Samuel Bjørk en zijn zoektocht naar de ultieme thriller

Schrijf jij de beste thriller van Noorwegen?

De droom om schrijver ontstond al vroeg en met succes publiceerde de Noorse schrijver meerdere literaire romans. Tegenwoordig kijkt hij er met een kritischer oog naar: ‘Beschouw het als een literair experiment, het boek is nooit de Noorse grens gepasseerd,’ zegt hij met een glimlach. Na tien jaar lang aan een opvolger gewerkt te hebben, kwam daar het besef. Compleet vastgeroest in zijn routine als romanschrijver. Totdat zijn Noorse uitgever een wedstrijd uitschreef: Schrijf jij de beste thriller van Noorwegen? De uitgever was op zoek naar nieuw thrillertalent en wilde dit belonen met een fors geldbedrag plus auteurscontract. ‘Ik besloot het gewoon te proberen, aangezien ik toch niets om handen had. Ik bedacht een pseudoniem en maakte een nieuw mailadres aan. Ik werd vanaf dat moment Samuel Bjørk en liet zo alle druk van mij afglijden, omdat het mijn geheim was. Ik kon zijn wie ik op dat moment wilde zijn. Als ik het als een geslaagd experiment beschouwde, dan zou ik het manuscript laten uitgeven. Zo niet, dan kon ik het manuscript altijd nog in de prullenbak gooien.’  

Ik was ervan overtuigd dat je je als Scandinavische thrillerschrijver extra moest bewijzen vanwege de reputatie van onze thrillers.

Voor deze nieuwe uitdaging veranderde hij zijn schrijfstijl: ‘Ik verveelde mezelf in mijn vorige romans en was hard toe aan een nieuwe uitdaging.’ Het manuscript dat hij instuurde was de basis van zijn debuutthriller Ik reis alleen, dat overigens op de tweede plek eindigde in de schrijfwedstrijd. De winnaar publiceerde inderdaad een thriller, maar stierf daarna een stille dood in het Noorse thrillerlandschap. Hoe anders is het verhaal van Samuel Bjørk, die tevens werd benaderd om zijn manuscript te laten uitgeven naar aanleiding van de wedstrijd. Hij besloot het manuscript echter onder te brengen bij het agentschap van de partner van collega-schrijver Anne Holt. Zonder al te veel verwachtingen stuurde hij het manuscript in. Na vier dagen werd hij al na teruggebeld: ‘Toen ik de telefoon weer oplegde, deed ik wel een dansje in de huiskamer. Maar ik besloot het pseudoniem te houden.’ Het manuscript werd een succes op de verschillende internationale book fairs, waarna Noorse kranten direct op jacht gingen om in contact te komen met deze nieuwe Noorse thrillerbelofte. Tijdens een vakantie op Thailand werd hij gebeld door zijn agente met het bevel om nog twee manuscripten te pitchen. De jacht op het nieuwe thrillertalent was geopend. Uiteindelijk moest hij zijn masker laten zakken toen een Australische uitgever eiste dat hij de contracten persoonlijk kwam ondertekenen. ‘Het was kiezen of delen, maar het feit dat ik in één keer een positief saldo op mijn creditcard had en over de wereld mocht reizen, was toch erg aantrekkelijk.’   

Het voelt onwerkelijk voor hem dat lezers wereldwijd nu al de verhalen van het detective-duo Mia Krüger en Holger Munch verslinden en niet kunnen wachten op een volgend deel: ‘Ik was ervan overtuigd dat je je als Scandinavische thrillerschrijver extra moest bewijzen vanwege de reputatie van onze thrillers en dat je eerst meerdere boeken moest uitgeven om überhaupt opgemerkt te worden. Ik verkeer nog steeds een beetje in een shock als ik terugkijk hoe snel het allemaal is gegaan. Schrijven is mijn passie en ik vind het zo fijn om achter mijn laptop te gaan zitten en samen te puzzelen met Mia en Holger. Maar dat jouw boek vervolgens aan meer dan dertig landen is verkocht en ook een bestseller status krijgt, is in mijn ogen haast te gek voor woorden.’ 

Interviews voor de Noorse media geeft hij niet meer. 'Een van de eerste vragen die ik kreeg was wanneer ik weer échte boeken ging schrijven. Daarnaast ben ik als muzikant zoveel 'in the picture' geweest, dat ik er ook even genoeg van had. Het bestaan als thrillerschrijver bevalt me op dit moment goed.'

Een extreem slim detective-duo

De openingsscène uit Ik reis alleen, waarin een man het opgehangen lichaam van een jong schoolmeisje aantreft in de Noorse vrieskou, was het eerste beeld waarmee de Noor zijn carrière als thrillerschrijver begon. ‘Ik lag een avond op de bank toen de eerste scène van Ik reis alleen binnenkwam. Alsof ik het glashelder voor me kon zien. Deze scène joeg me zoveel angst aan dat ik niet anders kon dan de gordijnen sluiten, het licht in de huiskamer aandoen, mijn laptop openen en te starten met het uitschrijven van deze scène.’  

Toen ik deze complexe misdaden had bedacht, wist ik dat ik een extreem slim detective-duo moest hebben die de moordenaar in de kraag kon vatten.

Bjørk geeft aan dat de misdaad eerst bestond voordat hij zijn ‘cast’ van personages opvoerde. ‘Toen ik deze complexe misdaden had bedacht, wist ik dat ik een extreem slim detective-duo moest hebben die de moordenaar in de kraag kon vatten. Ik draag ze mee in mijn hoofd als een foto en probeer hen dan ook zo visueel mogelijk neer te zetten in de verschillende verhalen.’ Met name Mia Krüger kwam heel duidelijk binnen bij Bjørk. ‘Ik ben opgegroeid in een omgeving waarin krachtige vrouwen zich staande hielden, dus wilde ik dat mijn vrouwelijke detective in het verhaal de boventoon zou voeren. Haar worsteling met het verlies van haar tweelingzus en hoe zij de problemen in de maatschappij feilloos aanvoelt, waren meteen zaken die aan haar karakter bleven plakken.’  

De personages liggen de schrijver na aan hart: ‘Als je Holger en Mia bij elkaar optelt, ben ik de uitkomst. Zo herken ik me in de depressieve gevoelens die Mia met zich meedraagt, maar ervaar ik ook de vadergevoelens van Holger als hij naar zijn dochter Marianne kijkt.’

Method writing

Hoewel de Noor niets van politieprocedures af wist voordat hij begon met zijn thrillers, haalde hij wel extreme fratsen uit om zijn eerste thriller te perfectioneren. Tijdens het schrijven van zijn debuutthriller verkeerde hij gedurende twintig dagen in een schrijfflow die bijna een vroegtijdige dood veroorzaakte doordat hij niet at, dronk of sliep. ‘Mijn arts dwong me tot het maken van een keuze: je schrijft door en maakt niet mee dat jouw boek uitgegeven zal worden of je neemt verplicht drie maanden rust om in goede gezondheid een carrière als thrillerschrijver te starten.’ 

Het neigt sterk naar 'method acting' waarin acteurs zich zo inleven in hun rol dat zij bijna de identeit van hun personage overnemen. 'Ik vond het zo belangrijk om dichtbij mijn personages te komen om hen een realistische weergave in mijn verhaal te geven. De gejaagdheid van Mia Krüger om haar zaak succesvol af te ronden, drong door in mijn rol als schrijver waardoor ik maar bleef doorgaan. Totdat mijn lichaam besloot dat het genoeg was.'

Geen whodunit

De meeste thrillers ontwikkelen zich rond de vraag wie een misdaad op zijn geweten heeft, maar Samuel Bjørk besliste al snel dat zijn thrillers niet als ‘whodunit’ bestempeld moesten worden: ‘De motieven achter een moord zijn zoveel interessanter. Wat drijft iemand tot het plegen van een moord? Deze psychologische redenen vormen belangrijke thema’s in mijn thrillers. Veel thrillers leunen te veel op de snelheid van het verhaal en de cliffhanger die je aan het einde van ieder hoofdstuk kunt verwachten, maar de moraal van het verhaal wordt dan vaak vergeten.’  

Hij beschrijft zijn thrillers als een samenkomst van twee werelden: ‘De lezer moet mijn thrillers ook fysiek ervaren: dat jouw hart sneller begint te kloppen bij bepaalde scènes, maar dat je ook het verdriet van bepaalde personages kunt aanvoelen. Je bent als het ware middenin het verhaal en verschillende personages geven je een kijkje in hun wereld.’

In het reine komen

De eerste letters van het derde deel zijn inmiddels genoteerd, waarmee de strijd voor personage Mia Krüger ook verder gaat om met zichzelf in het reine te komen. Hoewel het nieuwe verhaal zich nog in een prille status bevindt, licht hij toch een tipje van de sluier op. ‘Mia gaat naar een rouwverwerkingsgroep waar ze een arts ontmoet die zijn gezin is verloren in een auto-ongeluk. Ze krijgen een relatie, maar mede daardoor is hij niet uit haar huis weg te krijgen. Mia en ik zijn nu samen aan het beslissen hoe ze dit verder aan moet pakken.’  

Het overkoepelende thema in de drie boeken is de verwaarlozing van kinderen op verschillende niveaus en de uitwerking daarvan op hun verdere leven. Bjørk overdenkt echter nog niet het volgende thema waaraan hij zich wil verbinden. ‘Na dit derde boek heb ik een trilogie afgeleverd en ben ik vrij om te gaan en staan waar ik wil. Maar ik heb nog niet voor mezelf beslist of ik verder ga met Mia en Holger of dat ik een nieuwe weg insla. Dat blijft nog even een verrassing voor de lezers, maar ook voor mijzelf als schrijver.’

Benieuwd geworden naar De doodsvogel, de nieuwe thriller van Samuel Bjørk? Op Hebban maak je kans op een exemplaar van deze thriller. Bekijk het kader rechts naast dit interview voor meer informatie.