Thriller Tiendaagse 2020 | Twists en plots: Peter Römer

Wat is plot?

De definitie van plot is niet erg eenduidig. De een zegt het is de intrige, de ander noemt plot het geraamte van een verhaal of de opeenvolging van gebeurtenissen met een causaal verband, of zelfs de ontknoping. Voor ieder wat.

Hebben we plot nodig?

Ook daar zijn de meningen over verdeeld. Er is een richting die een plot alleen maar ziet als een noodzakelijk acqietstoot, de aftrap van een hele hoop spannende verwikkelingen. Zie Alfred Hitchcock, die de MacGuffin introduceerde. Maar zie vooral ook 1917, de formidabele film waarvan het plot bestaat uit een zin: breng deze boodschap van a naar b. That’s it. En toch zit je twee uur lang aan je stoel vastgenageld.

Maar er zijn ook auteurs die een verhaal het liefst vol smeren met plot, die een kathedraal bouwen van intriges, wendingen en onverwachte gebeurtenissen waarin de vertelling mag wonen en waaraan de karakters dienstbaar zijn. Harlan Coben is daar groot in geworden. En niet zonder reden.

Ik zelf zwalk daar een beetje tussenin. In de meeste van mijn boeken draait het immers om moord. En als er een lijk is willen we aan het einde van het boek graag weten wie dat op zijn geweten heeft. Wie is er dood, waar, waarmee, waarom en door wie? Vijf w’s die wat mij betreft de basis vormen van een plot, want een dode persoon op zich is niet zo interessant, we moeten iets bedenken wat de lezer aan het lezen houdt. Het zoeken is naar een briljante ingeving die niemand eerder heeft gehad. We leggen het lichaam naakt in de sneeuw met gevouwen origami figuurtjes om hem heen. Of het dode lichaam bestaat uit ledematen van zes verschillende mensen. Dan heb je wel een uitgangspunt en bij een eerste boek kom je daar prima mee weg, want daar heb je jaren op kunnen broeden. Maar als dat boek eenmaal een succes is volgt de moeizame zoektocht naar briljant idee nummer twee, en dat is een groter probleem. Sommigen gaan zitten wachten, vertrouwen op een goddelijke ingeving. Dat kan heel lang duren en weinig opleveren en dat noemen we dan een writers block.

Voor mij is het uitdenken van de plot gewoon hard werk, elke keer opnieuw. Ik moet veel lopen en nadenken hoe ik alle onderdelen bij elkaar kan krijgen tot een vlot lopend motortje. Want dat is wat plot voor mij in basis is, een motor die mijn verhaal gaande houdt en die in dienst staat van mijn karakters. Uiteindelijk vertrouw ik liever op de mens en zijn onvermijdelijk onvermogen dan op een min of meer briljante gedachte.

Als lezer kijk ik uit naar het nieuwe boek met de alcoholische Harry Hole of de oude krijger Bosch. Ik wil weten hoe het verdergaat met Carl Mørk en zijn afdeling. Ik wil lezen over karakters, en de plot? Ach, die is uiteindelijk inwisselbaar.