Recensieweken | Pieter Koolwijk over recensies
Pieter Koolwijk
Pieter Koolwijk (1974) is kinderboekenauteur. Hij debuteerde in 2012 met Vlo en Stiekel en beleefde zijn grootste succes met Gozert uit 2020, het boek dat hem een Gouden Griffel opleverde. Inmiddels heeft hij er ook twee vervolgdelen op geschreven: Luna en Missie afbreken. Zijn boeken spelen zich af in de echte wereld, maar Koolwijk verwerkt er graag situaties in die eigenlijk nét niet kunnen. Het resultaat is keer op keer een fantasievol verhaal met diepgaande thema's, waardoor je na het dichtslaan van het boek er nog even over na blijft denken. Zijn boeken worden steevast geïllustreerd door Linde Faas. Dit najaar krijg je bij je favoriete boekhandel én online een boek van Pieter Koolwijk cadeau; hij is namelijk de auteur van het Kinderboekenweekgeschenk 2024 Schatpakkers!
Laat jij je leiden door (lezers)recensies in de keuze voor je volgende leesboek?
Het kan wel helpen. Als ik iedereen lyrisch over een boek zie zijn, dan word ik nieuwsgierig en wil ik toch wel weten of ik net zo enthousiast ga zijn. Maar ook als er een boek is dat ik aan de ene kant wel wil lezen, maar dat me toch niet echt aanspreekt. Wanneer ik dan minder positieve reacties zie, kan ik besluiten het toch niet te lezen. Dan heb ik wel zelf al bedenkingen.
Wat is voor jou een groot verschil tussen recensies van lezers en die in kranten en tijdschriften?
Lezers zijn de lezers. Degenen voor wie je het boek schrijft. Daarom vind ik lezersrecensies dus heel belangrijk. Zij lezen het vaak voor wat het is. Recensenten in kranten en tijdschriften hebben soms ook echt een beroepsdeformatie (wie niet?). Maar dan wordt er te veel gezocht of te veel vergeleken. En lezers zijn met veel meer. Ook heel belangrijk. Zo heeft Gozert een waardering van 4.46 sterren op Hebban, tot stand gekomen door 1360 beoordelingen. Dat zegt veel meer dan een enkele recensie in een tijdschrift.
Waarom is het voor jou belangrijk (of niet) dat jouw lezers een recensie schrijven over de leeservaring met jouw boek(en)?
Hoe meer mensen over je boek praten, hoe meer bereik je hebt. Het hoeft niet eens altijd positief te zijn. Uiteindelijk wil je als auteur toch dat je werk zoveel mogelijk mensen bereikt en daarbij helpen recensies van lezers enorm. Daarnaast is het fijn om feedback te krijgen op je werk. Ook al is het soms niet zo positief. Sowieso, het feit dat iemand de moeite neemt online iets te plaatsen over je werk is heel prettig. Dan wordt je werk gezien en serieus genomen.
Heb je wel eens iets gedaan met de feedback in recensies over jouw boeken?
Eigenlijk altijd wel. Ik wil alles serieus nemen. Ook als ik het er niet mee eens ben. Dan ga ik toch nadenken over wat er gezegd wordt. Soms blijkt dat ik vind dat iemand een punt heeft en dan wil ik daar een volgende keer mezelf in verbeteren. En soms denk ik erover na en kom ik tot de conclusie dat ik het er niet mee eens ben, maar kan ik dan wel voor mezelf motiveren waarom. In principe zijn het allemaal gratis leermomentjes.
'Het feit dat iemand de moeite neemt online iets te plaatsen over je werk is heel prettig. Dan wordt je werk gezien en serieus genomen.'
Ga je nu anders om met recensies dan helemaal in het begin van je carrière?
Yep. Aan het begin hing ik er zoveel aan op. Dan start je net. Je weet niet waar je staat. Hoe je werk wordt ontvangen. Een negatieve recensie was echt een mokerslag. Natuurlijk zijn negatieve recensies nog steeds niet leuk, maar inmiddels heb ik geleerd dat je nooit 100% kan scoren. Een boek is nooit voor iedereen en dat is oké. Bovendien heb ik best wat successen mogen vieren. Daardoor ben ik ook wat steviger in mijn schoenen komen te staan.
Waaraan zou een goede/nuttige recensie minimaal moeten voldoen?
Een goede recensie vertelt het begin van het boek, zodat de lezer weet waar het over gaat. Maximaal een derde van het verhaal. Verklap nooit het einde. Natuurlijk mag over de rest best een mening worden gegeven (het einde sprak me niet aan, bijvoorbeeld). Daarnaast is het goed als de onderliggende thema's worden benoemd, wat iemand sterk aan het verhaal vindt en wat er minder sterk wordt gevonden. Maar zie vooral het verhaal voor wat het is. En dan kom ik meteen op de volgende vraag.
Wat maakt een recensie in jouw ogen volledig onbruikbaar, voor zowel andere lezers als de auteur?
Wanneer mensen gaan invullen wat er anders had gemoeten. En vooral hoe het anders had gemoeten. Ga niet het verhaal 'herschrijven'. Goed is goed. Slecht is slecht. Prima. En je mag best aangeven dat je het zelf anders had gedaan. Maar als iemand gaat aangeven dat de hoofdpersoon beter een heel ander karakter zou kunnen hebben of dat de verhaallijn daar en daar rechtsaf had gemoeten, dan zie je het verhaal niet voor wat het is. Dan zie je het verhaal voor wat jij wíl dat het is.
Schrijf je zelf wel eens een recensie over andermans boek of vind je dat auteurs dat maar beter niet moeten doen?
Ik doe dat niet. Soms raad ik een boek aan op sociale media, maar zelfs hier ben ik voorzichtig in. Ik ken te veel van mijn collega's goed en daardoor mist er een bepaalde afstand waarin ik goed objectief ergens naar kan kijken. Denk ik tenminste. Als ik een boek goed vind van een auteur van wie iedereen weet dat het een goede vriendin is, hoe serieus worden mijn woorden dan genomen? Daarnaast is het ook wel eens gebeurd dat ik iemand (privé) feedback gaf omdat er om werd gevraagd, waarna de persoon mij dit absoluut niet in dank af nam. Misschien moet je daar boven staan, maar uiteindelijk ben ik een schrijver met collega's en geen recensent.
