Tien auteurs, tien interviews: René Appel in de Thriller Tiendaagse
René Appel (Hoogkarspel, 1945) behoort al meer dan 25 jaar tot de top van de Nederlandse thrillerauteurs. Hij won De Gouden Strop twee keer – met De derde persoon en Zinloos geweld – en werd talloze malen voor deze prijs genomineerd. In totaal heeft René Appel meer dan een kwart miljoen exemplaren van zijn boeken verkocht in Nederland en Vlaanderen. Sinds 2003 is hij fulltime schrijver.
'Wat doe je voor je naasten als ze in feite alle krediet hebben verspeeld. Hoe ver ga je?'
Welk van jouw boeken maakt volgens jou kans op een plek in de canon? Wat was de reden of inspiratiebron voor het schrijven ervan?
Dat is moeilijk kiezen. De derde persoon maakt een goeie kans (won ik voor het eerst de Gouden Strop mee), Schone handen ook (was mijn best verkochte boek, ook succesvol verfilmd), maar uiteindelijk kies ik toch voor mijn laatste boek Overschot. Inspiratiebron: ik hoorde over mensen die op hun huid werden gezeten door de dealer van hun verslaafde zoon; hij moest geld hebben, veel geld.
Wat speelde er in de wereld in de tijd dat je het boek schreef en was dat van invloed op het schrijven?
Het boek is niet geworteld in het 'nu'. In feite gaat het om 'loyaliteit'. Wat doe je voor je naasten als ze in feite alle krediet hebben verspeeld. Hoe ver ga je? En welke dingen zet je daarmee op het spel?
Wat was de leukste, grappigste of onaardigste reactie die je op het boek kreeg?
De onaardigste reactie was dat iemand het saai vond. Tsja, het is niet het type thriller waarbij de adrenaline sneller gaat stromen, dat heb je nu eenmaal met psychologische thrillers. De leukste reactie was dat de recensent van Trouw vond dat Overschot bij de beste drie thrillers van het jaar hoorde, let wel: vertaalde buitenlandse én Nederlandse thrillers. Overigens was ook een leuke reactie dat mensen de situatie ‘herkenbaar’ vonden.
'Het kiezen van een goeie titel is vaak een probleem. Of je hebt hem meteen of hij is verdomd moeilijk te vinden.'
Kun je iets vertellen over de titel en het (oorspronkelijke) omslag van het boek?
Het kiezen van een goeie titel is vaak een probleem. Of je hebt hem meteen of hij is verdomd moeilijk te vinden. Ooit leek ‘Stoffelijk overschot’ me een mooie titel, maar bij een lezing legde ik die een keer aan de aanwezigen voor; niemand vond hem goed, dus exit ‘Stoffelijk overschot’. Uiteindelijk is ‘Overschot’ gebleven: dat wat er overblijft als bij wijze van spreken de kruitdampen van het conflict (waar het in het boek om gaat) zijn opgetrokken. Overigens had ik eerst een andere titel, ‘Bonuskind’, omdat het in het boek gaat om een ouderpaar en een zoon, terwijl de hoofdpersoon stiefvader is – de zoon is dus zijn bonuskind. Maar ik ontdekte vroegtijdig dat voorjaar 2020 het nieuwe boek van Saskia Noort Bonuskind ging heten, terwijl mijn boek pas begin oktober zou uitkomen.
Waarom vind je dat juist jouw boek een plekje in de canon verdient?
Omdat het een goed specimen is van een belangrijke categorie in de Nederlandse misdaadliteratuur, de psychologische thriller. Met 25 boeken heb ik behoorlijk bijgedragen aan de populariteit van dat subgenre.
Welke Nederlandstalige thriller hoort volgens jou thuis in de canon?
Moeilijk om er weer één te kiezen, maar als het moet, met het mes op de keel: De macht van meneer Miller van Charles den Tex. Dan heb ik even 'de geschiedenis' genegeerd. Anders had ik er een van Ivans, Robert van Gulik, Havank of Joop van der Broek (De gouden strop!) moeten noemen.
Hoe belangrijk vind je het dat er een canon van de Nederlandstalige misdaadliteratuur wordt samengesteld?
Een canon valt vooral in de categorie ‘interessant, leuk om over te praten, te discussiëren’. Wat staat er wel op en wat niet? Voor welk soort thrillers wordt vooral gekozen, welke komen er bekaaid van af. Hé, ik mis schrijver X, terwijl die in de jaren 70 heel populair was. Belangrijk is volgens mij dat een canon ook ‘historisch’ verantwoord is. Het gaat er niet om wat in pakweg de laatste twee of drie decennia populair was, maar om de boeken die in verschillende periodes stonden voor het misdaadgenre, ook als we die boeken nu niet meer zo kunnen waarderen (nee, ik noem geen namen).
Als je terugkijkt op je schrijfcarrière tot dusver, welk boek is je dan het dierbaarst en waarom?
Weer zo’n moeilijke vraag. Meestal zeg ik (want het wordt me nog al eens gevraagd), dat je iemand ook niet vraagt wie hij of zij van z’n kinderen het liefste heeft. Maar als het dan toch moet: Geweten (uit 1996) is me zeer dierbaar, omdat het over een onderwerp gaat waar ik vanaf het begin van mijn schrijfloopbaan al over wilde schrijven (een moord onder middelbare scholieren, vlak na WO II) en mijn laatste boek Overschot. Dat boek staat nu als het ware het dichtste bij me.
'Lees verstandig, lees een Appel, en dus: geef een Appel.'
Kunnen we binnenkort nog iets nieuws van je verwachten? En zo ja, kun je daar al iets over vertellen?
Op korte termijn komt er geen nieuw boek, mede vanwege de persoonlijke omstandigheden waar ik nu in verkeer (en waar ik liever niet over uitweid). Ik ben nu vooral bezig met stukken en stukjes over diverse taalverschijnselen, mede als uitvloeisel van mijn werk voor het radioprogramma De Taalstaat.
Welke thriller van een Nederlandse of Vlaamse collega zou je aanraden aan familie en vrienden?
Het antwoord hierop zit al opgesloten in de voorgaande antwoorden. Het hangt ook af van wat voor soort thrillers de betreffende persoon houdt. Meer actie: een boek van Tomas Ross (Koerier voor Sarajevo), meer plotgericht: de hierboven genoemde thriller van Charles den Tex, politieroman: Jef Geeraerts (De zaak Alzheimer), psychologische thriller: Esther Verhoef (Lieve mama), maar het is ook mogelijk om het volgende principe te hanteren: Lees verstandig, lees een Appel, en dus: geef een Appel.
Kun je toelichten welke waarde de stenen boekhandel voor jou en je boeken heeft?
Een boekhandel is de prettigste soort winkel waarin je kunt verkeren. Zo veel inhoud, zo veel perspectieven op het leven, op de wereld… Je kunt rondkijken, even bladeren, in mijn boekhandel kun je om advies vragen, enzovoorts. En de boekhandel is natuurlijk van groot belang voor de schrijver. De echte bestsellerauteurs hoeven zich weinig zorgen te maken. Hun boeken worden toch wel verkocht. Maar elke schrijver die niet tot die kaste behoort, heeft het moeilijker als lezers niet meer kunnen ronddwalen in de boekhandel, een beetje kunnen proeven en advies van hun boekhandelaar krijgen.
Foto: René Appel bij Pantheon Boekholt in Amsterdam
'Een boekhandel is de prettigste soort winkel waarin je kunt verkeren.'
Naar het Hebban Thriller Tiendaagse kanaal
