Sharon Bolton: ‘Ik heb in mijn boeken een wereld vol littekens gecreeerd.’

Ondanks haar dikke vest met col oogt Sharon Bolton (1961) een tikkeltje pips en smalletjes. Het is volgens haar te wijten aan een zeer druk werkschema waarin weinig tijd voor ontspanning is weggelegd. Aan haar stem is het niet te merken. Zij praat energiek en vol enthousiasme over haar leven, boeken en over de Nederlandse titel Zielsgeheim van haar nieuwste boek, die volgens haar beter de kern van het verhaal raakt dan de Engelse titel “Now You See Me” En, om meteen een misverstand uit de weg te ruimen, onthult ze dat het niet haar liefde voor Britse folklore was die haar deed besluiten om boeken te gaan schrijven, maar de gedachte dat je met goed verkopende boeken veel geld kon verdienen. Héél veel geld.

JEUGDINVLOEDEN
In de periode voor Sharon Bolton zich aangetrokken voelde tot het grote geld waardoor ze besloot te gaan schrijven, wees niets op een latere schrijverscarrière. Ze werd in 1961 geboren in Lancashire. Volgens haar eigen zeggen een industrieel gebeid vol rokende schoorstenen omringd door bossen en heuvels. Een even grauwe als sfeervolle streek, die volgens Bolton in haar latere leven als schrijfster van grote invloed was op de sfeer die zij in haar boeken probeerde te creëren. En, zoals de streek waar zij geboren werd later te pas zou komen, zo werkte ook de tijd waarin zij geboren werd mee aan de vorming van haar schrijftalent.

Bolton: ‘Ik ben opgegroeid in de zestiger jaren van de vorige eeuw en dat betekende dat kinderen nog niet overstelpt werden met alle technische speeltjes waar kinderen van deze tijd hun tijd aan spenderen. Geen computers, games, mobieltjes, iPods of Facebook. Er waren nog maar weinig uren per dag televisie-uitzendingen en mijn zusters en ik mochten gelimiteerd kijken. Boeken lezen was eigenlijk het enige vertier. Ik ben ervan overtuigd dat ik daardoor gevormd ben. Je kunt nooit een groot schrijver worden als je geen groot lezer bent geweest. Met schrijven was ik op school best redelijk, maar zeker niet de beste. Daarom ben ik na school theaterwetenschappen (drama) gaan studeren. Een studie die creatief was en goed in het tijdsbeeld paste. Ik heb er wel veel van geleerd dat me nu van pas komt.’

HET LONKENDE GELD
Na haar studie theaterwetenschappen en enkele rollen in toneelstukken, kwam Sharon Bolton in de snelle wereld van marketing en public relations terecht.

Bolton: ‘Ik ben geen carrièreplanner. Nooit geweest. Toen ik in de jaren ’80 van de vorige eeuw afstudeerde, was Engeland in een diepe recessie gedompeld. Voor een actrice of dramaturge was geen droog brood te verdienen. Vrijwel iedereen die afstudeerde werd werkeloos. Ik solliciteerde op elke baan die in de kranten aangeboden werd. Ik had veel geluk dat ik bij de gemeente werd aangenomen als junior marketingassistent. Wonder boven wonder beviel het me. Ik mocht teksten schrijven en dat vond ik fantastisch. Ik heb het een paar jaar gedaan. Op een dag nam ik in de functie van public relations manager een journalist van de Daily Mail mee naar een restaurant voor een lunch. Een aardige jonge man. Hij vertelde me dat hij had gehoord dat je 15.000 Engelse ponden kon verdienen met het schrijven van een romantisch boek. Ik vond dat heel veel geld. Ik worstelde nog met het terugbetalen van mijn studieschuld, dus de gedachte aan die 15.000 pond liet me niet meer los.

In de trein op weg naar huis, besloot ik die avond om een boek te gaan schrijven, in de hoop er erg veel geld mee te gaan verdienen. Dat is de enige echte waarheid. En niet het geromantiseerde publiciteitsverhaal dat mijn liefde voor de Britse folklore me aanzette tot het schrijven van een boek, haha. Tegen de tijd dat ik thuis kwam had ik een plot bedacht. Ik ben meteen naar boven gegaan, achter mijn computer gaan zitten en gaan schrijven. Het was de eerste keer in mijn leven dat ik pure fictie schreef, maar het verhaal vloeide uit mijn vingers. Ik ging maar door en door. Die nacht werd de schrijfster in mij geboren. Maar het was geen romantische fictie wat ik schreef, maar een donker verhaal vol griezelige, bovennatuurlijke elementen. Het genre dat ik zelf graag las.’

SPOOKACHTIGE SFEER
De eerste boeken van Sharon Bolton spelen zich af in kleine dorpen in besloten gemeenschappen op de Shetland-eilanden.

Bolton: ‘Ik ben van kinds af aan gefascineerd door griezelige verhalen die je bang maken maar die ook ongelooflijke aantrekkingskracht op je hebben. In mijn tienerjaren keek ik op vrijdagavond met mijn zusters altijd naar de House of Horror-films op de televisie. We waren doodsbang, deden alle gordijnen dicht, controleerden de sloten op de deuren, maar we genoten er wel van. Dat genre wilde ik zelf schrijven.

Ik ben een grote fan van spookverhalen, bovennatuurlijke verhalen en Gothic verhalen, waarin de sfeer vrijwel even bepalend is voor de leeservaring als het verhaal zelf. Het is wel een genre dat zijn beperkingen heeft. Als je niet oppast stap je met beide voeten in de grote valkuil van de gemakzucht. In een verhaal met bovennatuurlijke elementen kan je namelijk gemakkelijk een dood punt in je verhaal laten oplossen door een bovennatuurlijke verschijning. Een Deus ex Machina. Dat tast de geloofwaardigheid van een verhaal aan.

Bij mij moet een verhaal logisch en geloofwaardig zijn. Maar ik ben dol op de atmosfeer van horrorverhalen. In dat opzicht speel ik leentjebuur. In al mijn boeken hangt een mysterieuze sfeer die rechtstreeks is gericht op de emotie van de lezer. Ik probeer thrillers te schrijven die realistisch zijn, maar die tegelijkertijd alle griezelelementen bevatten van horrorverhalen in de geest van Edgar Allan Poe.’



LONDEN
Na de spookachtige en eenzame dorpjes uit haar eerste drie boeken, nam Sharon Bolton in haar vierde boek, Zielsgeheim, de metropool Londen als decor. Hoofdpersoon is Lacey Flint, een 27 jaar jonge Londense politieagente die nog nooit aan een moordonderzoek heeft gewerkt. Op een avond wordt een vrouw neergestoken. Ze hangt hevig bloedend over Lacey’s auto en sterft in haar armen. Als getuige moet Lacey een gepaste afstand tot de moordzaak houden. Daar komt verandering in als Lacey via een journaliste een brief ontvangt waarin een verwijzing naar Jack the Ripper en naar haarzelf staat.

Omdat Lacey vanaf haar jeugd een fascinatie voor Jack the Ripper heeft en ze alle moordzaken op haar duimpje kent, wordt haar hulp ingeroepen. Lacey weet als geen ander dat er volgens het patroon van de negentiende-eeuwse moorden nog meer slachtoffers gaan vallen. Ook zijzelf staat op de dodenlijst.

Sharon Bolton: ‘Lacey is natuurlijk een atypische rechercheur. Niemand kent haar echt. Dat komt omdat ze bang is voor intimiteit. Dat komt omdat ze in haar jeugd door een groep jongens is verkracht, maar dat weten haar collega’s niet. Daarnaast verbergt ze nog een groot geheim. Lacey is niet wie ze zegt dat ze is. Tragisch, want ze heeft een beroep waar haar geheim het minst veilig is. Ze werkt als politieagent tussen detectives van wie het instinct zo aangescherpt is dat ze een leugen op een kilometer afstand herkennen. Lacey balanceert dus constant op de rand van de afgrond, bang dat iemand haar geheim zal ontdekken. Ze heeft zich onthecht. Geen vrienden in Londen, heel weinig bezittingen in haar flat. Geld voorhanden, klaar om op elk willekeurig moment te vluchten. Haar leven kan elk moment instorten. Het is een eenzame jonge vrouw, die op vrijdagavond naar een bepaalde wijk in Londen gaat om een anonieme sekspartner op te duikelen. Pas door de moordzaken komt ze dichter bij haar collega’s, krijgt ze meer sociale contacten en voelt ze een emotionele binding met de slachtoffers. De moordzaken veranderen haar leven.’

Ik ben, net als miljoenen anderen, al jaren gefascineerd door het fenomeen Jack the Ripper, de moordenaar uit het Victoriaanse Londen die nooit gepakt is. Het liefst was ik degene geweest die het raadsel rond zijn ware identiteit als eerste had opgelost. Maar ja, Ik wilde in ieder geval door middel van een originele insteek de angstige tijden van weleer laten herleven. Ik ben gaan kijken in de buurt van de moorden en ik was verbaasd over het enorme tunnelstelsel dat onder heel Noord Londen loopt.

Het boeiende aan Jack the Ripper is dat men zijn ware identiteit nooit heeft kunnen achterhalen. Er zijn 1001 theorieën en tal van personen die in aanmerking komen, maar hij is en blijft een mysterie. De moorden die hij pleegde zijn al meer dan een eeuw geleden en toch staat hij nog steeds midden in de belangstelling. Gek, want de man was een beest. Als je de originele politierapporten leest, schrik je van de wreedheid waarmee hij zijn slachtoffers, meestal prostituees, heeft afgeslacht en verminkt. Hij wurgde de vrouwen, sneed hun keel door, sneed hun buik open om hun ingewanden naar buiten te kunnen trekken. Hij was een volkomen gestoord persoon. En hij deed alles zo snel. Binnen een kwartier had hij zijn werk gedaan en was weer volkomen in de mist opgelost.’

EIGEN THEORIE
Bolton: ‘Er zijn mensen die zeggen dat de moordenaar een lid van de Koninklijke familie was. Anderen zeggen dat het de vader van Winston Churchill was of zelfs een vrouw. Van alle mensen die als eventuele dader zijn aangemerkt heb ik zelf een favoriete verdachte.

Volgens mij is Jack the Ripper een buitenlandse zeeman, die steeds als hij met de boot in Londen aankwam, in de havenbuurt een prostituee vermoordde. Dat verklaart ook waarom hij zo snel weer kon verdwijnen. Er is destijds overal gezocht, maar boten die uitvoeren zijn nooit grondig onderzocht. Het verklaart ook de tussenpozen tussen de moorden én ook de vrijwel identieke moorden die in andere delen van de wereld werden gepleegd. Allemaal moorden in havensteden.

Volgens een politieman die er zijn levenswerk van heeft gemaakt om Jack the Ripper te ontmaskeren, was de dader een Duitse zeeman, genaamd Carl. Een man die later in New York is opgepakt en daar is geëxecuteerd wegens moord. Dat zou kunnen verklaren waarom de moorden zijn gestopt. Maar goed, we zullen het nooit echt weten. In mijn boek gaan de moorden door, maar nu in het heden. De vraag is of er sprake is van een copycat.’

GROEPSVERKRACHTING
De groepsverkrachting waar Lacey en haar zuster in hun jeugd het slachtoffer van werden is heel invoelend door Bolton beschreven. Het blijkt ook grote gevolgen te hebben op het verhaalverloop. Het thema groepsverkrachting kwam op Boltons weg toen zij naar de televisie keek.

Bolton: ‘Toen ik research deed voor Zielsgeheim, zag ik een documentaire over groepsverkrachting in de Engelse grote steden. Het meest schokkende was dat niemand het probleem bij naam en toenaam wilde noemen. Men durfde niet te zeggen dat het merendeel van de groepsverkrachtingen plaatsvindt in de kansarme zwarte gemeenschappen. Men is doodsbang van racisme te worden beschuldigd. Zowel de politie als de media zwijgen oorverdovend over het probleem.

Niemand durft te zeggen dat het een “zwart” probleem is. De documentaire die ik zag was door een zwarte programmamaker gemaakt. Maar zelfs hij kreeg doodsbedreigingen. Ik was zo geschokt door dit probleem dat ik het in mijn boek wilde verwerken en met name de impact die een dergelijke gebeurtenis op vrouwen heeft.

Vrouwen die ooit verkracht zijn, worden nooit meer helemaal de oude. Ze blijven hun hele leven bang. Bang voor alles: bang om alleen te zijn, bang voor het donker, bang in een drukke menigte, bang voor het kloppen op een deur. Ik heb veel over het onderwerp gelezen. Ik vind dat ik, als ik zo’n serieus onderwerp behandel, ik alles moet weten wat er over te weten is. Als schrijfster heb ik in dat opzicht een grote verantwoordelijkheid.’