Tien vragen aan... Anne van Veen
Stel jezelf voor aan de lezers van Hebban; waar kennen we je van en waar ben je trots op?
'Beste lezers van Hebban, mijn naam is Anne van Veen: theatermaker/zangeres en schrijver. Ik heb een viertal liedjesprogramma’s/voorstellingen gemaakt: ‘Anne’ was mijn eerste programma, ‘Wilde Lucht’ mijn tweede, daarna kwam ‘Tegengif’ en tot slot ‘BOI.’ Speciaal voor de Concertgebouw Sessions maakte ik ‘Anne van Veen zingt:’ een concert. Afgelopen theaterseizoen (18/19) was ik lid van Theatergroep Purper. Sinds 2015 mag ik mij ook schrijver noemen. In dat jaar verscheen mijn debuutroman: Wie ik aan het zijn was. Daarnaast ben ik ook werkzaam als (stem)actrice, voice-over en last but not least voorlezer. Trots ben ik op het feit dat ik sinds mijn afstuderen mijn eigen theaterprogramma’s heb kunnen maken, die mij weer de kans tot het schrijven van een boek hebben gebracht.'
Wat was het eerste luisterboek dat je voorlas? Welke herinnering heb je hieraan?
'Het eerste luisterboek dat ik voorlas was: Lang zal ze leven van Koos Meinderts. Een prachtig geschreven (kinder)boek. Wat een voltreffer om als eerste te mogen lezen. Ik mocht gelijk twee hele authentieke personages ‘neerzetten’; een oudere vrouw en een meisje van zestien. Een geweldig contrast qua vertelling en leefwereld. Lang zal ze leven was dan ook het eerste boek waarvoor ik met mijn stem en interpretatie zo’n contrast mocht aanbrengen. Subtiel maar toch. Dit kan door middel van tempo en timbre. Mooi, verfijnd en uitdagend voorlezen is dat.'
Dit boek moet absoluut een luisterversie krijgen, omdat…
'Ik kijk nu naar mijn boekenkast en kom tot de conclusie dat elk boek eruit een luisterboek waard is, maar mijn oog valt op De wereld van Sofie. Misschien wel omdat dit boek zoveel ingredienten bevat die het luisterboek aantrekkelijk maken. Het is spannend, avontuurlijk maar ook bijzonder interessant gezien zijn filosofische ‘lessen,’ geschiedkundige en mythologische context. Daarbij is het heel goed geschreven. Koppelend aan dit genre, denk ik dan ook gelijk aan Alleen op de wereld. Ook zo’n prachtverhaal. Heel beeldend en tastbaar zonder wijdlopig te worden. Het zuigt je in het avontuur. Zeker wanneer je jong bent ook. Maar is het niet voor alle leeftijden smulmateriaal. Ik noem er dus gewoon twee. Twee boeken die een luisterversie ‘meer dan’ verdienen.'
Mijn favoriete luisterboek is…
'Om het ‘vak’ van voorlezen voorgemasseerd te krijgen, heb ik op aanraden van Thinium Audioboekproducties het boek De Aaibaarheidsfactor van Rudy Kousbroek geluisterd, voorgelezen door Midas Dekkers. Dit was ongelofelijk geestig en liefdevol gedaan. De stem van Midas Dekkers is nogal authentiek en zijn bevlogenheid met het onderwerp was giga hoorbaar! Midas Dekkers heeft geen gepolijst of glad geluid, het is juist het ‘rafelige’ dat mij zo aansprak. Helemaal in combinatie met de viervoetige hoofdpersonen. In het dierenrijk is niets mechanisch of gladgestreken. Het is harig, rommelig, wild, beheerst of rebels maar aaibaar ten top.'
Wat is de grootste uitdaging tijdens het voorlezen? Ligt dit aan het boek dat je voorleest of heeft het bijvoorbeeld met stemgebruik te maken?
'De grootste uitdaging voor mij in het voorlezen ligt in de intermenselijke relaties en de vertelling. Ik vind het belangrijk dat je het geschrevene over het voetlicht krijgt zoals de auteur dat naar mijn beleving bedoeld heeft. Als het een thriller betreft vraagt dit een spannende opbouw, het verhullen van en het langzaam blootleggen van de plot, de daders en hun motieven. Doseren dus. Als het een roman betreft ligt het zwaartepunt bij de personages, hun intenties en karakter. Dat zijn nuances, maar die geven wat mij betreft dynamiek aan een boek. Dan gaat het leven. Meer nog dan met met mijn stem probeer ik dit te bewaken door middel van interpetatie. Uiteraard ben je als voorlezer vooral een ‘kanaal’ en dus neutraal, maar de tekstbehandeling kan wel bijdragen aan de kracht en opbouw van een verhaal.'
Wie is voor jou een voorbeeld tussen jouw collega-voorlezers? Van wie heb je iets geleerd of heb je veel luisterboeken van geluisterd?
'Ik sprak een tijdje geleden tijdens ‘de boterham’ met Kees Hulst: een collega voorlezer en een geweldig acteur. We hadden een gesprek over het ‘vak van voorlezen’ en kwamen op het struikelblok van ellenlange zinnen en passages. Elke schrijver heeft een andere hand van schrijven. Maar soms tref je een auteur die uitvoerige zinnen hanteert of lange omschrijvingen. Wat doe je dan als lezer met je adem en vooral adem-tekort. Je wilt je dienstbaar opstellen en trouw zijn aan de interpunctie van de schrijver. Toch ben je soms genoopt de vrijheid te nemen om zo’n lange zin te herscheppen en dus wat losser om te gaan met die aangebrachte komma’s etc. Anders red je de punt niet. Bovengenoemde collega Kees Hulst vertelde me dat hij dat zo oplostte. Bovendien vraagt het van de lezer een andere kwaliteit. Dat is leuk. Wonderlijk genoeg blijft de inhoud altijd overeind, alleen misschien niet exact zoals deze in het hoofd van de auteur klinkt. Dat klinkt paradoxaal met mijn vorige antwoord. Dat is het ook, een beetje. Juist die dynamiek van: het ‘tot op de letter’ trouw zijn aan de auteur, én de vertelling door middel van interpretatie en zinsopbouw herscheppen, maakt het zo leuk om te doen.'
Welk luisterboek had je zelf willen inspreken?
'Ik hoorde dat Mijn verhaal van Michelle Obama onlangs als luisterboek is uitgegeven. Dat had me wel een gave uitdaging geleken. Dat is weer iets heel anders dan een thriller of een roman. Dat vraagt een journalistieke benadering en toch ook een warmte met het levensverhaal en de vrouw zelf. Ja. Gaaf. '
Als je iets voorleest, komt er een gedeelte van je fantasie bij het proces kijken. Leef je je altijd in tijdens het voorlezen, bijvoorbeeld door een weergave van de hoofdpersoon te maken in gedachten?
'Wonderlijk genoeg komt het inleven meestal vanzelf. Als een boek goed geschreven is, voel je door middel van het taalgebruik, het tempo van spreken van de personages, hun handelen en gedragingen heel snel met wie je van doen hebt. Natuurlijk helpen de omschrijvingen van de personages ook maar dat is vooral buitenkant. Hoe andere karakters praten over het hoofdpersonage geeft ook veel inkijk. Hoofdpersonages hebben soms een blinde vlek (dat maakt ze ook zo leuk) en andere karakters kijken daar soms doorheen. Zo kan je die blinde vlek in het ‘spel’ van je hoofdpersonage meer prijsgeven. Soms zitten andere karakters er ook helemaal naast in hun beeld van het hoofdpersonage. Ook leuk. Dus om mij goed in te leven in de hoofdpersonen kijk ik ook naar hun familie-leden en andere relaties in het boek.'
Waar staat het luisterboek volgens jou over vijf jaar?
'Naar mijn gevoel is het luisterboek bezig met een mega opmars. En terecht. Het is een prachtig middel om verhalen te vertellen. Zowel voor de uitgevers als voor de luisteraar. Het zit dicht op je oor dus het komt op een heel directe manier binnen. Niet afgeleid door beeld en ruis. Je kan het overal doen. Hoe ideaal is dat? Jouw unieke keuzes binnen handbereik waar je ook bent. Ik vermoed dat audio weer heel belangrijk gaat worden en dat stemt me heel vrolijk. Podcasts, luisterboeken, hoorspelen… en hopelijk ook radio via streaming ook weer meer.'
De ultieme tip voor een toekomstig voorlezer is...
'Vertrouw op je intuitie qua keuzes voor ‘stem’ en invulling, en ga op de stroom van de vertelling of hetgeen dat verteld moet worden.' 
Welk luisterboek ingesproken door Anne van Veen heb jij onlangs geluisterd? Kijk voor meer artikelen over de Week van het Luisterboek op het speciale kanaal op Hebban.
De Hebban Luisterboek-app
De vuurtoren en andere verhalen van Hilde Vandermeeren en Dolfje en Foeksia in het Weerwolvenbos van Paul van Loon zijn tijdens de Week van het Luisterboek 2019 gratis te downloaden en te beluisteren via de Hebban Luisterboek-app. Heb jij deze app nog niet, dan kun je die hier gratis downloaden:
