Van God los: boeken over geloof en sekten
Schrijven over opgroeien in een strenggelovig milieu of een sekte is niet nieuw. Denk bijvoorbeeld aan Maarten ’t Hart, die in zijn jeugd brak met het christelijk geloof en in zijn boeken regelmatig schrijft over zijn gereformeerde jeugd. Jan Siebelinks onlangs verfilmde Knielen op een bed violen, over een zachtaardige man die vlucht in het zwartste calvinisme, verscheen ook alweer elf jaar geleden. Toch lijkt de populariteit van dit onderwerp met de jaren toe te nemen.
Van God los
Zo verscheen onlangs Grootser dan ik, de debuutroman van Suzanne Brink. De achttienjarige Sara wordt aangenomen aan de kunstacademie in Kampen en krijgt daardoor eindelijk de kans om te ontsnappen aan het christelijke milieu waarin ze opgroeide. Groots en meeslepend leven wil ze, de nieuwe Picasso worden. Ambities die een groot contrast vormen met de dagelijkse banaliteiten bij haar ouders thuis. 'Eerst had ik God, nu kunst.' Sara wordt steeds roekelozer en verliest zichzelf in haar nieuwe vrijheid en in een obsessieve liefde voor het grenzeloos hedonistisch Milaan. Tot een gebeurtenis haar in één klap terugbrengt in de realiteit.
‘De worsteling van een jong volwassene om te voldoen aan maatschappelijke normen en waarden maar ook vrij en autonoom te zijn, is universeel en herkenbaar’, schrijft Sandra Niemeijer in haar lovende Hebban-recensie.
Ook Franca Treur debuteerde met een roman over een meisje dat eind jaren ’80, begin jaren ’90 opgroeit in een strenggelovig boerengezin in Zeeland. In Dorsvloer vol confetti (2009) wordt Kathelijne als enige meisje tussen zes broers nauwelijks bij het boerenwerk betrokken, waardoor ook de gesprekken aan tafel grotendeels aan haar voorbij gaan. Haar fantasie gaat met haar op de loop en Katelijne laat zich meeslepen door verhalen. Bijbelverhalen, dorpsroddels, maar ook sprookjes, die eigenlijk verboden zijn omdat ze leugens bevatten die haar afhouden van de Waarheid. Treur beschrijft de strijd van een meisje om een eigen leven en schetst een liefdevol portret van een Zeeuwse orthodoxe boerengemeenschap. Dorsvloer vol confetti werd meer dan 150.000 keer verkocht en onder andere met de Selexyz-debuutprijs en de Jan Bruijnsprijs bekroond. Het boek betekende Treurs entree tot de Nederlandse literatuur. In 2014 was de boekverfilming te zien in de Nederlandse bioscopen.
Journaliste en voormalig hoofdredactrice van Opzij, Margriet van der Linden, groeide op in een orthodox protestants milieu in Ridderkerk. Al op jonge leeftijd kwam ze in opstand tegen de Bijbelse rolverdeling tussen man en vrouw en tegen de ‘logische’ opeenvolging van gebeurtenissen die daarmee gepaard gaan: elkaar ontmoeten in de kerk, verkering krijgen, verloven, trouwen en kinderen krijgen. Tijdens haar studie aan de Evangelische School voor Journalistiek brak Van der Linden met het geloof, wat een relatiebreuk met haar ouders tot gevolg had. In haar roman De liefde niet schrijft ze over deze breuk met het geloof, die pijnlijk maar definitief was.
Sekte meisjes
In het gehypte De meisjes van Emma Cline sluit de veertienjarige Evie zich aan bij een commune. Eenzaam tussen haar pasgescheiden ouders sluit het verveelde en zwaarmoedige meisje vriendschap met een van de commune-meisjes, de intrigerende Suzanne: "Met haar aanwezigheid dreef zij al mijn afgedwaalde zorgen weer veilig bijeen. Als een kind dat gelooft dat de monsters niet zullen komen zo lang haar moeder de wacht houdt naast het bed. Het kind dat nog niet weet dat haar moeder misschien ook bang is." Al snel wordt Evie meegezogen in een wereld vol misdaad en geweld en wordt ze verleid door de waanzinnige commune-leider. Als inspiratiebron voor deze roman gebruikte Cline de huiveringwekkende Manson-moorden die in 1969 veel aandacht trokken.
Ook in Een heel bijzonder meisje van Anna van Praag staat het leven in een commune centraal. Als Alicia elf jaar is sluiten haar ouders zich aan bij Casa Nostra, een groep succesvolle mensen die op hun eigen vakantie-eiland in Italië samen werken en feesten. Sofía is de mooie, onbetwiste leidster van Casa Nostra. Onder de allesomvattende vleugels van Sofía leert Alicia de liefde kennen en het leven vieren. Alles is één groot avontuur en dat er af en toe ook onverklaarbare en gevaarlijke dingen gebeuren neemt Alicia voor lief. Maar als het Casa Nostra-wonderland van de ene op de andere dag ophoudt te bestaan, vindt Alicia zichzelf terug tussen de brokstukken van haar eerder nog zo perfecte leven. In gedachten schrijft ze Sofía een lange brief die de vorm aanneemt van een droomachtige stroom herinneringen.
Meer leestips nodig? In deze lijst vind je meer boeken over opgroeien in een strenggelovig milieu of sekte.
