Verbeeldingswerelden: een tour langs vreemde planeten, landen en steden

Nu eens geen aandacht voor plot, personages en spanningsboog. Hier staat de wereldbouw in boeken centraal. De geschiedenis en achtergrond, het landschap en de cultuur, de religie, magie en/of technologie, flora & fauna & monsters, de omgeving, de geschiedenis en natuurlijk wat er anders aan is dan wat wij kennen.

In deze tweede aflevering van de serie Verbeeldingswerelden besteden we aandacht aan drie fantastische werelden. Allereerst vertelt Boukje Balder over de wereld waarin The Wan - haar Engelstalige roman - zich afspeelt, maar die ook als achtergrond dient voor korte verhalen, zoals 'Ramkoers', verschenen in het tijdschrift Wonderwaan. Daarna leidt Guido Eekhaut ons rond door de eeuwige stad Orsenna, die in vele van zijn romans en verhalen voorkomt. En tenslotte laat Kim ten Tusscher ons over haar wereld heen vliegen met Ferhdessar Airlines. Dus maak je veiligheidsgordels goed vast en ontdek deze Verbeeldingswerelden!

De wereld van Boukje Balder: The Wan

Om een wereld op te bouwen die in een verre toekomst afspeelt moet je als het ware de geschiedenis achterstevoren afspelen en goed nadenken over de trends van vandaag. En tegelijkertijd ben je ook vrij om ervan te maken wat je wilt. Ik vind dat een van de leukste elementen van het schrijven. Schrijvers als Ursula LeGuin, Larry Niven, Iain Banks en Jack Vance zijn mijn inspiratie geweest.

Mijn wereld

Mijn roman The Wan speelt zich af op een andere planeet, minstens vijfhonderd jaar in de toekomst. Ik ben ervan uitgegaan dat wij mensen op zeker moment tot ruimtereizen in staat zullen zijn en dat we dan planeten zullen aantreffen die we gaan koloniseren. Het woord 'koloniseren', met al zijn nare nasmaak, zegt het eigenlijk. Wij denken dat we vrij zijn om een planeet te pakken die leeg lijkt, of althans niet bewoond op een manier die we herkennen. In de worldbuilding zit de kiem voor een van de belangrijkste conflicten al verborgen.

Deze planeet cirkelt om een witte ster, heter en kleiner dan onze zon, en staat er dan ook verder vanaf. De jaren duren langer. Een continue bedekking van wolken zorgt ervoor dat de kolonisten niet meteen creperen door schadelijke straling. Die straling heeft echter wel (een nadelige) invloed op hun gezondheid, voorplanting en het succes van hun landbouw en veeteelt. Bovendien draait de planeet net langzaam maar zeker een ijstijd binnen.

Op het moment dat het boek begint, hebben de mensen het dan ook moeilijk. Hun technologische levensstijl hebben ze niet in stand kunnen houden, mede ook door de invloed van straling op hun biologische constructen zoals lichtgevend fruit, levende wc's en aangepaste landbouwgewassen. De zeespiegel daalt door de dalende temperaturen, de opbrengst van de hun resterende gewassen vermindert, hun vruchtbaarheid is gedaald.

En de medebewoners van deze kolonisten, die ze wel half hebben opgemerkt en waarover bij de avondpap griezelige verhalen worden verteld, beginnen zich te roeren…

De mensen

Ik stelde mij voor dat mijn achter-achter-achterkleinkinderen, en trouwens de nakomelingen van ieder willekeurig mens op onze huidige aarde deze planeet zou koloniseren. Een gemengd gezelschap dus met een groot scala aan culturen en achtergronden. Door de grotere hoeveelheid UV-licht in de atmosfeer van de planeet hebben mensen met een donkerder huid een grotere kans op gezondheid en gezond nageslacht. Blond haar en blauwe ogen, toch al een kleine mutatie, hebben het niet gered.

De stad waar de oorspronkelijke kolonisten zijn geland is er nog het best aan toe. Lichtgevend fruit, levende wc's doen het nog, de huizen die zijn gebouwd staan nog stevig. De mensen die uitgezwermd zijn naar het platteland hebben het zwaarder en zijn teruggevallen tot een weliswaar agrarisch, maar vrij primitief niveau van bestaan. Over het lot van mensen die niet meer op het eiland wonen, weten mijn hoofdpersonen vrij weinig, al is er wel wat handel met dichtbijliggende eilanden in de vulkanische archipel. De stad wordt geleid door een overerfde leider, Stadhouder genaamd. Zoals overal waar mensen zijn is ook hier politiek gekonkel en wordt gehandeld uit kortetermijnbelang.

Godsdienst

Mijn kolonisten zijn niet aangekomen met dezelfde godsdienst, en velen van hen waren ook atheïst. De manier waarop zij aardse en buitenaardse planten en dieren aanduiden, halal en haram, verwijst wel enigszins naar de islam, die natuurlijk ook vertegenwoordigd was bij de kolonisten. Zowel in de stad als op het platteland is een soort animisme aan het ontstaan, ongetwijfeld ook gevoed door de halfbegrepen glimpen van de Wan die af en toe worden opgevangen.

Mijn aliens

Mijn aliens zijn zwam of schimmelachtige wezens die pas intelligent worden als ze voldoende massa hebben. In hun eerste stadium, de spore, eten ze elk organische materiaal op dat ze tegenkomen, erger dan een sprinkhanenzwerm. Het volgende stadium is of worm of een plantachtige vorm, een mosje.

Langzaam eten ze elkaar op of klonteren samen tot complexere wezens, de 'witvis' (geen echte vis natuurlijk) of een varenachtige vorm.

Nog een maat groter is de paradil, of aan de plantenkant, een boom.

De paradil heeft genoeg besef om te begrijpen dat hij nog meer moet eten en op land moet klimmen om dat te bereiken. Als dat lukt, wordt hij een Ghast (althans zo noemen de mensen ze) een semi-intelligent, gruwelijk uitziend wezen. Pas als een Ghast voldoende massa heeft bereikt om echt intelligent te zijn, is het eindstadium bereikt. Dit wezen, een Mound genaamd, plant zichzelf en begint aan het serieuze werk om groot genoeg to worden om zich voort te planten. Daarvoor heeft hij ongeveer een massa als een voetbalstadium nodig. Door zijn omvang en intelligentie oefent hij aantrekkingskracht uit op nog bewegende leden van zijn ras, en dat is ook nodig want hij(het) kan niet meer naar zijn prooi toekomen.

Lees meer over Boukje en haar boeken, verhalen en verbeeldingswerelden op haar website.

Op de volgende pagina lees je over de eeuwige stad Orsenna van Guido Eekhaut, aangemeerd aan onze wereld, maar er geen onderdeel van. De derde en laatste pagina bestaat uit een rondvlucht boven de wereld van Kim ten Tusscher mer haar Ferhdessar Airlines.

De verbeeldingswereld van Guido Eekhaut op de volgende pagina