Voor de leeuwen | Anya Niewierra
Is het nu echt zo treurig gesteld met het Nederlandstalige thrillergenre? Je mag nu alleen met 'ja' of 'nee' antwoorden.
'Nee.' Stel jezelf voor aan iemand die nog nooit van je gehoord heeft.
'Ik debuteerde in november 2013 met de thriller Vrij Uitzicht. Dit boek werd genomineerd voor de Schaduwprijs, de Hebban Debuutprijs en de Hebban Thriller Award. Mijn tweede thriller Het Dossier verscheen in januari 2017 en haalde de derde plek bij de Hebban Thriller Award en was in 2017 de hoogst beoordeelde thriller in de leesclub van Hebban en staat daarmee op nummer 2 in de Hall of Fame, na de autobiografische roman Izar van Carlo Groot. Ik schrijf nu aan mijn derde thriller die in het voorjaar van 2019 bij Luijtingh-Sijthoff verschijnt.'Wat is jouw grootste teleurstelling in je schrijversleven (tot nu toe)?
'Ik heb geen teleurstelling gehad als schrijver. In tegendeel.' Je gaat pas schrijven als je veel gelezen hebt. Die aanname durven wij wel te maken. Weet jij nog wat je las of van wie op het moment dat je besloot om zelf te gaan schrijven?
'Ik ben per toeval aan het schrijven geslagen. Toen ik in Frankrijk tijd moest doden tijdens een verbouwing. Ik lees overigens wel veel. Van alles door elkaar. Thrillers, romans, non-fictie, wat maar op mijn pad komt. Ik lees echter niet alles uit. Als een boek me niet boeit, leg ik het weg.' Waarschijnlijk heb je ons zojuist zonder schaamte verteld dat jouw favoriete schrijver een Zweed is, of dat zijn of haar moedertaal Engels is. Is dat wat van ver komt echt lekkerder of beter?
'Ik vind dat Nederlandse schrijvers niet onder doen voor buitenlandse. Ik heb sommige buitenlandse bestsellerauteurs gelezen die ik écht waardeloos vond. Ik heb wel de indruk dat de marketing voor de buitenlandse auteurs beter is. Ik vermoed omdat uitgevers de aankoop van rechten terug moeten verdienen. Een investering in een minder bekende Nederlandse auteur is relatief gezien lager, dus die kosten verdien je ook terug zonder dure mediacampagnes.'We hebben het al even gehad over teleurstellingen. Maar wat maakt het schrijven van spannende boeken nu dan toch zo fantastisch mooi dat je die teleurstellingen voor lief neemt?
'Zoals ik al zei: ik heb die teleurstellingen (nog) niet gehad. Schrijven is voor mij “afschakelen” van mijn drukke baan bij de VVV Zuid-Limburg. Plus een manier om nieuwe dingen te leren en mijzelf vragen te stellen over “het leven”. Ik kies immers voor onderwerpen die om diepgaande research vragen. Dat proces is machtig interessant. Mijn derde thriller gaat onder andere over kluizenaars. Ik heb veel over ze gelezen en er ook een paar gesproken. Het leidde bij mij tot een reflectie op ons drukke en rijke Westerse bestaan. Volgens mij zijn de mensen die alleen en met niks in de natuur wonen gelukkiger en meer in balans dan wij Westerlingen die met alles in de stad wonen.' Nederlandse thrillers spelen zich bijna altijd af in Amsterdam, in een Vinex-wijk of een vakantieoord. En als dat niet zo is, dan is het wel een complot over ons koningshuis. Wordt het genre niet gewoon serieus beter als er wat meer diversiteit zou zijn?
'Schrijvers kiezen vaak hun eigen biotoop als plek-van-handeling voor hun verhaal. Dat is natuurlijk. De boeken van de talloze buitenlandse auteurs die we lezen, spelen zich ook af in hún regio. Alleen is het zo dat hun biotoop voor ons “exotisch” voelt. Mijn boeken zijn overigens niet gesitueerd in Amsterdam, een Vinex-wijk of vakantieoord. Vrij Uitzicht speelt in het bergdorp Mosset in de Pyreneeën en mijn boek Het Dossier speelt in Mechelen in Zuid-Limburg en in Dresden en Berlijn tijdens de DDR tijd.' Gemiddeld schrijven Nederlandstalige misdaadauteurs één boek per jaar. Dat betekent dat je nu bezig bent aan een nieuw boek of dat je hem net hebt afgerond. Het is tijd voor ‘het verkooppraatje-in-de-lift’ oftewel de elevator pitch voor je volgende (nog niet verschenen) boek!
'Ik heb nog een fulltime baan naast mijn schrijverschap, dus ik schrijf een boek in 2 tot 3 jaar. Mijn derde thriller speelt in een van de meest magise plekken in de desolate Pyreneeën: Bernice. Dit is een zeer moeilijk bereikbare boerderij (2 uur klimmen, amper te vinden) die 100 jaar geleden werd gebouwd door erts mijnwerkers. Vanaf de jaren '70 woonde er een Britse Hippie. Hij vertrok in 2000. Bernice is een elfjeswereld, als uit de Lord of the Rings. Zo mooi! Met vergezichten die bijna onwerkelijk lijken. Hier laat ik mijn hoofdpersoon, de zwaar bijziende Nina Fleurie, opgroeien tot haar 14e. Met als enig menselijk contact haar gestoorde hippiemoeder. Nina weet niet dat er nog andere mensen op aarde leven. Bernice is haar planeet. Nina kan niet lezen en niet schrijven en praat amper. Maar dat is niet erg, want Nina VOELT. Mijn verhaal begint op 27 juni 1988, wanneer een helikopter op weg is naar een bosbrand en de piloot ziet hoe Nina twee met bloemen versierde lijken in brand steekt.'Hij bedacht hem. Hij won er drie. Maar toch roept Tomas Ross al jaren op tot afschaffing van de Gouden Strop. De Strop was in zijn ogen ‘een opstapje naar het literaire circuit’. We kunnen wel zeggen dat dat nooit is gelukt. Maar waarom heeft de Gouden Strop eigenlijk nog wel zin?
'Ik vind de Gouden Strop goed voor het genre. Juist nu. De prijs hoeft niet meer, zoals vroeger, bedoeld te zijn om ons genre ‘literairder’ te maken, of verantwoord. We zijn al veel verder dan dat. Het gaat erom dat we laten zien welke hoge kwaliteit er is binnen de Nederlandse thriller. Meer recensies in kranten en een goede prijs helpen daar ook bij.'Welk boek of welke boeken liggen er nu op jouw nachtkastje?
'Kluizenaars. Avonturen van de Eenzaamheid van Freddy Derwahl en Uit liefde voor het leven van Benoîte Groult.'
Het is écht belangrijk dat je als auteur ook blijft lezen. Tenslotte is het goed om te weten wat er in je genre speelt. Ben je bij het schrijven eigenlijk bezig met trends en hypes?
'Ik houd me al 30 jaar beroepsmatig bezig met trends en hypes. Namelijk trends in de vrije tijd. Ik geef hier ook lezingen over. Daarnaast ben ik bestemmingsmarketier. Ik móet trends en hypes volgen, anders kan ik mijn werk niet doen. Ik vermoed dat ik deze beroepsdeformatie onbewust ook doorvertaal naar mijn schrijverschap.' Saskia Noort is misschien niet de allerbeste misdaadauteur van Nederland, maar ze is ontegenzeggelijk belangrijk geweest voor het Nederlandstalige thrillergenre. Welke Nederlandse of Vlaamse schrijver vind jij onderschat in zijn of haar bijdrage aan de successen van het thrillergenre van eigen bodem?
'Ik ben pas in 2013 begonnen met het lezen van thrillers van Nederlandse auteurs. Ik heb dus onvoldoende historische leesbagage om antwoord te geven op deze vraag.'' Het aantal Nederlandstalige debuutthrillers neemt in rap tempo af. Welke redenen kun jij bedenken en hoe erg is dat eigenlijk voor het genre?
'Ik vermoed dat dit samenhangt met de staat van de uitgeefwereld. Die zullen wellicht eerder kiezen voor het zekere dan voor het onzekere. Het succes van een debutant is onzeker. Het is nooit goed voor een branche als er geen verversing van aanbod komt.'We hebben het net gehad over de terugloop van het aantal thrillerdebuten per jaar. Dat is jammer, maar het is schrikbarend dat de jeugd steeds minder en ook minder vaak leest. Nu krijg jij de kans om een zaal vol met veertien- tot achttienjarigen niet alleen te overtuigen dat lezen belangrijk en leuk is, maar dat het lezen van Nederlandstalige thrillers echt fantastisch is. Welke argumenten zou je gebruiken om ze hiervan te overtuigen?
'Ik heb hier vorige maand al een column over geschreven bij Hebban, te vinden op de Moordwijven Spot.'
Anya Niewierra is auteur bij B for Books en vanaf 2019 bij Luitingh Sijthoff. Ze is onderdeel van het schrijverscollectief Moordwijven, te volgen op Hebban. | Auteursfoto in header: verstrekt door de auteur.
Nog meer Anya Niewierra tijdens de Thriller Tiendaagse 2018 op Hebban:
14:00 uur - de favorieten van Anya Niewierra
19:00 uur - een exclusieve giveaway!
Bezoek de Nederlandse Thriller Tiendaagse 2018 homepage
