Recensieweken | De Hebban Crew redigeert jouw recensie #3
Leer jij ontzettend veel van deze artikelen waarin de Hebban Crew aangeboden recensies redigeert? Gedurende de Recensieweken kun jij jouw recensie opgeven voor redactie in de reacties onder het aanmeldartikel. Ook kun je van 8 juli tot en met 4 augustus een mooie recensie tippen die we niet mogen vergeten uit te lichten, dat doe je hier.
LEES VERDER / Recenseertips: van leeservaring tot recensie
De verwondering in het kleine geluk van alledag
Beoordeling: ★★★☆☆
Recensent: MaesInge
Boek: Verwondering
Auteur: Katherine May
Vertaler: Ineke Lenting
Katherine May (1977) is na een loopbaan als universitair docent fulltime schrijver en journalist. In haar boeken geeft ze zich bloot door de lezer met haar mee te laten lopen, door te durven laten zien dat ze ook niet altijd de antwoorden weet, ook al wil ze problemen zo graag oplossen. Via haar boeken probeert ze zich open te stellen voor iets wat minder verstandelijk is.
Eerder schreef ze de internationale bestseller 'Winteren' waarin ze op zoek gaat naar een troostrijke manier om om te gaan met donkere periodes in het leven.
Je begint je recensie heel fijn door achtergrondinformatie over de auteur te geven. Het is voor de lezer nuttig om te weten of dit een debuut is, of de auteur een nieuw genre uitprobeert of dat het boek in lijn is met eerder werk van de schrijver. Je verstrekt leerzame informatie over Mays boeken in het algemeen en wat ze met haar werk probeert te bereiken. Het is hier overigens wel onduidelijk waar je deze informatie vandaan hebt. Vind jij dit zelf, heb jij alle andere boeken van deze auteur ook gelezen? Of is het informatie over de auteur die je ergens gelezen hebt? Een recensie is per definitie jouw mening en het lijkt dus alsof jij dit allemaal zelf hebt geconstateerd. Dat is een bekende valkuil, die je kunt omzeilen door het weg te laten, tenzij het echt relevant is voor een recensie over dit boek. Is het werkelijk van belang om te noemen, omschrijf het dan zodat duidelijk is dat je deze informatie extern hebt ingewonnen en het niet uit eigen ervaring en inzicht komt. Is het wél je eigen constatering, dan mag dat ook goed te zien zijn in de tekst door iets concreter te zijn.
Daarna geef je een voorbeeld van een van haar eerdere titels. Dat had niet in een nieuwe alinea gehoeven, maar had prima bij het bovenstaande stukje tekst gepast. Om je inleiding mooi af te ronden, kun je afsluiten door de lezer kort iets te vertellen over het boek dat je gaat recenseren én natuurlijk wie de vertaling heeft verzorgd.
Het boek 'Verwondering' start met de vaststelling dat angst onze tijdsgeest overheerst en waarbij de auteur op zoek is naar verandering: "Ik heb behoefte aan een betere manier om me door dit leven te begeven. Ik wil weer betoverd worden." Jarenlang heeft ze haar eigen behoeften te lang genegeerd waardoor ze zich van de ene uitputtingsslag naar de andere sleept.
In deze alinea probeer je kort te vertellen waar Verwondering over gaat. De eerste zin loopt niet zo lekker en dat komt door de tweede helft, die door het woordje 'waarbij' niet helemaal fijn aansluit op de eerste helft. Deze zin heeft een herformulering nodig. Eventueel zou je hem kunnen lostrekken zodat er twee zinnen ontstaan. Het is trouwens overbodig om 'Het boek Verwondering' te schrijven; de lezer van je recensie is er absoluut van op de hoogte dat je over een boek schrijft.
Je illustreert je punt uit de eerste zin door middel van een quote uit het boek. Een prima keuze, want daarmee laat je zien wat de auteur precies hoopt te bereiken. Vervolgens belicht je waar dit verlangen van de auteur vandaan komt. Kort gezegd hebben we nu dus een motivatie waarom dit boek geschreven is en wat de auteur er (voor zichzelf) mee hoopt te bereiken. We missen echter nog steeds een paar korte zinnen die beschrijven hoe het boek in elkaar steekt. Je recenseert een non-fictieboek, dus de kans is groot dat er geen concreet plot in zit. Maar waarschijnlijk zijn er nog wel andere punten die je kunt aankaarten. Denk bijvoorbeeld aan thema's die voorbijkomen, hoe het boek is opgebouwd of hoe de auteur op zoek gaat naar verwondering. Omdat het een persoonlijke zoektocht is, zou je kunnen vertellen of de auteur een ontwikkeling doormaakt. Begint ze hoopvol en raakt ze gedesillusioneerd? Vindt ze verwondering op onverwachte plekken?
De auteur gaat op zoek naar betekenis, ontroering en verwondering en gaat daarvoor o.a. te rade bij rituelen, om na te gaan of dit een meerwaarde kan bieden.
Wandelen brengt haar in een andere geestestoestand, weliswaar in verschillende fasen. De eerste fase is ongemakkelijk omdat je je ritme nog zoekt. Daarna wellen de ideeën op in je hoofd en ontstaat er een inwendig geklets. Hier ontstaat een creatief moment. De laatste fase kenmerkt zich door een rustig en leeg gevoel. Dan pas komen de diepste inzichten naar boven. Dit bereik je enkel door in stilte te wandelen.
Of zoals haar zoon het anders formuleert: 'Soms heb ik het gevoel dat er takken in mijn hoofd groeien', zegt hij. 'En telkens als jij iets tegen me zegt, zaag je er een af.'
"Voortdurend omringd door gepraat zijn we niettemin chronisch eenzaam. We kunnen alleen nog maar rennen, paniek zaaien en kwetterend onze angsten aan anderen doorgeven, die ze weer aan ons terug spiegelen."
Hier ga je al een stuk dieper in op wat er in het boek gebeurt en hoe de auteur op zoek gaat naar verwondering. Je beschrijft beknopt de queeste naar meerwaarde vinden in rituelen, maar de uitwerking mist. Kun je voorbeelden geven van rituelen en tot welke conclusies de auteur daardoor komt? Daarna komt er een stuk over in een geestestoestand komen door te wandelen, dat je goed illustreert door middel van een quote uit het boek. Wel blijft dit bij een beschrijving. Waarom kaart je wandelen aan? Was dit een groot onderdeel in het boek? Je zou hier iets kunnen zeggen over wat dit met de lezer doet, of je het een inzichtelijk stuk vindt of misschien juist dat het weinig toevoegt.
De auteur beschrijft het proces heel concreet in woorden en zinnen die blijven hangen omdat ze herkenbaar zijn. Door de onrust in haar innerlijk te beschrijven, komt er bij mij een rust naar binnen, door de herkenning en het voelen dat je niet de enige bent die zich ontwricht voelt in deze tijdsgeest.
'De druk om visionair, briljant en perfect te zijn als individu en als mensheid is uitputtend. En wreed. […] De massale gerichtheid op 'vooruitgang' is niet goed voor ons, denk ik.'
Maar het is geen depressie want het gevoel van zelfverachting is afwezig. "Ik ben gewoon traag, dat is alles. Mijn brein is leeg, maar tegelijkertijd kan het niets meer bevatten."
In de eerste zin beschrijf je dat bepaalde zinnen uit het boek blijven hangen omdat ze herkenbaar zijn. Kun je beargumenteren waarom dat zo is? Zijn ze universeel herkenbaar of zijn ze voornamelijk voor jou persoonlijk herkenbaar? Aan de tweede zin zijn meerdere dingen op te merken. Ten eerste staat er twee keer het woord 'door' in. Deze zin kan geherformuleerd of opgebroken worden om herhaling te voorkomen. Daarnaast is de zin verwarrend, want je schrijft dat er rust bij je binnenkomt doordat de auteur haar innerlijke onrust op papier deelt, maar tegelijkertijd schrijf je dat die rust binnenkomt omdat je je niet alleen voelt. Het sluit enigszins op elkaar aan – de auteur heeft haar onrust opgeschreven, jij herkent jezelf daarin en voelt je niet alleen in je gevoelens, en daardoor voel je rust – maar is nu als een puzzel verwoord. Ten tweede heb je het over je ontwricht voelen in de tijdgeest. Je ontwricht voelen in een tijdgeest is niet mogelijk, maar je kunt je wel ontwricht voelen in de maatschappij als gevolg van de huidige tijdgeest. In de redactionele recensies van Hebban mogen onze recensenten niet 'ikken'. In een recensie geef je je mening al over het boek, dus het is niet nodig om het 'ik' daar bij te betrekken.
In de tweede helft van dit stukje krijgen we een hoop quotes in onze schoot geworpen, maar het is moeilijk in te schatten wat de lezer daarmee moet. De eerste quote lijkt te onderstrepen waarom onze tijdgeest zorgt voor ontwrichting. Natuurlijk kun je een quote uit het boek gebruiken om je argument sterker over te laten komen of om een voorbeeld te geven, maar ga bij jezelf na wélk argument het moet ondersteunen. Nu wordt het gokwerk voor de lezer om te ontdekken wat zo'n quote probeert te doen in je tekst. Citeer dus alleen uit het boek als het citaat in dienst staat van je recensie. De zin die erop volgt, is eveneens onduidelijk. Je begint met 'maar', een functiewoord dat een tegenstelling aangeeft. Deze tegenstelling komt echter niet uit de verf, omdat de zin niet duidelijk maakt waar 'het' naar verwijst.
Het bovenstaande stuk tekst mist dus structuur en structuur is belangrijk voor jouw lezer om lekker ontspannen jouw woorden te volgen. Er worden wat claims gemaakt en er staan hier een daar een paar quotes, maar er is niets dat van deze zinnen een samenhangend geheel maakt. Je probeert te beschrijven wat de schrijfstijl en het verhaal met je doen, maar vervolgens ga je vrij abrupt over op quotes die illustreren wat de auteur voelt en denkt. Je lezer moet hier te hard werken en een paar onzekere sprongen maken om in te kunnen schatten wat je bedoelt. Wees lief voor je lezer en neem hem/haar aan de hand door je ervaring met dit boek.
Zelf ben ik op zoek naar verwondering in het kleine geluk van alledag en naar mensen in mijn omgeving die zich hier ook over kunnen verwonderen. Dat laatste is zeldzaam en dus ben ik blij met de herkenning die ik in dit boek vind.
Ook al verloopt de zoektocht naar meer rust, vreugde en verwondering bij de auteur geheel anders dan bij mij. Toch stralen haar woorden en zinnen rust uit. Ze geeft immers zelf vaak aan dat bepaalde tussenstops niet tot de oplossing leiden zoals gehoopt of verwacht, en dat mag, daarvoor is het een zoektocht. Ook al benoemt ze dit niet altijd zo direct. Ze beschrijft op een rustgevende manier haar daden en dagen. Soms is dat genoeg. Meer hoeft het niet te zijn.
Het is altijd spannend om in een recensie te benoemen dat een boek raakvlakken heeft met je persoonlijke leven. Is het wel relevant voor een bespreking van dit boek en zo ja, op welke manier? In een lezersrecensie mag je dit natuurlijk zeker doen (in redactionele recensies zouden we dit verwijderen), maar koppel het wel stevig terug op het boek om het ook relevant te maken voor de lezer van jouw recensie en niet alleen voor jou. Je gaat verderop een stuk dieper in op de structuur van het boek en de schrijfstijl. Dat is erg fijn! De laatste twee zinnen missen wel nog een onderbouwing. Waarom is het beschrijven van Mays dagen op een rustgevende manier genoeg? Waarom is dat 'soms' genoeg? Kun je uitleggen wanneer dat wel en wanneer niet genoeg is? In een recensie vertel je niet alleen wát je vindt, maar ook waarom. Dit geeft jouw lezer meer houvast en een beter idee van het boek dankzij jouw leeservaring.
Uiteindelijk geef ik het boek toch geen vier sterren, omdat de auteur verwondering te vaak zoekt in het geloof, om op het einde van het boek toch terug bij kennis uit te komen.
In mijn optiek heeft gevoel, in combinatie met de verdieping van onze zintuigen, meer te maken met verwondering.
Met 'uiteindelijk' geef je aan tot een conclusie te komen, maar je verstrekt volledig nieuwe informatie in deze zin – namelijk dat de auteur verwondering zoekt in het geloof. Dat hadden we nog niet eerder gehoord, maar het klinkt als belangrijke informatie. Je haalt in deze alinea's nieuwe informatie aan, geeft daar een mening of stelling over, maar werkt dat niet uit. Zonde, want zo blijft de lezer alsnog met een hoop vragen zitten. Het is daarmee geen concluderende alinea omdat het je recensie niet samenvat. Op welke manier is jouw persoonlijke kijk op wat jij associeert met verwondering relevant voor de lezer die meer wil weten over dit boek? Het klinkt een beetje alsof je het niet eens bent met de auteur en we willen natuurlijk graag weten waarom dat zo is!
Je recensie begint sterk, maar raakt gaandeweg een beetje de draad kwijt. Ergens is zeker een rode draad te bespeuren, maar de onsamenhangendheid van de tekst zorgt ervoor dat die moeilijk te volgen is. Wees duidelijk naar de lezer toe. Als je een standpunt over iets inneemt, wil je dat ook kunnen beargumenteren.
Lees meer
- De Hebban Crew redigeert jouw recensie #1: 'Het zal in het begin even moeilijk zijn om overal bij stil te staan en je af te vragen "maar waaróm vind ik dit?"'
- De Hebban Crew redigeert jouw recensie #2: 'Het mist uitwerking en onderbouwing. En, niet geheel onbelangrijk, het mist jouw leeservaring.'
Geef jezelf op!
Denk jij nog niet de recensie te kunnen plaatsen die je een boekenbon oplevert, maar wil je graag beter worden in het recenseren van boeken en een keer feedback ontvangen op je recensies? Meld dan een recente recensie van jezelf aan. We kiezen elke week twee recensies uit om in een redactioneel artikel uitgebreid te redigeren. Je krijgt dus publiekelijk feedback, maar wel op een vriendelijke manier en met opbouwende kritiek, geen afbrekende.
