Startschot #5 - Vele wegen leiden tot de winst

Het verhaal van de koers wordt jaren later herverteld in boeken die ons een andere kijk voorschotelden op wat we dachten dat er gebeurde. Met Herman Chevrolets De kunst van het winnen en Martijn Veltkamps De verborgen motor in de hand volgde ik de Ronde van Frankrijk, om de koers te doorgronden.

In De kunst van het winnen biedt Chevrolet strategieën uit de Chinese krijgskunst aan om de Tour te winnen. “Een teveel tonen van de kracht kan schadelijk zijn”, luidt de tweede les. Nou daar had Chris Froome geen last van deze Tour. Hij was de topfavoriet vooraf en bleef dat nadat hij in de Pyreneeën zijn macht had getoond. “Gebruik de krachten van de tegenstander" is een aloude wielerwijsheid die Froome al in de eerste bergetappe dankbaar benutte, toen Vincenzo Nibali in het eerste deel van de etappe zijn Astana-ploeggenoten aan het werk zette. Dit was ook een sterk staaltje van strategie nummer tien: “Moedig de tegenstander aan om energie te verspillen in nutteloze aanvallen.” Met de overmacht van Team Sky in de eerste bergetappes, werden de concurrenten van Froome gedwongen om ergens verloren tijd goed te maken. De Brit nam diezelfde aanvallen over en boekte nog meer tijdwinst.

In de slotdagen van de Tour in de Alpen leek Team Sky echter kwetsbaar. “Wanneer een tegenstander te sterk is om hem te verslaan met een directe aanval moet je iemand aanvallen die hem dierbaar is”, schrijft Chevrolet. De aanval in de etappe naar La Toussuire was het moment dat Froome’s adjudant en de nummer vijf in het klassement Geraint Thomas definitief brak. De aanvallen van de concurrenten eisten zijn tol. Hij verloor niet alleen zijn plek in het klassement, maar raakte ook de innerlijke drive kwijt om Froome de volgende dag richting Alpe d’Huez nog te kunnen bijstaan. “Bij het minste teken van zwakte of twijfel bij de tegenstander moet je toeslaan”, klinkt het onverbiddelijk. In de laatste bergetappes had geletruidrager Froome niet meer het onoverwinnelijke pantser. Zijn ploeg kreeg het zwaar te verduren en mede dankzij de Nederlander in Britse dienst Wout Poels wist hij de schade te beperken.

Veel was er deze Tour te doen over de rivaliteit tussen Nibali en Froome. Enkele misverstanden werden uitgesproken. Maar over profiteren tijdens andermans malheur vielen grote woorden. Zo demarreerde Nibali in de Alpen toen de Brit lichte pech had. De Italiaan wees op eerdere momenten dat Froome en co. profiteerden van oponthoud bij valpartijen. Veltkamp wijst in De verborgen motor, over de psychologie van het wielrennen op de machtsstructuren die hier aan het werk zijn. Zo kun je gemakkelijk wachten als je een grote voorsprong hebt, maar bleek het overwicht van geletruidrager Froome nog niet zo groot dat hij die aanval kon voorkomen. Veltkamp heeft het over wilskracht. Dat was het duidelijkst te zien bij de Tourfavorieten in de etappe over de kasseien. Waar een aangeslagen Froome een jaar eerder vol angst koers zette richting de kasseien, reed hij nu net als zijn grote concurrent Nairo Quintana attent en agressief. Deze renners lieten zich dit keer niet bang maken door wat kasseistroken. Puur uit wilskracht haalden de toppers, door niet voor elkaar onder te willen doen, het beste uit zichzelf en uit elkaar.

Zagen we in drie weken wielrennen gewoon dat de beste won? Welke rol speelde de pers langs de zijlijn van de koers met verhalen over wonder- vitaminen-drankjes bij Team Sky of was dat allemaal afleiding? Paranoïde word je wel van alle listen en strategieën. Froome was zeker in het begin de sterkste, maar dat vasthouden kostte heel veel kracht en dat bood kansen. Pak Chevrolet en Veltkamp er maar bij als de renners zich klaarmaken voor de Grand Départ in 2016.

Na de Tour zijn de boeken over wielrennen veelal geschreven. Het woord is aan de voetballers die zich klaarstomen voor een nieuw seizoen. Het bal wordt geopend met Herr Pep, de biografie van de coach Pep Guardiola, die met Barça alles won, maar in 2013 wilde bewijzen dat hij bij Bayern ook tot zulke successen in staat is. De Spaanse journalist Marti Perarnau mocht Guardiola een jaar lang van dichtbij volgen. Het resulteert in een biografie, die niet gemaakt is uit snel winstbejag, nauwelijks terugvalt op bekende verhalen en vooral over voetbal en de psychologie van Guardiola gaat. En waar Veltkamp het over macht en wilskracht heeft, schuilt volgens Perarnau de kracht van Pep in twijfel. Door die twijfel – maar zeker ook door de passie voor het voetbal – bereidt hij iedere wedstrijd tot in de details voor en maakt hij eindeloze afwegingen. Maar dan doet hij het op de manier waar hij in gelooft. Het levert een ongekend succesvol jaar op met het vroegste kampioenschap ooit in de Bundesliga. Maar één keer niet de juiste beslissing levert ook de grootste internationale nederlaag ooit op voor Bayern. Een boek over voetbal, strategie en psychologie, en wat voor één!

Verwachte sportboeken:
31 juli: Stoere vrouwen sporten - Rose Mentink (Uitgeverij Lucht)
1 augustus: Koning van de Krommedijk - Stef de Bont & Marco Timmer (VI Boeken)
10 augustus: Beerschot hooligans - Vitas Declerck (Uitgeverij Vrijdag)
14 augustus: De Tour de France - Het officiële boek! - Christian-Louis Eclimont (Uitgeverij Karakter)
17 augustus: De Match van het jaar - Dick Deferme (Uitgeverij Manteau)
24 augustus: Verhaal halen - Mart Smeets (Uitgeverij Carrera)
25 augustus: Buitenspel - Dave Peters (Uitgeverij Horizon)
27 augustus: Europacuphelden van Seedorf tot Messi & Ronaldo - Raf Willems (VI Boeken)
28 augustus: Offside - Jurgen Vantomme (Uitgeverij Lannoo)

Lees de eerdere Startschot sportcolumns van Luc Wierts:
Lees Startschot #1: Willen winnen tegen elke prijs
Lees Startschot #2: Boekies en een biecht
Lees Startschot #3: Gelijk hebben en gelijk halen
Lees Startschot #4: Wielrennen: om lyrisch van te worden