Uitgever Mizzi van der Pluijm: 'Goede literatuur maakt dat je ziel gaat zingen'
Hanna Bervoets:
'Ik ken Mizzi al jaren. Toen zij in 2018 een eigen uitgeverij oprichtte, besloot ik met haar mee te gaan. Ik bewonder Mizzi om haar eigengereidheid, doorzettingsvermogen en visie, en ben benieuwd naar wat haar drijft. Wat heeft zij de afgelopen jaren geleerd, en wat wil zij nog bereiken?'
Boeken uitgeven
Het is niet een beroep dat je in een basisschoolklas vaak zal horen als kinderen gevraagd wordt wat ze later willen worden, maar Mizzi van der Pluijm wist al van jongs af aan dat ze uitgever wilde worden. Sterker nog, ze kan zich ook geen andere carrière voorstellen. 'Uitgeven is het enige wat ik wilde in mijn leven, en dat wil ik nog steeds,' vertelt ze aan Hebban.nl. 'Toen ik jonger was had ik een romantisch beeld van rokerige cafés, filosofische gesprekken tot diep in de nacht, heftige affaires en de hele dag mogen lezen. Dat hoort allemaal bij het vak, maar in de loop der jaren kwam ik erachter dat uitgeven eigenlijk veel boeiender is dan dat. Ik mag altijd met interessante schrijvers werken, ik kan me verdiepen in nieuwe ideeën, nieuwe invalshoeken en vraagstukken: hoe gelukkig ben je wel niet als mens als dat je dagelijkse leven is. Ik verveel me nooit.'
Dertig jaar lang gaf Van der Pluijm leiding aan uitgeverij Atlas Contact, maar ze vertrok in 2018 vanwege onenigheid over de toekomstplannen vanuit het moederconcern. 'Het blijft spijtig dat die stap gezet moest worden,' zegt ze over de tweestrijd van destijds, 'maar inmiddels ligt het achter ons. We halen nu heel veel plezier en voldoening uit onze nieuwe uitgeverij. Met zoveel geweldige schrijvers kan dat ook niet anders. Ik heb altijd alleen maar goed kunnen werken met het idee dat ik een eigen bedrijf had. In mijn tijd bij Atlas Contact leefde ik met de illusie dat ik er een had. Inmiddels weet ik dat het iets heel anders is om echt een eigen bedrijf te hebben. Ik kan me dan ook niet meer voorstellen dat ik het ooit anders deed.'
'Ik mag altijd met interessante schrijvers werken, ik kan me verdiepen in nieuwe ideeën, nieuwe invalshoeken en vraagstukken: hoe gelukkig ben je wel niet als mens als dat je dagelijkse leven is.'
Nieuwe start
Die jarenlange ervaring was een groot pluspunt bij de start van Uitgeverij Pluim. 'Zowel ik als Rianne Blaakmeer – we zijn de uitgeverij samen gestart – hadden al veel ervaring in het boekenvak,' vertelt Van der Pluijm. 'We wisten dus ongeveer wat ons te wachten stond. Toch moet iedere beginnende uitgeverij zich bewijzen, laten zien dat je bestaansrecht hebt. Dat gaat met pieken en dalen. Maar ook dat waren we gewend, want in het boekenvak gaat het altijd met pieken en dalen.'
Maar zelfs een dal vanwege een pandemie kan Van der Pluijm niet van het uitgeverspad houden. 'De coronacrisis heeft voor mij alleen maar duidelijker gemaakt waarom ik van mijn vak houd,' legt ze uit. 'Ik had geen last van lege dagen omdat de wereld op slot zat. Ik kon leven in de werelden van boeken en heb daar intens van genoten. Ik was met Toine Heijmans in de bergen, met Hanna Bervoets op het caviaplatform, met Tamsin Calidas op een guur eiland met vijandige bewoners.'
Toewijding
Het zijn die schrijvers waar het bij Uitgeverij Pluim allemaal om draait. Niet voor niets hebben veel schrijvers na Van der Pluijms vertrek bij Atlas Contact ook de overstap gemaakt. De toewijding aan de auteurs blijkt onder meer uit het feit dat Pluim hen een aandeel in de uitgeverij geeft en hogere royalty’s. 'Maar het zit ook in de manier waarop we met een schrijver samenwerken aan een boek,' legt ze uit. 'Een van de redenen waarom ik dit werk zo fascinerend vind, is dat ik probeer te begrijpen wat de schrijver voor ogen heeft en ervoor te zorgen dat zij of hij daar komt. We werken met een klein hecht team dat de schrijver en zijn werk draagt. Wij zijn dienstbaar aan de schrijver.'
Dat geldt voor álle schrijvers, ongeacht afkomst, gender, wat dan ook. 'We kijken naar waar de interessante verhalen en talenten zitten, en dat zijn op dit moment veel mensen van kleur,' zegt Van der Pluijm. 'Het begint ermee dat een boek goed geschreven moet zijn, maar het moet ook iets toevoegen aan de wereld. Een goed boek zorgt ervoor dat je anders naar de wereld kijkt dan voordat je het gelezen had.'
'We werken met een klein hecht team dat de schrijver en zijn werk draagt. Wij zijn dienstbaar aan de schrijver.'
Eerste levensbehoefte
Dat maakt van boeken een eerste levensbehoefte, volgens de uitgeverij. 'Alleen met behulp van boeken kom je in het hoofd van iemand anders,' licht Van der Pluijm toe. 'Zo maak je dingen mee die je zelf nooit mee kan maken, of er worden gevoelens of gedachten onder woorden gebracht die je kent, maar nooit eerder zo goed verwoord zag en daardoor nooit eerder zo goed begreep. En dan heb ik het nog niet eens over het genot dat een mooie zin, een mooie passage, kan opleveren. Goede literatuur maakt dat je ziel gaat zingen.'
Digitalisering, ontlezing, social media: ze lijken een grote invloed te hebben op het boekenvak. Toch vreest Van der Pluijm de ontwikkelingen niet. 'Het boekenvak zal grotendeels hetzelfde zijn als nu,' denkt ze. 'Grosso modo verandert er niet zoveel. Ik denk dat zelfstandige uitgeverijen belangrijker gaan worden, dat de nieuwe stemmen daar vandaan zullen komen. En ik hoop dat Pluim over tien jaar een vanzelfsprekende aanwezigheid is in het literaire landschap.'
Op het nachtkastje van Mizzi
'Op dit moment ligt Gezel in marmer van Anjet Daanje op mijn nachtkastje. Een werkelijk schitterend boek, waarin ieder hoofdstuk het gehele verhaal verandert door telkens op een bepaalde gebeurtenis voort te borduren. Wat een schrijver.'
