt op haar gezin.

Dan ontmoet ze Bruna, een vrijgevochten, excentrieke tiener die haar bruut uit haar stomdronken droomwereld rukt.

Hannelore Bedert (1984) is een Vlaamse singer-songwriter met vier gelauwerde albums op haar naam. Een geboren twijfelaar, maar ook een vrouw met het hart op de tong en de ziel op tafel. Geen toegevingen, alles zeggen zoals het is. Haar albums werden overladen met lof en ze speelt concerten voor volle theaters in België, Nederland en Zuid-Afrika. Lam (2018) is haar debuutroman.

Recensie: Broos en sober ****

Door Marvin Olbrechts

Hannelore Bedert (1984) was al een succesvolle zangeres toen ze in oktober 2018 debuteerde met het prachtige Lam, waarmee ze geheel terecht de shortlist haalde van de Hebban Debuutprijs en de publieksprijs van de Bronzen Uil won. Nog voor het boek in de prijzen viel, verloor Bedert plots haar man, waarna ze tijd nodig had om weer recht te krabbelen. Als columniste voor het weekblad Libelle zette ze in november 2019 de eerste stappen richting vooruitkijken. Opnieuw optreden zit er nog niet direct in, maar eind september lanceerde ze wel weer een single, en meteen daarop kwam de novelle Bruna uit. Ze werkte ook aan een theaterstuk dat volgend jaar in première zal gaan, en daarbovenop staat ook een nieuwe roman op stapel.

Bruna werd geschreven in opdracht van Te Gek!?, een initiatief van het Psychiatrisch Ziekenhuis Sint-Annendael Diest dat psychologische problemen in België bespreekbaar maakt. Het project bestaat al sinds 2004 en wordt steeds bekender. Verschillende artiesten schaarden zich er al achter en spraken openlijk over hun ervaringen. Bedert schreef voor Te Gek!? een verhaal over een moeder, Laure, die na een traumatische gebeurtenis begint te drinken. Het begint onschuldig met af en toe wat meedrinken met haar man, dat later een glas wijn tijdens het koken wordt, vervolgens eentje extra tijdens het eten en nog eentje erna, en voor ze het weet zit ze aan ettelijke flessen per dag.

Beide Laures krijgen evenveel aandacht en dat gebeurt zonder meligheid of overdreven medelijden voor het slachtoffer, en ook zonder beschuldiging naar de dader toe.

Het keerpunt komt er op de dag dat ze Bruna ontmoet, een achttienjarige excentrieke meid die haar bij de supermarkt aanspreekt en haar confronteert met haar zichtbare dronkenschap, hoewel Laure zelf denkt dat ze alles onder controle heeft en niemand er wat van merkt. Hun eerste ontmoeting dringt wel tot Laure door, maar niet voldoende, want later die dag vindt haar man haar stomdronken op de keukenvloer. De kinderen had ze hierdoor niet van school opgehaald. De maat is vol, hij zet haar aan de deur, en opnieuw is het Bruna die haar op sleeptouw neemt. Dat doet ze niet zonder reden.

Bedert schreef met Bruna een broze novelle die koorddanst op de wankele scheidslijn tussen Laure, het slachtoffer dat is gaan drinken door wat ze meemaakte, en Laure, de dader die met haar drinken haar gezin ontwricht. Bedert belicht beide aspecten van Laure zonder een van beide rollen uit te vergroten. Beide Laures krijgen evenveel aandacht en dat gebeurt zonder meligheid of overdreven medelijden voor het slachtoffer, en ook zonder beschuldiging naar de dader toe.

‘Er komt geen poëzie bij kijken, ik zie de fles niet als een sierlijke zwaan wier hals ik in mijn handen neem, er begint geen symfonisch orkest te spelen, er is geen vuurwerk, geen ontlading, geen applaus. Er is alleen maar opluchting.’

Bedert heeft een hoofdpersonage gecreëerd dat heel alledaags is. Een gezin van tweeverdieners, een goed huwelijk, twee gezonde kinderen. Ze laat ons vervolgens meebeleven hoe vijf minuten van tegenslag genoeg kunnen zijn om dit droomplaatje aan flarden te scheuren, waarna alcoholisme het leven van dit gezin binnensluipt. Dit doet ze heel sober, met stukjes en beetjes die over de loop van de gehele novelle uitgesmeerd zijn. Dat gaat via korte flashbacks, of via dingen die Laura moeizaam aan Bruna prijsgeeft, terwijl ze zich ondertussen probeert te handhaven en daar faliekant in mislukt.

In een novelle van slechts iets meer dan honderd bladzijden is weinig plaats voor overbodigheden. Bedert houdt zich dan ook strikt aan één korte tijdlijn en het aantal personages is beperkt. Toch vond ze hierbinnen voldoende ruimte en inspiratie om er een haast poëtisch verhaal van te maken waarin ook plaats is voor de schoonheid van onze taal. Aan alcoholisme is niets mooi of romantisch, maar toch straalt dit verhaal warmte en sfeer uit. Bruna is een schoolvoorbeeld van hoe je een probleem op een niet-belerende manier bespreekt.

Meer schone schijn

(1899)

(379)

(50)

(27)

Marvin Olbrechts is man, echtgenoot, vader, leesveelvraat. Leest alles wat los en vast zit en leest altijd en overal. Hij is Hebbanrecensent voor de genres sciencefiction en fantasy, literatuur en thriller.

profiel

Meer recensies van Marvin: