Tien vragen aan René Appel

Welk boek ligt er nu op jouw nachtkastje?

The Couple Next Door van Shari Lapena, uit 2016. Het boek heeft een intrigerend gegeven. Een jong stel drinkt een borrel bij de buren. Hun jonge peuter ligt te slapen. Tenminste dat denken ze, want als ze weer tuis komen en de moeder het kind wil laten drinken, staart ze naar een leeg bedje. Kind weg! Er wordt losgeld geëist, een inspecteur gaat op onderzoek, het ouderpaar lijkt zelf schuldig en de buren, daar is ook iets mee aan de hand. Een lekkere Amerikaanse thriller, vol met ranzige familieverwikkelingen.

Welk boek maakte recentelijk veel indruk op je?

Ongeduld van Stefan Zweig, een Oostenrijkse auteur, uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Geen thriller, maar wie zegt dat alleen thrillers spannend zijn? Dit boek gaat over een jonge officier uit het Oostenrijkse leger in de tijd vlak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, dus langer dan een eeuw geleden. Een jonge, invalide vrouw wordt verliefd op hem. Hij niet op haar, maar hij durft haar (het zieligheidsmotief!) ook niet regelrecht af te wijzen. Ook hier gaat het van kwaad tot erger.

Welk boek maakte de hoge verwachtingen niet waar?

Eerlijk gezegd In hechtenis van Nicci French. Een bekend, maar altijd weer boeiend thema: iemand wordt verdacht van een moord, maar is (waarschijnlijk) niet de dader. Nicci French maakt het de lezer moeilijk door het verhaal wel erg uit te rekken en de (verwarde) geestestoestand van de verdacht te vaak te benadrukken.

Wel eens moeten huilen om een boek? Zo ja, om welk boek?

Nee, ik heb nooit gehuild om een boek, tenminste niet dat ik het me kan herinneren. Voor zover ik dat nog weet zelfs niet om Alleen op de wereld. Een boek kan me wel emotioneren, bijvoorbeeld De blauwe kamer van Georges Simenon. Een ‘oud’ boek, maar Simenon was een meester in het langzaam opbouwen van de spanning en hij laat de lezer meevoelen met een man die ten onrechte van moord wordt verdacht (nee, het heeft niets te maken met het boek van French; Simenon schrijft ook veel ‘sneller’, ongeveer 200 bladzijden en je hebt het verhaal gehad; kom daar tegenwoordig nog maar eens om).

Welk genre lees je absoluut niet?

Fantasy en sciencefiction. Ik weet dat die genres hun waarde hebben, maar ik kan stomweg niet meegaan in een verhaal dat niet realistisch is. Het ligt aan mij, ik weet het. Soms moet je je neerleggen bij je beperkingen.

Waar lees je het liefst?

Ik heb een echte ‘leesstoel’ waar ik het liefst in zit te lezen. Laatst heb ik hem opnieuw laten bekleden. Dat kostte heel wat meer dan een nieuwe stoel bij IKEA.

Welk boek had je zelf wel willen schrijven?

Eén van de boeken van Patricia Highsmith, zoals Deep Water. Weer zo’n oudje, maar het is geweldig hoe zij de psychopathologie van de hoofdfiguur weet te treffen, ditmaal een man die geconfronteerd wordt met de (repeterende) ontrouw van zijn echtgenote. Bij hem zitten er ook een paar draadjes los, maar dat kan hij niet over zijn kant laten gaan.

Is je boekensmaak in de loop der jaren veranderd?

Ja, in die zin, dat ik op een gegeven moment zoveel thrillers heb gelezen dat ik er een beetje genoeg van begon te krijgen. Er zat weinig nieuws meer bij. Steeds maar lezen over een vrouw van ergens in de dertig, die na een (kleine) crisis weer op begint te krabbelen en dan een Man met Slechte Bedoelingen of iets dergelijks ontmoet, dat had ik op een gegeven moment wel gezien. Of over de gescheiden politieman met een drankprobleem, een conflict met zijn kind(eren) en bij voorkeur ook met zijn meerderen. Of over de zoveelste seriemoordenaar, die het liefst vrouwen op een zo gruwelijk mogelijke wijze om het leven brengt.

Wat is kenmerkend voor jouw boek(en)?

(a) Er is vrijwel nooit in het begin een lijk;
(b) De situatie gaat van kwaad tot erger;
(c) De psychologie van de karakters is van het grootste belang;
(d) Goeie, spreektaalachtige dialogen;
(e) Mensen zijn over het algemeen niet 100% goed of 100% slecht;
(f) Mensen doen in een crisisachtige situatie vaak stomme dingen, maar de lezer begrijpt waarom ze het doen (zonder daar per se begrip voor te hebben; dat is iets anders);
(g) Ook ‘gewone’ mensen, goede burgers zijn in staat een moord te plegen.

Wat is het mooiste compliment dat je ooit over jouw werk kreeg?

Het is moeilijk om een keuze te maken, daarom een kleine reeks complimenten:

‘De onbetwiste meester van de psychologische thriller.’ (Algemeen Dagblad)

‘Als geen ander weet Appel in de huid van zijn personages te kruipen en hen op overtuigende wijze tot leven te brengen.’ (De Telegraaf)

‘Samen met Charles den Tex is René Appel nog altijd de beste thrillerschrijver van Nederland.’ (NRC Handelsblad)

In 2020 verschenen bij uitgeverij Ambo|Anthos.

Overschot van René Appel

In Overschot van René Appel krijgt Arend Meulenhoek een dreigtelefoontje van een man die claimt dat zijn stiefzoon Ferry hem duizenden euro’s schuldig is. Wanneer hij Ferry hierop aanspreekt, wuift die de kwestie gemakzuchtig weg. De problemen met de obscure, criminele schuldeiser en de onhandelbare Ferry maken het dagelijks leven zo moeilijk dat Arend en zijn vrouw Maud het nauwelijks meer aankunnen. Tot overmaat van ramp raakt Arend betrokken bij een ernstig verkeersongeluk met een tienermeisje als slachtoff er. Zijn werk als makelaar raakt in de verdrukking, terwijl Ferry zich verder in de nesten werkt, de vriend van het meisje hem op zijn huid zit en de pressie uit het criminele circuit toeneemt. Hoe redden Arend en Maud zich hieruit?

René Appel (Hoogkarspel, 1945) behoort al meer dan 25 jaar tot de top van de Nederlandse thrillerauteurs. Hij won De Gouden Strop twee keer – met De derde persoon en Zinloos geweld – en werd talloze malen voor deze prijs genomineerd. In totaal heeft René Appel meer dan een kwart miljoen exemplaren van zijn boeken verkocht in Nederland en Vlaanderen. Sinds 2003 is hij fulltime schrijver.