Meer dan 5,9 miljoen beoordelingen en recensies Organiseer de boeken die je wilt lezen of gelezen hebt Het laatste boekennieuws Word gratis lid
×

Terug

Dossier /

Umberto Eco in quotes: De lelijkheid is onbegrensd, dus leuker

In een kleine vier decennia schreef hij vijftien non-fictieboeken en zeven romans. Afgelopen vrijdag stierf de Italiaanse schrijver, hoogleraar én kenner van James Bond, Umberto Eco, op 84-jarige leeftijd aan de gevolgen van kanker. Een portret van deze filosoof in zijn eigen woorden.

Over zijn doorbraakroman, De naam van de Roos 
'Ik hoop dat lezers de wortels ervan zien. Dat alles wat toen bestond - van banken tot het in brand steken van bibliotheken - vandaag de dag nog steeds bestaat (New York Times Book Review, 1983)

Een boek 
'Een boek is als een kind, het kost je twee jaar. Niet om te maken, maar om het te volgen, tot het op zijn eigen benen kan staan. Ik zorg dus nu voor mijn boek De begraafplaats van Praag. Ik geef het melk, ik voed het, door overal over dat boek te praten. Liever zou ik spreken over whisky - nee, over martini! Daar zou ik een betoog over kunnen afsteken. Martini on the rocks.' (VN, 2011

Het boek 
'Aan de uitvinding van het boek valt, net als aan de uitvinding van het wiel, niets wezenlijks te verbeteren. Al duizenden jaren niet. Het boek is vanaf het begin de beste manier om kennis over te dragen. We hebben bovendien het wetenschappelijke bewijs dat een gedrukt boek 550 jaar meegaat: wiegendrukken (een boek gedrukt in de beginperiode van de boekdrukkunst, pk) uit de vijftiende eeuw zijn vandaag nog perfect leesbaar.' (Knack, 2011)

Schrijven
'Dat is het grootste plezier. Die zes jaar lang leven in de wereld van mijn roman, zonder dat iemand het door heeft, ook niet hier in huis. De voldoening van een voltooid boek heb ik niet zo.' (Nieuwsuur, 2015

Als God bestaat is hij een bibliotheek
'Op het internet is verwarring troef en als God bestaat, is hij geen warhoofd. Een goede bibliotheek is geordend, maar het internet is niet in staat informatie te filteren, het kan geen onderscheid maken tussen goed en kwaad of tussen waarheid en leugen. Je zou het internet misschien kunnen vergelijken met het pantheïsme, dat de hele wereld omvat - dat weer wel.' (Knack, 2011)

De begraafplaats van Praag 
‘Al mijn boeken zijn met een goed humeur geschreven, maar dit ging met pijn en moeite. De hoofdpersoon is negatief en iedereen om hem heen ook. Iedereen bedient zich van antisemitische clichés en er gebeuren alleen maar negatieve dingen.’ (NRC Handelsblad)

De krant van het Vaticaan noemde De begraafplaats van Praag 'schandalig'
'Het heeft de verkoop alvast met honderdduizend exemplaren vooruitgeholpen.' (Knack, 2011)

Libido scribendi 
'Toen ze me indertijd vroegen waarom ik, bijna 50, De naam van de roos had gepubliceerd, antwoordde ik dat het een soort aandrang was: ik móést dat boek simpelweg schrijven. De meeste mannen doen rond hun 50ste gekkere dingen, bijvoorbeeld ervandoor gaan met een rondborstige Cubaanse stripteasedanseres. Romans schrijven is in ieder geval een stuk goedkoper.'
'Iemand als Dominique Strauss-Kahn is niet tevreden als-ie niet met een kamermeisje of een prostituee neukt. Maar behalve de seksuele libido bestaat er ook zoiets als de libido scribendi.' (de Volkskrant, 2015)

Literatuur 
'Literatuur is, net als filosofie, mediteren over de dood. Waarom zouden we anders schrijven?' (Los Angeles Times, 2005)

De lezer 
'Over het algemeen kun je schrijven wat je wilt, het is alleen het grote publiek dat alles zo serieus neemt. Ook met Dan Brown: wat hij schrijft is nep, maar het publiek wil die gebouwen bezoeken, je kunt er een rondleiding krijgen, en hoe meer je zegt dat het een vervalsing is, des te liever ze ernaar toe willen. Natuurlijk is elke roman fictie, fake zogezegd, maar er is een verschil tussen liegen en doen alsof. als ik pang-pang zeg met een geweer, dan doe ik alsof, ik lieg niet. Zo is het in een roman; een roman is een spel, de lezer wordt niet bedrogen.'
'Ik vergelijk mijn lezers wel eens met die vrouwen van macho lovers: hoe meer je ze slaat, hoe meer ze van je houden. Ik ben gewelddadig tegen mijn lezers. Des te meer houden ze van me.' (VN, 2011)

De schoonheid 
'De schoonheid bevindt zich binnen bepaalde contouren, terwijl de lelijkheid onbegrensd is, dus complexer, gevarieerder en dus leuker.' (De Standaard

Over hoe Berlusconi toch zo machtig kon worden in Italië 
'Er bestond een angst voor de intellectueel als een kritische macht, en in die zin was er een botsing tussen Berlusconi en de intellectuele wereld. Maar Italië is geen intellectueel land. In de metro van Tokio leest iedereen. Niet in Italië. Trek geen conclusies over Italië naar aanleiding van het feit dat het land Raphael en Michelangelo voortbracht.'' (The Guardian, 2011)


Social media
'De sociale netwerken hebben recht van spreken gegeven aan legioenen imbecielen die vroeger alleen maar hun zegje deden in het café, na een glas wijn, en zo geen kwaad berokkenden aan de gemeenschap. Ze werden onmiddellijk het zwijgen opgelegd, terwijl ze vandaag evenveel recht van spreken hebben als een Nobelprijswinnaar. We worden onder de voet gelopen door imbecielen.' (Il Messagero

Twitter en Facebook  
'Ik ben een ouderwetse gebruiker van dagbladen en tijdschriften. Elke ochtend lees ik mijn kranten, ik kijk naar tv voor het nieuws, voor kwisprogramma's en soms voor een goede film. Op Facebook en Twitter zul je mij niet vinden, omdat mijn levensdoel is om boodschappen uit de weg te gaan. Ik krijg van over de hele wereld te veel berichten, dus dat probeer ik te vermijden.'  (Interview Magazine, 2015)

De zondebok 
'Als er vandaag in Italië een meisje wordt verkracht, wordt er meteen een Roma of een Marokkaan aangehouden. Vervolgens moet die weer worden vrijgelaten, omdat blijkt dat de vader van het meisje de dader was. Maar de eerste verdachte is altijd een Marokkaan die toevallig in de buurt was.' (Knack, 2011)

Critici vinden hem te filosofisch en te ingewikkeld
'Alleen uitgevers en sommige journalisten geloven dat mensen eenvoudige kost willen. Mensen zijn de simpele dingen zat. Ze willen worden uitgedaagd.' (Nieuwsuur, 2015). En: 'Na al die kritiek schreef ik mijn roman De mysterieuze vlam van koningin Loana (2004) in een heel gemakkelijk te doorgronden stijl. Van al mijn romans verkocht dit boek het slechtst. Waarschijnlijk schrijf ik dus voor masochisten.' (The Daily Telegraph)

Succes 
'Mensen vragen me vaak hoe het komt dat mijn boeken, die 'zo moeilijk' zijn, succes hebben. Ik voel me altijd een beetje beledigd door die vraag. Het is alsof je aan een vrouw vraagt waarom mannen in haar geïnteresseerd zijn. Ik hou trouwens zelf van makkelijke romans die me onmiddellijk in slaap doen vallen.' (Vogue, 1995

Geheugen 
'Ik heb een goed geheugen. Zelfs als ik een slecht geheugen zou hebben, zou ik er geïnteresseerd in zijn. Ik geloof namelijk dat het geheugen onze ziel is. Als we ons geheugen helemaal zouden kwijtraken, zouden we zonder een ziel zijn. Wat me vandaag de dag verbaast en fascineert is - wereldwijd - het verlies aan herinneringen, speciaal onder jonge mensen. Ik bedoel, mijn generatie weet nog behoorlijk goed wat er een halve eeuw voor onze geboorte gebeurde. Als je nu al die kwisprogramma's volgt, kun je vaststellen wat de spanwijdte is van het geheugen onder jongeren. Ze zijn nog wel in staat zich iets te herinneren wat tijdens hun leven gebeurde, maar weten niet wat zich voor hun geboorte afspeelde.' (Interview Magazine, 2015)

Over Het Nulnummer, met iets meer dan 200 pagina's de dunste van zijn zeven romans 
'Een roman beslist zelf wanneer het tijd is voor de allerlaatste punt. Soms heb je als schrijver zin om nog honderden pagina's door te gaan, maar de roman zegt: nee, dit is het. Ten tweede heb ik, zonder me ervan bewust te zijn geweest, een stilistische keuze gemaakt. Je zou kunnen zeggen dat mijn vorige romans symfonieën van Mahler waren, en Het nulnummer jazz, een nummer van Charlie Parker. Het boek legde me dat ritme op, met veel dialoog en weinig beschrijvingen. Ook in de liefdesscènes heb ik uiterste soberheid betracht: een paar woorden, tsak tsak, en dat is het.' (de Volkskrant, 2015)

Kan het Umberto Eco iets schelen of hij na zijn dood nog gelezen wordt? 
'Natuurlijk. Je schrijft altijd in de hoop Aristoteles te worden.' (Knack, 2011)




Over de auteur

Hebban Crew

2587 volgers
0 boeken
0 favorieten
Hebban Crew


Reacties op: Umberto Eco in quotes: De lelijkheid is onbegrensd, dus leuker

 

Gerelateerd

Over

Umberto Eco

Umberto Eco

Umberto Eco (1932-2016) is een Italiaanse schrijver en hoogleraar semiotiek aan ...