Voor de leeuwen | Jet van Vuuren

Is het nu echt zo treurig gesteld met het Nederlandstalige thrillergenre? Je mag nu alleen met 'ja' of 'nee' antwoorden.

'Nee.'

Stel jezelf voor aan iemand die nog nooit van je gehoord heeft.

'Hi, ik ben Jet van Vuuren en ik schrijf thrillers. Thrillers die zich uitsluitend in Nederland afspelen met vrouwen in de hoofdrol, vrouwen met een randje, moordlustig; een tikkeltje verknipt.'

Wat is jouw grootste teleurstelling in je schrijversleven (tot nu toe)?

'Dat er nog geen boek van mij verfilmd is. Ze zijn er heel geschikt voor.'   

Je gaat pas schrijven als je veel gelezen hebt. Die aanname durven wij wel te maken. Weet jij nog wat je las of van wie op het moment dat je besloot om zelf te gaan schrijven?  

'Ik ben pas laat begonnen met het schrijven van thrillers. Mijn hele leven heb ik literatuur gelezen en had niet de ambitie om aan een roman te beginnen. Wel bleef mijn grote voorbeeld van lang geleden porren; Agatha Christie, wier boeken ik als adolescent verslond. Haar werk, het uitdenken en neerzetten van een spannende, bloedstollende puzzel, vond ik zo fascinerend dat me dat heeft aangezet om later voor dit genre te kiezen.'

Waarschijnlijk heb je ons zojuist zonder schaamte verteld dat jouw favoriete schrijver een Zweed is, of dat zijn of haar moedertaal Engels is. Is dat wat van ver komt echt lekkerder of beter?  

'Ja, misschien is dat wel zo. De Britten hebben een eeuwenlange traditie van verhalen vertellen. De beste detectives komen uit Engeland.''

We hebben het al even gehad over teleurstellingen. Maar wat maakt het schrijven van spannende boeken nu dan toch zo fantastisch mooi dat je die teleurstellingen voor lief neemt? 

'Los van bovenstaande ‘teleurstelling’ voel ik me een gezegend mens hoor. Ik schrijf precies over dat wat ik zelf leuk leuk vind. Ik kneed een paar personages met valse trekjes, zet ze in een Hollands decor en laat ze de meest verschikkelijke dingen met elkaar uithalen. Wat wil je nog meer?'

Nederlandse thrillers spelen zich bijna altijd af in Amsterdam, in een Vinex-wijk of een vakantieoord. En als dat niet zo is, dan is het wel een complot over ons koningshuis. Wordt het genre niet gewoon serieus beter als er wat meer diversiteit zou zijn?

'Mijn boeken spelen zich af in: Zuid-Limburg, Texel, de Achterhoek, Delft, Den Haag, Groningen, Weesp. Ik schrijf zeker niet over een complot binnen ons koningshuis. Dat lijkt me saai. Juist bij gewone mensen die om de hoek bij je in de straat kunnen wonen is al zoveel mis, dat me dat nog jaren schrijfstof oplevert.'

Gemiddeld schrijven Nederlandstalige misdaadauteurs één boek per jaar. Dat betekent dat je nu bezig bent aan een nieuw boek of dat je hem net hebt afgerond. Het is tijd voor ‘het verkooppraatje-in-de-lift’ oftewel de elevator pitch voor je volgende (nog niet verschenen) boek!  

'Mijn nieuwste en elfde boek De minnaar heb ik net afgerond. In tegenstelling tot de vorige "Hollandse" boeken, speelt het dit keer ook voor een deel op Kreta. Niet in een vakantieoord, wel in een villa met een zwembad. De hoofdpersoon is Dottie die na de dood van haar oma op zoek gaat naar de waarheid omtrent oma’s minnaar. Een bloedmooie Griek die uit was op oma’s geld. Waar is dat geld gebleven en is oma wel een natuurlijke dood gestorven? Op die vragen probeert de stoere Dottie een antwoord te vinden. Maar hoe meer ze aan de weet komt, hoe meer ze de kans loopt het er zelf niet levend van af te brengen. Vanaf eind april in de winkel!'

Hij bedacht hem. Hij won er drie. Maar toch roept Tomas Ross al jaren op tot afschaffing van de Gouden Strop. De Strop was in zijn ogen ‘een opstapje naar het literaire circuit’.  We kunnen wel zeggen dat dat nooit is gelukt. Maar waarom heeft de Gouden Strop eigenlijk nog wel zin?

'Wat mij betreft hoeft er geen thrillerprijs te zijn die als opstapje dient om in het literaire circuit te belanden. Ik schrijf thrillers en geen literatuur. Ik zou het wel een erkenning vinden als ik een prijs kreeg voor het genre waar mijn lezers van houden, namelijk vrouwenthrillers. Wat denk je van een "Gouden Gifbeker"?'

Welk boek of welke boeken liggen er nu op jouw nachtkastje?

'Ik ben een veellezer: The Breakdown van B.A. Paris, Het Dispuut van Viktor Frölke, Winterwereld van Linda van Rijn en Niemands meisje van Lydia Rood.'

Het is écht belangrijk dat je als auteur ook blijft lezen. Tenslotte is het goed om te weten wat er in je genre speelt. Ben je bij het schrijven eigenlijk bezig met trends en hypes?  

'Ik ben zeker bezig met de actualiteit. Het is belangrijk voor de herkenbaarheid bij de lezer. Bovendien is het een afspraak die ik heb met mijn uitgever. Alle verhalen moeten in het hier en nu spelen en raken aan wat er maatschappelijk speelt. Daarbinnen ben ik vrij om een onderwerp te kiezen dat mij aanspreekt. Vaak past dat heel goed bij mijn personages.'

Saskia Noort is misschien niet de allerbeste misdaadauteur van Nederland, maar ze is ontegenzeggelijk belangrijk geweest voor het Nederlandstalige thrillergenre. Welke Nederlandse of Vlaamse schrijver vind jij onderschat in zijn of haar bijdrage aan de successen van het thrillergenre van eigen bodem?

'Ik vind dat Esther Verhoef minstens zoveel heeft bijgedrage aan het Nederlandstalige thrillergenre. En neem nou iemand als Charles den Tex, hij blijft voor mij een van de beste Nederlandstalige thrillerschrijvers. Alles klopt in zijn boeken. Ze zijn spannend, hebben humor, mooi taalgebruik en zijn eigentijds.'                  

Het aantal Nederlandstalige debuutthrillers neemt in rap tempo af. Welke redenen kun jij bedenken en hoe erg is dat eigenlijk voor het genre?   

'De invloed van ontlezing? Misschien wil men niet meer binnen dit genre debuteren omdat men bang is dat het publiek liever naar een spannende Netflix-serie kijkt dan een boek leest. Dat is jammer. Toch zijn er ook nog jonge schrijvers die het genre wel oppikken; Maren Stoffels bijvoorbeeld!' 

We hebben het net gehad over de terugloop van het aantal thrillerdebuten per jaar. Dat is jammer, maar het is schrikbarend dat de jeugd steeds minder en ook minder vaak leest. Nu krijg jij de kans om een zaal vol met veertien- tot achttienjarigen niet alleen te overtuigen dat lezen belangrijk en leuk is, maar dat het lezen van Nederlandstalige thrillers echt fantastisch is. Welke argumenten zou je gebruiken om ze hiervan te overtuigen?

'Lezen is leuk, doe je stiekem in je eentje en beleef je door de ogen van de held uit het verhaal. Neem een Nederlandstalige thriller van Young Adult-schrijvers als Maren Stoffels of Jennefer Mellink en ontwikkel een rijk idioom. Dat is niet alleen spannend maar ook supertof als je verder wil komen in het leven.   

Leuk detail: mijn boeken mogen op een aantal middelbare scholen in Almere gelezen worden. Ze zijn herkenbaar, spannend en niet al te moeilijk, bovendien Nederlandstalig! Tegen jongeren die dunne boekjes zoeken, zeg ik vaak: ‘Een boek kan niet dik genoeg zijn als je helemaal opgaat in het verhaal. Denk aan Harry Potter…’ (oef, sorry, Engelstalig)'

Jet van Vuuren is auteur bij Karakter Uitgevers. Haar nieuwe thriller De minnaar verschijnt op 16 april. | Auteursfoto in header: Tessa Posthuma de Boer, verstrekt door Karakter Uitgevers. 

Nog meer Jet van Vuuren tijdens de Thriller Tiendaagse 2018 op Hebban:

14:00 uur - de favorieten van Jet van Vuuren
19:00 uur - een exclusieve giveaway!

Bezoek de Nederlandse Thriller Tiendaagse 2018 homepage