Senia leesclubboek van de maand - Cécile en Elsa, strijdbare freules

Over Stichting Senia
Stichting Senia brengt mensen met culturele belangstelling bij elkaar. Senia organiseert culturele excursies (stadswandelingen, museumbezoeken) maar vooral leesclubs. Momenteel zijn er in Nederland ruim 1000 Senia-leesclubs actief, onderverdeeld in leesclubs Moderne Literatuur (Nederlands en vertaald), Klassiekers, Geschiedenis, Filosofie, Biografieën, Engels, Frans, Duits en Kunstgeschiedenis. Per seizoen selecteert Senia voor elk van deze leesclubs een aantal titels waarbij leeswijzers gemaakt worden. Deze bevatten een analyse van het boek, discussievragen en achtergrondinformatie over de schrijver en zijn werk.

In deze Maand van de Geschiedenis zijn er op verschillende plaatsen in het land bijeenkomsten voor mensen die willen gaan deelnemen aan een leesgroep geschiedenis. Op Senia.nl vind je een overzicht van deze bijeenkomsten en van al langer draaiende geschiedenisleesgroepen die plaats hebben voor nieuwe leden.

Waar gaat het boek over?

Cécile en Elsa is een dubbelbiografie van twee zussen die in het gezin De Jong van Beek en Donk opgroeiden als freules en zich ontwikkelden tot strijdbare, sociaal bewogen vrouwen.

Cécile (1866-1944) zou naam maken als schrijfster van onder andere de roman Hilda van Suylenburg (1897) en als initiatiefneemster van de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid (1898). Elsa (1868-1939) stichtte in Amsterdam de eerste privé-praktijk voor logopedie maar stelde zich in haar leven ook lange tijd in dienst van haar echtgenoot, de componist Alphons Diepenbrock.

Tussen de in hun jeugd innig met elkaar verbonden zussen, beiden niet al te gelukkig in hun huwelijk, vindt in de loop der jaren een verwijdering plaats, die leidt tot bittere verwijten over en weer.

VIDEO
‘Een pageturner’: Maarten ’t Hart over Cécile en Elsa, op het YouTube-kanaal van Boekhandel De Kler.

Wie schreef het boek?

Elisabeth Leijnse (1961) is hoogleraar letterkunde aan de Universiteit van Namen. In 1995 promoveerde ze op het proefschrift Symbolisme en nieuwe mystiek in Nederland voor 1900: een onderzoek naar de Nederlandse receptie van Maurice Maeterlinck. Samen met Michiel van Kempen publiceerde ze in 1998 Tussenfiguren : schrijvers tussen de culturen.

De jury van de Libris Geschiedenis Prijs schreef over Cécile en Elsa: ‘Elisabeth Leijnse stootte letterlijk op een goudader. Dat wil zeggen een kist vol onbekende brieven, en schreef mede op grond daarvan een meeslepende dubbelbiografie van de twee aristocratische zusters De Jong van Beek en Donk. De lezer krijgt het volle pond aan zowel liefde als tweespalt tussen de heetgebakerde zusters. Aan de hand van deze vrouwenlevens geeft Leijnse ons een unieke blik in het intellectuele leven van de tweede helft van de negentiende tot ver in de twintigste eeuw. Dit meeslepende boek is levensgeschiedenis, cultuurgeschiedenis en maatschappijgeschiedenis ineen.’   

Wat valt er te bespreken?

Tjeerd Doevendans schreef voor Senia een uitgebreide leeswijzer over Cecile en Elsa waarin hij onder andere een flink aantal vragen aanreikt die je kunt gebruiken als je dit boek in een leesclub bespreekt. Bijvoorbeeld:

1. Het boek is doordesemd van voorbeelden van stands- en geloofsverschillen. Deze verschillen lijken tegenwoordig in Nederland een (veel) minder grote rol te spelen. Of niet?

2. Wie van beiden, Cécile of Elsa, heeft naar jouw mening het meeste betekend voor de mensen om hun heen, dan wel de samenleving?

3. Waarom kwamen de beide zusters allebei terecht in een platonisch huwelijk? Was dit te verklaren uit de idealisering van hun overleden vader, hun vergeestelijkte opvoeding, de aristocratische mores, of was het gewoon pech?

4. Wie van beiden, Paul of Cécile, valt naar jouw mening het meest te verwijten aangaande het mislukken van hun huwelijk? In hoeverre maakt het perspectief waaruit de auteur hun relatie heeft beschreven een oordeel daarover problematisch?

Wat vonden Hebban-lezers van Cécile en Elsa? Lees de recensies!

Op de hoogte blijven? Meld je aan voor de Senia-nieuwsbrief.

Een leesclub: iets voor jou?
Hou je van lezen, praat je graag over boeken en heb je overdag tijd? Dan is een Senia-leesclub misschien iets voor jou. Het hele jaar door organiseert Senia introductiebijeenkomsten voor mensen die belangstelling hebben om deel te nemen aan een leesclub. Er zijn aparte introductiebijeenkomsten voor de diverse Senia-programma’s. Kijk voor data en locaties op de website van Senia en klik op de provincie van je keuze. Wil je je aansluiten bij een al bestaande groep? Kijk dan op de pagina’s van de diverse programma’s (Literatuur, Geschiedenis, enz.) om te zien welke groepen plaats hebben voor nieuwe leden. Je bent van harte welkom!