Sneak Preview: Later als ik dood ben van Ilse Ruijters

Over Later als ik dood ben:
Elin ligt op straat, gevangen in pijn, bloedend. Veel te snel stroom het leven uit haar lichaam. Rem, haar grote liefde, torent boven haar uit. Waarom helpt hij haar niet? En waarom heeft hij een pistool in zijn handen?

Balancerend tussen leven en dood herbeleeft Elin haar verleden. De dag waarop ze dacht: dit kan niet, ik ben zijn therapeut, hij is een tbs'er. De dag waarop ze dacht: dit kan wel. En de dag waarop ze dacht: dit gaat mis. Goed mis.

Later als ik dood ben verschijnt in april bij uitgeverij The House of Books.

Een fragment uit Later als ik dood ben van Ilse Ruijters

‘Groepsgesprekken, creatieve therapie, psychomotorische coaching...’

Siham bleef voor één van de therapieruimtes stilstaan. Een man en een vrouw zaten aan een hufterproof tafel tegenover elkaar, een ficus stond in de hoek te verstoffen.

‘… Elke bewoner heeft zijn eigen behoeften, dus elk programma is maatwerk…’

Hij keek me aan, die man. Kippenvel trok over mijn armen. Zijn wenkbrauwen fronsten, hij sloeg zijn gespierde armen over elkaar heen.

‘… En elk programma is vrijwillig…’

Hij keek me aan en Siham zag niets. Zij stond met haar rug naar hem toe en vervolgde haar verhaal.

‘… Geen enkele cliënt, geen enkele, is verplicht om therapie te volgen…’

Aapjes kijken, iets anders was dit niet. Ze maakte ook nog eens een achteloos gebaar naar achteren.

‘… Tbs wordt je opgelegd door de rechter, maar tot een behandeling kunnen we niemand dwingen…’

De levende illustratie bij haar verhaal hief zijn kin iets. Vragend. Wat moest ik hier? Hij was een krachtenbundeling van alles wat mannelijk is. Zijn doorleefde gezicht bestond uit slechts een paar simpele lijnen, alsof het uit oud hout gesneden was. Zijn schouders waren bonkig, een litteken kronkelde vanaf zijn kaak in zijn shirt.

‘… Wat niet betekent dat het allemaal vrijblijvend is natuurlijk…’

Ik keek weg, ik probeerde uit het zicht te schuiven, maar Siham bleef staan, tegenover een pilaar. Er was geen ruimte in de nauwe gang om aan zijn blik te ontsnappen. Hij trok aan me, met zijn ogen. Hard, dwingend. Ik wilde het niet, maar ik moest er wel aan toegeven. Wie keek er naar wie? De therapeute die tegenover hem zat boog zich iets naar hem toe. Zo te zien om zijn aandacht terug te krijgen.  

‘… Onze mannen kunnen pas terug naar de maatschappij, als dat veilig is. Als de behandeling geslaagd is....’

Hij kwam overeind, rustig en beheerst. Hij liep naar het raam toe. Nu pas kon ik zien hoe groot hij was. Ondanks mijn lengte stak hij ruim een kop boven me uit.  

‘… Geen behandeling, geen vrijheid…’

Hij kwam recht tegenover me staan, zijn neus vrijwel tegen het glas. Onbewogen keek hij me aan. Niet boos, niet eng, niet vriendelijk. Niets. Op de achtergrond draaide zijn therapeut zich om. Ze zei iets, maar ik kon niet horen wat.  

‘… Laat je je niet behandelen of boek je geen succes, dan ga je naar de longstay…’

Ik probeerde een glimlach te produceren. Het ging niet. Opnieuw werd er in de kamer iets gezegd. Hij bleef me bewegingsloos staan aankijken.  

‘… De longstay kom je vrijwel nooit meer uit…’

De therapeute stond op. Ze kwam naast de man staan, legde haar hand op zijn arm. ‘Kom,’ kon ik liplezen.

‘… Dus we hebben daarmee toch een soort pressiemiddel…’

Hij liet los. Hij keerde zich rustig van me af en liep terug naar zijn stoel. De therapeut keek mij vragend aan, tikte op het raam en gebaarde dat we door moesten lopen. Sorry, mimede Siham overdreven. De vrouw liet hoofdschuddend de luxaflex zakken. De lamellen sloten niet helemaal. Ik voelde dat hij me na keek.