Vandaag is het Hebban Uitleesdag #9 van 2024
Roos leest ... Graafdier
Nikki Dekker
Een aantal jaar geleden las ik de debuutroman van Nikki Dekker: Diepdiepblauw, een boek met een bijzondere vorm. Autofictie waarin het coming of age-verhaal van een jonge vrouw centraal staat, wordt afgewisseld met hoofdstukken vol feitjes over de levens van zeedieren. Zoals op de flaptekst staat: 'Nikki Dekker zet alikruiken tegenover onenightstands, de blobvis naast het schoonheidsideaal'. In het boek onderzoekt ze wat we van dieren kunnen leren en zet ze je aan het denken over de manier waarop we naar dieren kijken. In haar nieuwe boek doet ze iets vergelijkbaars: het is een diepgravend onderzoek naar dieren en de natuur én het is een persoonlijk essay. In Graafdier staat echter niet de zee, maar de bodem centraal. Dekker schrijft over regenwormen en veenmollen, maar ook over haar eigen piekergedrag en haar worsteling om haar leven in te richten. Via haar onderzoek probeert ze persoonlijk de grond onder haar voeten terug te vinden, opnieuw te wortelen. Qua opbouw is Graafdier nog net iets speelser dan Diepdiepblauw. In de inhoudsopgave belooft ze ieder hoofdstuk dieper in de bodem en in de tijd te duiken. Van het heden tot 300 miljoen jaar terug. Deze hoofdstukken wisselt ze af met oefeningen waarin ze je uitdaagt om de bodem te verkennen, bevriend te raken met kriebeldieren en te aarden. In haar eerste boek probeert Nikki haar al bestaande enthousiasme over zeedieren op de lezer over te brengen. Het leuke aan haar tweede boek is dat ze pas tijdens het schrijven ontdekt hoe boeiend bodemdieren zijn, waardoor het voelt alsof je deze wereld samen met haar ontdekt.
'De meeste mensen leven hun hele leven zonder ooit een veenmol te zien. Sommige verre plekken gonzen van de mogelijkheden: de hemel, de horizon, de zee. We willen altijd verder of hoger, maar dieper? Niet per se.'
Graafdier is tot nu toe een heel mooi pleidooi om die diepte wel te verkennen. Vandaag duik ik dieper het verhaal in!
Socialmediamanager Roos houdt van gedichten, verhalen over boerderijdieren en van schrijven in de kantlijn. Ze studeerde literatuurwetenschap en zoekt sindsdien (meestal tevergeefs) naar apokoinous.
Debbie leest ... Limbaverse
W.L. Moleka
Young Adult Houtekiet Leesplezier Boosaardige boekenbaron Lees een jong boek Lees een mysterieus boek
In onze eigen Verwacht-lijsten struikelde ik enige tijd geleden over Limbaverse, een jeugdroman over hoe leuk lezen is. Deze debuutroman van de Vlaamse Will-Limba Moleka verscheen twee weken geleden en is geschikt voor de jonge Young Adult-doelgroep. De 25-jarige Moleka heeft een roeping om jongeren aan het lezen te krijgen en hij zet zich via zijn eigen twee organisaties dagelijks in voor het bevorderen van leesmotivatie, in de vorm van literaire evenementen en samenwerkingen met bibliotheken. En nu ook in de vorm van een avontuur, door hemzelf geïllustreerd overigens. Ik lees elk boek dat óver boeken of lezen gaat, dus Limbaverse werd snel naar mijn lokale boekdealer geappt en vlot langsgebracht (de eigenaar van de lokale literaire boekhandel is mijn buurman, de goden zijn mij goed gezind, of niet, als je het aan mijn bankrekening en de fundering van mijn huis vraagt).
Limbaverse is een sympathiek boek, dat de schrijfstijl van een beginnende auteur toont. Op de cover belooft het de 'start van een grandioos leesavontuur' en dat is zeker waar het boek je in meeneemt. Op vliegende boeken reis je door Fantasia, begeleid door een figuur met een boekhoofd. Ik ben op eenderde van het boek nu en het zal vandaag uitgelezen worden. Het leest ontzettend vlot, maar buiten de nog wat ongeoefende stem van de auteur is het boek helaas ook matig geredigeerd, wat de kwaliteit toch enigszins schaadt. Omdat ik het belang van het boek zo groot vind, lees ik door en leg ik deze mankementen naast me neer. Ik kan me namelijk ontzettend goed voorstellen dat de doelgroep van dit boek, de niet-lezende jongere, niet zo snel valt over deze issues. Het verhaal is toegankelijk, makkelijk, goed te lezen, vol hippe spreektaal én de hoofdrolspeler is een donkere jongen, een doelgroep die niet altijd goed vertegenwoordigd wordt in fictie. Als een niet-lezende jongere zich herkent in de jonge Limba uit het boek, waardoor hij/zij ook eens een boek zal gaan oppakken, wie ben ik dan om dat een strobreed in de weg te leggen.
Redacteur Debbie heeft een voorkeur voor speculatieve fictie en korte verhalen, maar leest als breed geïnteresseerde lezer ook literaire fictie, non-fictie, thrillers, Young Adult en kinderboeken.
Anouk leest ... De natuur van onze steden
Nadina Galle
Sinds twee jaar woon ik in een echt grotemensenhuis. Met een trap die naar boven gaat, een balkon aan mijn slaapkamer en zowel een voor- als achtertuin. Zo ben ik ook opgegroeid, maar twintig jaar lang woonde ik afwisselend in Amsterdam en Utrecht. Op plekken waar van alles te beleven viel, maar waar elk grassprietje moest vechten voor zijn bestaan. Nu ik dus mijn zeer geliefde tuin heb, weet ik ook hoe hard het werken is om die te onderhouden. Als mijn opa het deed, leek het altijd zo moeiteloos en in harmonie met de natuur te gaan, terwijl het voor mij soms vechten is, vooral met mezelf. Vooral als ik alwéér gras moet maaien (ik haat gras maaien). Maar niettemin heeft het hebben van een tuin mijn ogen geopend. Voor alle dieren die erin leven, alle planten die er tevoorschijn komen. Hoe hard je soms kunt werken om een aardbeienplantje te laten groeien, terwijl om de hoek die lelijke stronk die je er ooit nog eens uit moet trekken plots handenvol sappige bramen produceert.
Zo'n tuin leert je heel snel wie de baas is. En dat is voor veel mensen een probleem, denk ik: wij houden niet echt van onderhouden, van samenwerken. Je mooie plannetjes te laten varen omdat je daarmee het leven in de weg zit. We gooien liever plat en zijn er dan snel klaar mee. Slakkenprobleem? Tientallen opties met gif helpen je om ze te bestrijden. Dat terwijl die arme dieren alleen maar doen waarvoor ze gemaakt zijn, eten en overleven. Dat gaan we dus niet doen, hè. Dan offer ik liever oogst op, het is niet alsof ík ervan moet leven. In onze maatschappij is het groen in de knel geraakt en in De natuur van onze steden zoekt ecologisch ingenieur Nadina Galle naar oplossingen. We hebben natuur nodig voor zowel onze planeet als ons mentaal welzijn. Ik verwacht hier nog wel een extra Uitleesdagje over te doen, want snel lezen lukt niet, maar ik hoop echt op praktische toepassingen en inzicht in hoe natuur en mens kunnen samenwerken.
Redacteur Anouk leest zo'n beetje alles, maar heeft een duidelijke voorkeur voor fantasy, kinderboeken en 'queen of crime' Agatha Christie, die ze nooit onbenoemd kan laten.
Martijn leest ... Blaam
Lisa Scheerder
Ik heb bijna vijfentwintig jaar als jurist gewerkt voor overheden en daarvoor was ik vijf jaar student Rechten, dus ik ben gepokt en gemazeld in juridische en ambtenarentaal. Jaren geleden ben ik daar wat aantekeningen over bij gaan houden: gekke uitspraken, zegswijzen, taal- en spraakgewoonten die je (vrijwel) alleen in overheidsland tegenkomt. In enkele van mijn korte verhalen heb ik dankbaar gebruik van gemaakt van dat soort eigenaardigheden. Het voornemen is nog steeds om zo'n alternatieve (taal)werkelijkheid ooit in een roman te verwerken. En toen kwam ik het boek Blaam van Lisa Scheerder tegen. De achterflap bracht me direct in de ambtelijke sferen en toen ik begon te lezen, moest ik hardop lachen door de herkenbaarheid en de soms tenenkrommende, voor niet-ambtenaren waarschijnlijk ongeloofwaardige verwikkelingen.
De auteur is jarenlang topadviseur geweest voor gemeente Amsterdam en weet in deze satire (waar de belangrijkste steden Hoofdstad en Havenstad heten) de hectiek en vreemde belangen van het overheidswezen, ambtenaren en bestuurders te vangen. Voor mensen bekend met die wereld een herkenbare (lach)spiegel, voor anderen een enigszins absurde zedenschets, met zeer eigen regels en taalgebruik. Een van de dingen die ik zelf altijd hilarisch vond (en die ook in Blaam naar voren komt), is de neiging om binnen ambtelijke groepen met de voornaam aan wethouders en burgemeester te refereren – 'Pim wil dat we...', 'Ik moet voor Francien uitzoeken...' – terwijl dat heel snel weer in meneer de wethouder en mevrouw de burgemeester verandert in hun aanwezigheid. Ik geniet van dit boek, ik ben benieuwd wat lezers die nooit voor een overheid hebben gewerkt er van vinden!
Redacteur Martijn leest voornamelijk speculatieve verhalen en boeken, maar neemt ook geregeld non-fictie, historische fictie en literatuur ter hand. Hij is ook auteur in voornoemde genres.
Sander leest ... Shoe dog
Phil Knight, vertaald door Rob de Ridder
Shoe Dog is zo’n acht jaar geleden verschenen. In dit boek vertelt Nike-oprichter Phil Knight zijn verhaal. Echt vermakelijk voor tussendoor, soms een beetje moralistisch, maar dat hoort wel bij dit type Amerikaanse zakenmensen. Inmiddels is de man 86 jaar oud en staat hij nog steeds in de top 30 van de Forbes-lijst met rijkste Amerikanen.
Nike is momenteel in het nieuws omdat het niet zo goed gaat. Toevallig las ik een paar dagen geleden het bericht dat topman John Donahoe het veld moet ruimen en weer wordt vervangen door zijn voorganger, die 32 jaar lang aan het roer van het bedrijf stond voordat hij vier jaar geleden met pensioen ging.
Op zijn tijd vind ik business memoires leuk om te lezen (of om naar te luisteren). Twee jaar geleden las ik Via Mollie van Remco Boer over de betaalprovider, maar de beste herinneringen heb ik aan een van de eerste verhalen die ik las, Odyssey, het verhaal van topmarketeer John Sculley die van Pepsi naar Apple ging en aan de wieg stond van het succes van het bedrijf van Steve Jobs.
Ik zit dan nu in het verhaal over Nike, maar minstens zo interessant is het verhaal van Rudolf en Adolf Dassler, de broers die ruzie kregen en allebei hun eigen schoenenmerk begonnen: Adidas en Puma. Over de vete tussen twee multinationals schreef Barbara Smit in 2009 het boek Kwaad bloed, dat ook nog op mijn lijstje staat. Net als de vuistdikke memoires van Steve Jobs, die door zijn omvang de weg naar mijn nachtkastje nog niet heeft gevonden. Nu eerst Shoe Dog.
Hoofdredacteur Sander leest vooral spannende boeken en non-fictie, af en toe een roman, en luistert graag naar podcasts. Onder de naam Jens Vern schrijft hij thrillers.
