Systema - thriller over biologische wapens doorgelicht
Dit eindverslag is geschreven door leesclubcoördinator Gert.
Inleiding
Op 26 juni 2019 krijgen een vijftiental Hebban-lezers het alom bekende ‘Gefeliciteerd-mailtje’. Dat betekent in de praktijk altijd een juichmoment, omdat dit mailtje betekent dat je mag deelnemen aan een leesclub. Deze keer staat het boek Systema van de bekende Amsterdamse thrillerschrijver Simon de Waal centraal.
Nadat iedereen de genoemde mail heeft ontvangen wordt het gelijk een gezellige bedoening in het leesclubcafé. Bijna alle lezers stellen zich (aan elkaar) voor. Voor de een is dit een comleet nieuwe ervaring, terwijl een ander dit voorstellen ervaart als een soort reünie. Ook blijken een paar mensen het werk van Simon de Waal al enigszins te kennen na hun deelname aan de leesclub van zijn vorige thriller Nemesis.
Vrij snel vallen de boeken bij iedereen op de mat, waarna er even een relatieve rust in het café heerst, omdat iedereen druk bezig is met het lezen van Systema. Nadat iedereen de tijd heeft genomen zich rustig voor te bereiden op de discussie, barst deze los op 20 juli met de eerste vraag over de personages.
Het verhaal
Na de val van het communisme vluchtten eind jaren tachtig veel wetenschappers van het geheime Russische laboratorium Vector, waar dodelijke virussen werden ontwikkeld, naar het Westen. Als dertig jaar later in Edinburgh een van hen wordt vergiftigd, zweert zijn dochter Sookie wraak. Tegelijkertijd ontdekt Alex in Amsterdam dat de kist van zijn moeder uit het gezamenlijke graf van zijn ouders is verdwenen. Heeft het Russische verleden van zijn vader er iets mee te maken? Er lijkt iemand op jacht naar de verdwenen wetenschappers en de virussen die ze meenamen. Zowel Sookie als Alex begint een koortsachtige zoektocht naar de daders, en naar de kist van Alex' moeder.
De discussie
De relatief rustige leestijd van het boek blijkt eigenlijk de spreekwoordelijke stilte voor de storm te zijn. Al bij de eerste vraag over de personages lopen de meningen behoorlijk uiteen. Deze variëren van: ‘ze zijn op een degelijke manier uitgewerkt’ (Joran), via ‘[Simon de Waal] tekent zijn personages netjes uit en plaatst ze op een manier in het decor, de verhaallijn, waar hij of zij in past’ (Guido) tot ‘vond niet elk persoon goed uitgewerkt’ (Annemarie) en ten slotte ‘onvoldoende uitgewerkt’ (Gert). Met name deze laatste opmerking blijkt voor de auteur, die zelf zeer actief aan de discussie deelneemt, aanleiding om een pittige, maar wel respectvolle discussie aan te gaan met Gert. De eindconclusie is dat beiden het niet eens zullen worden en elkaar virtueel de hand schudden en afspreken we agree to disagree.
Ook bij de tweede discussievraag met als onderwerp ‘spanning’ lopen de meningen best wel uiteen, hoewel minder sterk dan over de personages. Ook hier is Guido het meest enthousiast: ‘Systema heeft het’, en ook Mirjam is tevreden over de spanning ‘ik vond het zeker een spannend boek, ik wilde weten hoe het afliep’. Maar, zoals gezegd, zijn er ook kritischer geluiden te horen. Zoals bij voorbeeld bij Katy die zegt: ‘Naar spanning toe had dit boek voor mij nog iets sterker gekund’.
Zoals reeds eerder vermeld neemt Simon de Waal ook actief deel aan de discussie en naar aanleiding van een van zijn opmerkingen ontstaat er een boeiend gesprek over bewuste en onbewuste doelen van personages. Met de antwoorden van de lezers als basis neemt hij ons mee in zijn gedachtengang en dat tezamen levert een interessant kijkje te nemen in ‘de keuken van een auteur’.
Tot slot wordt de link van dit verhaal met de actualiteit geroemd. Martijn denkt hierbij aan de vergiftigingen van Russen in het buitenland en ook Marianne noemt het belang van de dodelijke virussen, zeker als ze bedenkt wat er zou kunnen gebeuren als ze echt worden gebruikt.
Conclusie
Deze leesclub was intensief, interessant en bovenal leuk door de verschillende meningen van de enthousiaste lezers. Hierdoor bleef de discussie tot het laatste moment interactief. Ook mag de deelname van Simon de Waal zeker niet onbenoemd blijven. Hij verdedigde zijn boek met veel enthousiame en soms een beetje fanatisme, maar altijd met respect voor de mening van de lezer, ook als zij niet op een lijn konden komen. Simon, heel hartelijk dank hiervoor!
De sterren
Al met al eindigt deze leesclub met een behoorlijk gemiddelde. Er zijn dertien recensies geplaatst met een gemiddelde van 3.7 sterren.
Meer Hebban Leesclubs met thrillers
DNA van Yrsa Sigurdardottir (3.4*): 'Waar voor sommige de gedetailleerde uitweidingen de vaart en spanning wegnamen was dit voor anderen juist prima passend bij het verhaal. Dat de moorden gruwelijk waren en zeer zeker origineel zijn we het over eens, maar de afronding van het verhaal laat voor de meeste lezers te wensen over en velen hebben wat gemist als het gaat om de koppeling van het verhaal met de proloog.'
Meester Dood van Maes & Wade (3.4*): 'Op de cover staat vermeld dat het genre van Meester Dood thriller is, maar in de discussie blijkt al gauw dat deze keuze niet spannend is. Elly noemt dat de totale spanning een beetje ontbreekt omdat het allemaal op zichzelf staande gebeurtenissen lijken en Eline omschrijft het boek als een misdaadboek met psychologische trekjes. Auteur Ria Maes licht toe dat het boek ook geen thriller is, echter dat de uitgeverij ervoor koos om dit op de cover te zetten. Waarna Emo zich afvraagt of dit onder cozy crime valt.'
Liegbeest van Jet van Vuuren (3.7*): 'Over het algemeen hebben de deelnemers genoten van het boek en vonden ze de schrijfstijl van Jet van Vuuren aangenaam en vlot lezend. Verschillende deelnemers hadden al wat boeken van haar gelezen en de anderen zouden zeker een volgend boek van haar ook gaan lezen. We kunnen dus concluderen dat Jet van Vuuren er eventueel wat fans heeft bijgekregen!'
Onderspit van Per-Anton Olsson (2.8*): 'Voor Monique is Onderspit geen echte thriller. Liever schaart zij het boek onder het kopje detective. Spanning is er wel, maar komt pas later in het verhaal naar voren. De sfeerbeschrijving van de omgeving van met name de Bed and Breakfast is volgens Ger heel goed neergezet. Het mysterieuze huis met alle hoekjes, gangen en geheimen roept bij hem de twijfel op of het niet alleen in de geest van Stendert bestaat. Petra beaamt dit en geeft aan dat de auteur erin slaag om een vage sfeer te creëren. Voor Erika kabbelde het verhaal een beetje voort. Wel werd zij verrast door de onthulling omtrent de zus van Stendert, Candy. Terugkijkend geeft Nancy aan dat Stendert maar een rare snuiter is. In het verhaal komen wat haar betreft te veel toevalligheden voor om het spannend te maken. De verwijzing naar de Spotify speellijst maakt dit iets goed voor haar. Door het luisteren naar de nummers ervaart ze een stukje jeugdsentiment. En dat is toch wel iets waar iedereen het overeen is, de speellijst is origineel en levert voor sommigen mooie, nieuwe nummers op.'
Een Hebban Leesclub - hoe werkt dat precies?
Lopende leesclubinschrijvingen
Bezoek het Hebban Leesclub-kanaal
Schrijf je in voor de Hebban Leesclubnieuwsbrief
