Tien vragen aan debutant Bianca Boer

Welk boek ligt er nu op jouw nachtkastje?

Branduren van Cobi van Baars. Pas verschenen en heel erg goed. Zij kan mensen maken waarnaar je nieuwsgierig blijft. Naast mijn bed groeit de stapel trouwens sneller aan dan ik kan lezen. Ik ben een langzame lezer, maar met Branduren heb ik haast, ik wil weten hoe het verder gaat.

Welk boek maakte recentelijk veel indruk op je?

Leven na leven van Kate Atkinson. De hoofdpersoon, Ursula, sterft talloze keren en wordt evenzovaak opnieuw geboren. Steeds leeft ze haar leven net anders. Beter of niet? De manier waarop het verhaal verteld wordt is prachtig. De vorm in dit boek is uniek, maar het verhaal is ondanks dat prima leesbaar en aangrijpend. Dat boek had ik wel willen schrijven.

Wat is het mooiste compliment dat je ooit over jouw werk kreeg?

Als mensen me vertellen dat ze geraakt zijn, beter nog, als ik zie dat ik ze raak. Vorig jaar las ik Draaidagen in vier avonden voor en de laatste avond hield niemand het droog. Toen was ik gelukkig. Ik vind dat het mooiste compliment, dat iets wat ik gemaakt heb effect heeft op iemand anders. In mijn aantekeningen voor Draaidagen schreef ik eens dat ik mijn lezers in de buik wilde stompen. Dat effect. Ik wil niet alleen een prettig verhaal maken, maar met mijn personages proberen mijn lezers aan te raken.

Welke auteurs, dood of levend, zou je willen uitnodigen voor een verjaardagsdiner en waarom?

Een gevaarlijke vraag, ik kan met sommige boeken goed opschieten maar met hun schrijvers heb ik geen klik. Het is misschien beter om de schrijver niet te kennen. Stel je voor dat ik echt met Toni Morrison en Franz Kafka een tompouce bij de HEMA zou kunnen eten in een stil hoekje van het restaurant op dinsdagochtend, en we zouden elkaar niets te zeggen hebben. Dat zou ik niet overleven.

Las jij de verplichte ‘boeken op de lijst’ echt zelf, of zocht je de samenvattingen op? Eerlijk vertellen.

Zelf natuurlijk, ik was een studiebol die niet veel begreep van de echte wereld, maar wel van de wereld die ik las in boeken. Ik lag niet bijzonder goed in een groep. Ik vond de boekenlijsten voor de talen en het eindexamenvak tekenen het leukst. Mijn cijfer voor Nederlands haalde ik trouwens een punt op omdat ik in plaats van een opstel een kort verhaal schreef. Achteraf een voorteken (dol op deze vondst, ik laat hem staan).

Vertel eens over je eerste leesherinnering?

Met mijn buurmeisje nieuwe boeken halen in de bieb in ons dorp en daarna verstoppertje spelen tussen de boekenkasten tot we uit de bibliotheek gejaagd werden.

Als je een fictief hoofdpersonage naar de echte wereld kon halen, welk zou dat dan zijn?

Gregor Samsa uit De gedaanteverwisseling van Kafka. Een insect van formaat. Of, Violet uit Jazz van Toni Morrison misschien, om haar een beetje op te vrolijken. Of nee, dan toch mijn eigen Judith, hoofdpersoon uit Draaidagen. Stel je voor dat ik met iemand die zo lang in mijn hoofd zat een kopje koffie kon drinken. Ik zou haar proberen op te beuren over haar leven na het eind van het boek. Het wordt weer beter, het gaat over, er komen andere tijden, let maar op.

Je móet kiezen: een novelle van 88 pagina's of een kloeke roman van 700+ pagina’s schrijven. Wat wordt het en waarom?

Een novelle. 700 pagina’s is belachelijk. Iets kort en goed zeggen is zo veel moeilijker dan eindeloos dooremmeren.

Je uitgever vraagt je om je volgende boek onder pseudoniem te schrijven. Doe je dat wel of niet en waarom?

Dat zou ik doen. Dan wil ik een man zijn en dan zou ik een ander boek schrijven dan waar ik nu mee bezig ben. Ik heb fantasieën waarin ik alles als man nog eens kan doen, lijkt me heerlijk. Voor dat boek zou ik dan ongedwongen mogen opscheppen over mijn werk. Als man zou ik zonder schroom mezelf in allerlei kringen kunnen netwerken en zo meer publiek krijgen dan nu. Ik zou niet bescheiden hoeven zijn. Ik zou ook geen voorbehoud hoeven te maken of schaamte hoeven te hebben, of me voortdurend af te vragen of mijn werk er wel echt toe doet. Dus ja, kom maar door met dat contract.

Wanneer heb je jouw schrijversdroom bereikt?

Als ik een handjevol romans heb gemaakt die ik goed vind. Ik wil mijn hele oeuvre lang nieuwe dingen proberen en zo mijn eigen stem verbeteren.

In 2019 verschenen bij uitgeverij Atlas Contact.

Draaidagen van Bianca Boer

Judith worstelt met wie ze is, wat ze wil en waar ze vandaan komt. Meer nog dan dat worstelt ze met haar achtergrond. Zonder vader en moeder groeide ze op bij haar oma, een Auschwitz-overlever. Inmiddels dementeert haar oma en leeft ze steeds meer in haar traumatische verleden. Om dichter bij haar oma te komen en haar verleden te begrijpen, gaat Judith als edelfigurant spelen in een film over de Tweede Wereldoorlog. Maar kan fictie de brug tussen die generaties, tussen slachtoffer en buitenstaander, wel slaan? In Draaidagen richt de verteller zich rechtstreeks tot haar oma. Ze vertelt niet alleen over de dagen op de set, maar ook over oma’s jeugd en geschiedenis. Door deze bijzondere vertelvorm zit Bianca Boer niet alleen de lezer dicht op de huid, maar staat ze toe dat Judith haar verwarde oma haar verhaal teruggeeft. En hebben we niet allemaal een verhaal nodig? Bianca Boer schreef met Draaidagen een ontroerende, ingenieuze debuutroman over trauma, de oorlog, familiebanden en verhalen.

Bianca Boer (1976) is schrijver, dichter en schrijfdocent. Ze won de Nieuw Proza Prijs, publiceerde in De Gids, Tirade en Passionate en trad onder meer op tijdens Crossing Border. In 2007 werd haar verhalenbundel Troost en de geur van koffie genomineerd voor de Selexyz Debuutprijs. In 2010 verscheen de dichtbundel Vliegen en andere vogels en eind 2017 verscheen Auch das ist Geschichte, Ein poetischer Dialog in Briefen, waarin ze met de twee Duitse dichters Ellen Widmaier en Katharina Bauer van gedachten wisselt over kunst, schrijven en literatuur. Draaidagen is haar debuutroman.