Thriller Tiendaagse 2020 | Twists en plots: Ilse Ruijters
Ilse Ruijters (1979) schreef drie prijswinnende thrillers (De onderkant van sneeuw, Later als ik dood ben en Meisje van me) en één non-fictieboek, Vruchtbaar. Haar vierde thriller zal in september 2020 bij Ambo|Anthos verschijnen. Ilse woont met haar man, dochter en hond in Almere.
Geloofwaardig, me neus
Zolang je personages geloofwaardig zijn, heb je als schrijver alle vrijheid. Je kunt zoals in In de ban van de ring Hobbits en tovenaars fantaseren, zoals in Hex geesten laten verschijnen, of zoals in de thrillers die ik schrijf je personages laten moorden, infiltreren in een tbs-kliniek of baby’s laten ontvoeren.
Maar met al die ‘personages van vlees en bloed’ is wel iets vreemds aan de hand: des te meer zij op echt levende mensen lijken, des te oninteressanter en ongeloofwaardiger ze voor de lezer worden. Als schrijver krijg je je lezer simpelweg niet mee zonder de waarheid aardig wat geweld aan te doen.
Allereerst tellen in een boek niet je daden, maar je intenties. En dat is in het echte leven haast nooit het geval.
Neem laatst, de verjaardag van mijn beste vriendin. Ik was echt van plan om haar te bellen – een felicitatie via WhatsApp vond ik te onpersoonlijk –, maar het kwam er maar niet van. Eerst was het te vroeg, toen was het spitsuur, eenmaal in de auto bleken mijn oortjes nog thuis te liggen, toen ik aan het schrijven was vergat ik de tijd en tijdens het koken nam ik me voor om het straks echt, echt, écht te doen. Niet dus.
In een boek zou je zien hoezeer ik erbij stil heb gestaan, maar mijn vriendin zag alleen de uitkomst: geen enkel teken van leven van mijn kant. En zeg nou zelf, als jou dat zou overkomen, dan zou je ook denken: ‘lekker dan’, in plaats van: ‘ze heeft er vast tien keer aan gedacht, maar het is gewoon niet gelukt’.
Het tweede grote verschil tussen levende mensen en ‘geloofwaardige personages van vlees en bloed’ is dat boekenpersonages vooral níet moet leven. Leven in de zin van naar de wc gaan, boodschappen doen, de trap op- en aflopen, tandenpoetsen, noem maar op. Alle dingen waarmee we in de praktijk onze dagen vullen vermoeien de lezer enorm. En bovendien zet het hem of haar op het verkeerde been.
Elke handeling, gedachte en beschrijving moet namelijk relevant voor het plot zijn. Op de climax moeten alle lijntjes bij elkaar gebonden kunnen worden. Alles wat gebeurd is, moet een aanwijzing zijn geweest voor het eind.
En dat brengt me meteen bij het derde grote verschil: in het echte leven is er geen ontknoping. Geen laatste punt, geen ‘en ze leefden nog lang en gelukkig’. Het echte leven gaat altijd door. Na de heldhaftige redding, de langverwachte kus of de hereniging van moeder en baby moeten er altijd weer boodschappen gedaan worden, vaatwassers in- en uitgeruimd en beste vriendinnen gebeld. Alle goede intenties ten spijt.
Tijdens de Thriller Tiendaagse 2020 trakteren we je op 10 verschillende blogs van Nederlandse thrillerauteurs over plots & twists. Lees ze allemaal op het Hebban Thriller Tiendaagse-kanaal:
