Recensie: te weinig focus op wat echt overgebracht moet worden
In 2020 verschenen bij uitgeverij Prometheus en vertaald door Monique ten Berg.
Benedendeks van Sophie Hardcastle
Wanneer de 21-jarige Olivia haar stageplek bij een bank opgeeft om met de innemende, oude zeeman Mac en zijn beste vriendin Maggie van de oostkust van Australië naar de Koraalzee te zeilen, ontdekt ze kleuren en een natuur die ze nooit eerder heeft ervaren.
Enkele jaren later vaart ze als enige vrouw in het gezelschap van vijf mannen op een jacht naar Auckland. Als op een nacht een van hen haar grenzen overschrijdt, begrijpt ze dat niemand je benedendeks hoort schreeuwen.
Benedendeks is een intense, heftige roman over de ogenblikken die ons eeuwig bijblijven, zelfs als we ze voor ons eigen bestwil proberen te vergeten. Wie heeft recht van spreken - en wie wordt er geloofd?
Sophie Hardcastle (1993) is geboren in Australië en woont tegenwoordig in Oxford, waar ze onderzoeksassistent aan de universiteit is. Benedendeks is haar debuutroman.
Recensie: Te frequent switchen tussen tijd, ruimte en personages leidt af **
Door Eeke Riegen
De 21-jarige Olivia ontdekt tijdens een plezierreisje de geneugten van het varen op zee, samen met goede vriend Mac en zijn beste vriendin Maggie. Het varen op de oceaan laat haar stralen, een intens gevoel van vrijheid ervaren, genieten, en al gauw is ze eraan verknocht. Jaren later maakt ze een lange reis op zee samen met vijf mannelijke vrienden. Haar grenzen op seksueel gebied worden door één van hen overschreden. Nog vele jaren hierna kampt ze met de gevolgen van deze traumatische gebeurtenis. Een gebeurtenis die ze de hele dag met zich meedraagt en haar leven enorm beïnvloedt.
Het is haar persoonlijk relaas, haar reactie op de #MeToo-discussie, en wellicht ook een stuk verwerking.
Sophie Hardcastle heeft zelf in een vriendschap seksueel geweld meegemaakt. Dit gegeven vormde de basis en inspiratie voor Benedendeks, aldus de auteur. Haar negatieve ervaring vormde de input voor het verhaal, maar het boek is wel fictie. In een interview geeft ze aan dat ze met dit boek aandacht wil vragen voor de stem en de roep van zij die nee zeggen, zij die grenzen aangeven, voor slut-shaming en victim-blaming. Het is haar persoonlijk relaas, haar reactie op de #MeToo-discussie, en wellicht ook een stuk verwerking. Heftige, actuele onderwerpen, waar men eigenlijk niet genoeg over kan schrijven. Maar helaas wordt de lezer met dit boek niet overtuigd. Zowel qua tijd, ruimte als personages wordt van hot naar her gesprongen. Nergens komt er écht diepgang in het verhaal, alles blijft te oppervlakkig.
Personages komen niet goed uit de verf. De worsteling die de hoofdpersoon in het boek doormaakt, laat de lezer koud, weet niet genoeg te raken. Gedachten en gevoelens worden wel beschreven, maar het blijft te ver weg, je krijgt er geen grip op. Net als het lijkt dat de diepte in wordt gegaan, is de scène al voorbij of wordt er opeens overgeschakeld naar een ander personage. Tijdsprongen zijn soms onbegrijpelijk. Die wisselingen volgen elkaar te snel op.
De kunstgrepen qua stijl en taal die aan het eind nog worden toegepast, zoals het schrijven zonder interpunctie in een explosie van woorden, komen te laat en voegen niet veel meer toe.
Er zijn hoe dan ook te veel personages in het boek die een te grote, overbodige rol spelen en eigenlijk niet van belang zijn. Zo wordt er veel verteld over de relatie van Olivia met haar vader, maar dit leidt af van het eigenlijke verhaal. Ook bekruipt men de vraag waarom exen, maar ook Mac en Maggie ten tonele worden gebracht, terwijl die feitelijk weinig met het verhaal van doen hebben. Hiermee lijkt het alsof Hardcastle te veel in het boek heeft willen stoppen. Ook het taalgebruik in Benedendeks is niet bijzonder te noemen. De kunstgrepen qua stijl en taal die aan het eind nog worden toegepast, zoals het schrijven zonder interpunctie in een explosie van woorden, komen te laat en voegen niet veel meer toe. Ze voelen te gekunsteld.
De thematiek maakt dat de lezer met dit boek enorm geraakt had kunnen worden, indien goed uitgewerkt. Helaas is dat niet het geval waardoor men snel de aandacht verliest. Het continu switchen tussen personages, tijd en ruimte zorgt ervoor dat de lezer zich niet goed kan focussen op wat écht overgebracht moet worden.
Lezen is leven, vindt Eeke Riegen. Als kind leende ze een paar keer per week het maximaal aantal toegestane boeken bij de bieb, om ze vervolgens een paar dagen later alweer om te ruilen voor andere. Ze leest voornamelijk moderne (Nederlandstalige en vertaalde) literatuur. Af en toe is ze ook te porren voor een (psychologische) thriller.
profielMeer recensies van Eeke:
- De walvishoeder: Actuele roman over vertrouwen en wantrouwen
- Wij zijn niet als hagedissen: Italiaans familie-epos over invloed nurture en nature
- De appelboom: Clichématig liefdesverhaal rondom de Tweede Wereldoorlog
- Vind me: Mozaïekvertelling over intense liefde