De mooiste boeken van je favoriete auteurs
'Welke roman van andermans werk heeft je ooit diep geraakt? En hoe zijn de sporen daarvan terug te vinden in het zelfgeschreven boek dat je het meest dierbaar is?'
Dit zijn de twee hoofdvragen die Frénk van der Linden aan alle auteurs vroeg die meewerkten aan RomanReuzen. Het leverde hem spraakmakende interviews op die een licht werpen op de verscheidenheid en diepgang van de Nederlandstalige literatuur. Hebban vroeg hem iets te vertellen over de totstandkoming van zijn bundel.
Het lezen van een roman kan je leven op z'n kop zetten, je bevrijden, je baanbrekende inzichten bezorgen of je weerhouden van zelfdoding – en nog veel meer. Ruim een jaar geleden zat ik tegenover de Surinaams-Nederlandse schrijfster Astrid Roemer, winnares van de P.C. Hooft-prijs, het hoogste goed in de Nederlandse literatuur.
'Eén roman heeft mij een relatie doen verbreken,' vertelde ze. 'Ik begon de band met mijn geliefde te analyseren vanuit een feministisch perspectief. Toen heb ik die verhouding beëindigd. Het was de enige man die ik in mijn leven heb gehad. En nog steeds is het de enige man die ik ooit in mijn lichaam heb toegelaten.'
Het boek waardoor Roemer zo’n rigoureuze beslissing nam, is De schaamte voorbij van Anja Meulenbelt, een mix van openhartige verhalen over liefde en seks, uitlopend op een pleidooi voor verregaande vrouwelijke emancipatie.
Voor de podcast-serie RomanReuzen (en de gelijknamige interviewbundel) sprak ik de afgelopen jaren met pakweg vijftig auteurs van naam en faam.
Hoofdvragen: welke roman van andermans hand heeft jou ooit diep geraakt, verrijkt, veranderd? En hoe zijn de sporen daarvan terug te vinden in het zelfgeschreven boek dat jou het meest dierbaar is?
Of ik nu van gedachten wisselde met Tommy Wieringa, Abdelkader Benali, Connie Palmen, Esther Gerritsen, Murat Isik, Anna Enquist of Adriaan van Dis: stuk voor stuk begonnen ze begeesterd te vertellen.
Maar toch. Na een jaar of anderhalf praten en schrijven zeiden fotograaf Fjodor Buis en ik tegen elkaar: waren we er maar nooit, nóóit, NOOIT aan begonnen. Dat had ons 57 vergaderingen, eindeloze reeksen telefoongesprekken, 453 mails (alsmede tig overlegrondes, brainstorms en tussentijdse evaluaties) bespaard. Om nog maar te zwijgen over de slapeloze nachten, een huwelijkscrisis, financiële tekorten en een dreigende mental breakdown.
Het begin was nog feestelijk: de mouwen opstropen, aan de slag met RomanReuzen, een idealistisch getint journalistiek initiatief. Met het idee leek niks mis: Nederlanders aanzetten tot méér en beter lezen, en wel door iedereen in Nederland honderd procent gratis een podcastserie aan te bieden die simpelweg te mooi, te amusant, te spannend, te informatief zou zijn om over te slaan.
'Met het idee leek niks mis: Nederlanders aanzetten tot méér en beter lezen.'
De bedoeling was de podcasts gepaard te laten gaan met vijftig door RomanReuzen gesubsidieerde optredens van de schrijvers in bibliotheken. Middelbare schoolklassen zou de eer ten deel vallen de auteurs daar te interviewen (zodat leerlingen daadwerkelijk gingen lézen).
Daarnaast moest het grote RomanReuzen-boek verschijnen, met alle auteursportretten, gemaakt door de eigenzinnige Buis, aangevuld met en zovele verhalen over de schrijvers.
O ja, en die foto’s moesten natuurlijk worden geëxposeerd in een museum, om vervolgens op tournee te gaan naar Eindhoven, Haarlem, Utrecht, Middelburg, Maastricht, Groningen. En als we dan toch bezig waren, kon een officiële postzegelserie met die foto's ook geen kwaad. Plus acties in zoveel mogelijk boekwinkels.
Enfin, het was leuk bedacht, bijna drie jaar terug. Alleen: hoe krijg je zo'n leesbevorderingsproject van de grond? Door met de blik op oneindig en zonder ook maar één financiële garantie te beginnen met interviewen en fotograferen, week na week – tussendoor mailend, bellend en vergaderend met fondsen, bedrijven en instellingen waarmee we graag wilden samenwerken. De een vroeg of het wel zeker was dat de ander meedeed, en vice versa. Vast en zeker, bluften we, hoopten we, droomden we.
Maar halverwege de onderneming leek de wanhoop dus toe te slaan. Waar bleven de harde afspraken? De financiële schenkingen? De ondertekende verklaringen? Zonder vaste partners en pakweg twee ton zouden alle inspanningen vergeefs zijn.
En toen. Uitgeverij Luitingh-Sijthoff haakte aan. Fotomuseum Hilversum. PostNL. 's Lands belangrijkste bibliotheek-organisatie SPN. De Rotary Club. Vriendenloterij. De Libris-keten. Cito. Kunst- en cultuurfondsen. De Schrijverscentrale. BoekenBon. Corendon. De Raad voor het Voortgezet Onderwijs. Verschillende gemeenten. Enzovoorts.
Na al dat interviewen en fotograferen (wat een feest was de reeks ontmoetingen met schrijvers) stond tussen droom en daad niets meer in de weg. Het boek RomanReuzen ligt in de winkels, de podcastserie kan op allerlei platforms worden beluisterd, de schrijverstournee gaat van start, de postzegelserie is er en de expositie begint aan een rondreis.
Met een knipoog naar Gerard Reve: moge het niet onopgemerkt blijven.
Winnen
Is RomanReuzen een project waar jij helemaal warm voor loopt en wil je dit boek graag toevoegen aan je boekenplanken? Hebban mag in samenwerking met de makers van RomanReuzen twee exemplaren van het boek weggeven. Klik op onderstaande knop om mee te doen.
