Voor de leeuwen | Marelle Boersma

Is het nu echt zo treurig gesteld met het Nederlandstalige thrillergenre? Je mag nu alleen met 'ja' of 'nee' antwoorden.

'Nee.' 

Stel jezelf voor aan iemand die nog nooit van je gehoord heeft.

'Ik ben Marelle Boersma en leef nu de droom die ik ooit had. Als auteur en schrijfdocent ben ik elke dag omringd door de meest fantastische verhalen. Ik schrijf zelf over mensen die in onvoorziene situaties terechtkomen, maar vanuit hun eigen kracht nieuwe wegen ontdekken. Maar ik mag ook anderen helpen die onwijs graag willen leren hoe je een boeiend verhaal schrijft. Het kan me enorm ontroeren als ik zie hoeveel verbinding verhalen geven. Schrijven is veel meer dan een passie, het raakt aan wie ik ben.'

Wat is jouw grootste teleurstelling in je schrijversleven (tot nu toe)?

'Die heb ik niet. Schrijven is het beste dat me ooit overkomen is. De passie die ik voel voor verhalen heeft me gemaakt tot wie ik nu ben: een heel gelukkig mens. En dat deel ik graag met anderen.'

Je gaat pas schrijven als je veel gelezen hebt. Die aanname durven wij wel te maken. Weet jij nog wat je las of van wie op het moment dat je besloot om zelf te gaan schrijven?  

'Dat weet ik nog precies. Dat was het boek Nachtregenboog de roman die mijn vader in 1997 schreef. Het ging over het leven van mijn vader in relatie tot de geschiedenis van zijn betovergrootvader als arme trufschipper. Op het moment dat ik zijn boek in handen kreeg, begon het te kriebelen. Dat wilde ik ook: een boek schrijven! Dus ben ik begonnen…'

Waarschijnlijk heb je ons zojuist zonder schaamte verteld dat jouw favoriete schrijver een Zweed is, of dat zijn of haar moedertaal Engels is. Is dat wat van ver komt echt lekkerder of beter?  

'Ik heb zonet zonder schaamte verteld dat ik enorm geinspireerd ben door mijn vader. Zijn levenskracht zie ik als voorbeeld. Inmiddels hebben we samen (hij was toen 90 jaar) een boek geschreven over alles wat we nog aan elkaar wilden vragen. Een heel bijzonder schrijfproject dat me heel veel gebracht heeft. Deze autobiografische roman Kruimels zijn ook brood is in juni 2017 verschenen. Dromen blijven opduiken. Mijn vader is nu 91 jaar en heeft inmiddels een nieuw boek klaar dat wacht op uitgave (najaar 2018). Dus voor mij geldt: wat dichtbij is, raakt me diep. Ik begrijp steeds meer hoe dankbaar ik mag zijn, dat we dit hebben mogen én kunnen doen.'

We hebben het al even gehad over teleurstellingen. Maar wat maakt het schrijven van spannende boeken nu dan toch zo fantastisch mooi dat je die teleurstellingen voor lief neemt?

'Geen teleurstellingen voor mij. Schrijven over mensen maakt dat ik meer inzicht krijg in hoe mensen reageren, dat ik steeds minder oordeel en dat het duidelijk is dat iedereen anders is. Niemand wordt als slachtoffer geboren. En als je het lef hebt om je dromen na te jagen, zul je ontdekken dat dit ook hard werken is. Maar hoe mooi is het als dat lukt! Dat laten zien geeft aan hoe krachtig mensen zijn. En daarover schrijven, geeft mij een onwaarschijnlijk grote voldoening.'

Nederlandse thrillers spelen zich bijna altijd af in Amsterdam, in een Vinex-wijk of een vakantieoord. En als dat niet zo is, dan is het wel een complot over ons koningshuis. Wordt het genre niet gewoon serieus beter als er wat meer diversiteit zou zijn?

'Oeps, kennelijk ben ik nogal afwijkend. In Kruimels zijn ook brood is Arnhem de setting. Mijn thrillers spelen zich af in Utrecht (Vals Alarm en Blind date), Den Bosch (Nobody), Leiden (Complex en Schaduwspelen), de Biblebelt (Ik volg je) of Zeeland (Stil water en Moederziel). En daarnaast in andere werelddelen als India (Complex) of China (Schaduwspelen), of wat dacht je van Portugal (Enkele reis) of Frankrijk (Chateau de Provence). Is dat voldoende diversiteit? Er komt trouwens nog veel meer aan: verhalen die spelen in landen waar gewone mensen een uitzonderlijke droom gaan leven, in de serie Ik vertrek-thrillers die ik op dit moment schrijf. Dus geen Amsterdam voor mij.'

Gemiddeld schrijven Nederlandstalige misdaadauteurs één boek per jaar. Dat betekent dat je nu bezig bent aan een nieuw boek of dat je hem net hebt afgerond. Het is tijd voor ‘het verkooppraatje-in-de-lift’ oftewel de elevator pitch voor je volgende (nog niet verschenen) boek!  

'Chateau de Provence is de eerste van mijn serie "Ik vertrek"-thrillers, en mijn dertiende boek. Julia en Luuc laten hun vertrouwde leven in Nederland achter zich en vertrekken naar de lieflijke Provence. Ze kopen daar een kasteel, maar eenmaal daar aangekomen stapelen de tegenslagen zich op. In niets lijkt hun gedroomde leven op een droomleven, als ze met de nek worden aangekeken door de plaatselijke bevolking.  

Omdat ikzelf een paar jaar geleden vertrokken ben naar Portugal, weet ik als geen ander hoe dromen eruit zien als ze werkelijkheid worden. Behalve lef om te vertrekken, heb je ook kracht en doorzettingsvermogen nodig om dat nieuw leven op te bouwen in een andere cultuur. Het is heerlijk om de uitdaging aan te gaan om elke keer een nieuwe insteek te vinden voor het thema "Ik vertrek". Als je regelmatig naar deze televisie serie hebt gekeken, kom je zeker niet bedrogen uit. Maar ik ga veel verder dan de serie. De mensen die mij goed kennen weten dat ik van uitdagingen houd en zeker niet de makkelijkste weg zal kiezen. De tweede in deze serie staat in de steigers.'

Hij bedacht hem. Hij won er drie. Maar toch roept Tomas Ross al jaren op tot afschaffing van de Gouden Strop. De Strop was in zijn ogen ‘een opstapje naar het literaire circuit’.  We kunnen wel zeggen dat dat nooit is gelukt. Maar waarom heeft de Gouden Strop eigenlijk nog wel zin?

'De Gouden Strop geeft de thriller een kans op mooie publiciteit. Laat de geldprijs weg en ga voor meer diversiteit in de jury. De prijs geeft lekkere aandacht voor degene die met de eer gaat strijken, én voor de thriller in het algemeen.'

Welk boek of welke boeken liggen er nu op jouw nachtkastje?

'Ik ben net begonnen in de thriller van Nathalie Pagie. Ik kreeg een exemplaar van Casa Familia toen Nathalie bij ons in Portugal op schrijfretraite kwam. Het was echt leuk om te sparren over haar nieuwe thriller, de kracht van verhalen, en vooral over ons mooie vak.'   

Het is écht belangrijk dat je als auteur ook blijft lezen. Tenslotte is het goed om te weten wat er in je genre speelt. Ben je bij het schrijven eigenlijk bezig met trends en hypes?  

'Ik schrijf over wat mij raakt. Dat draaide een hele tijd om misstanden in Nederland, de waargebeurde verhalen van slachtoffers. Mijn vorige uitgever keerde ik in 2010 de rug toe omdat hij het niet zag zitten dat ik over misstanden zou schrijven. Ilse Karman van De Crime Compagnie zag wél de waarde van die verhalen. Toen Vals Alarm ruim 100.000 keer verkocht was, en andere thrillers hierna ook de bestsellerlijst insleurde, was dat wel een hoogtepuntje.

Op dit moment is mijn leven radicaal veranderd, het contact met Nederland is iets minder. Dus toen het idee ontstond (tijdens het drinken van een glaasje port op de veranda) om te schrijven over mensen die hun leven omgooien en naar het buitenland vertrekken, wist ik direct dat ik dat ging doen. Ilse was ook nu meteen enthousiast. Ik volg dus mijn eigen weg, en het is aan mij om mijn verhalen zo boeiend op te schrijven dat anderen erin meegaan. Nooit andersom.'

Saskia Noort is misschien niet de allerbeste misdaadauteur van Nederland, maar ze is ontegenzeggelijk belangrijk geweest voor het Nederlandstalige thrillergenre. Welke Nederlandse of Vlaamse schrijver vind jij onderschat in zijn of haar bijdrage aan de successen van het thrillergenre van eigen bodem?

'Ik denk dat de debutant in het algemeen onderschat wordt. In de boekhandel wordt veel aandacht geschonken aan de grote namen, hun boeken liggen in grote stapels in de winkel. Een debuut verkopen is veel lastiger, terwijl er echte pareltjes tussen zitten.'

Het aantal Nederlandstalige debuutthrillers neemt in rap tempo af. Welke redenen kun jij bedenken en hoe erg is dat eigenlijk voor het genre?   

'Het is vooral een vorm van lef tonen. Ik ben blij dat er nog steeds uitgevers zijn die investeren in debutanten. Fris talent is voor elk genre belangrijk. Natuurlijk zal dit financieel niet altijd opleveren wat het heeft gekost, maar als je gelooft in een schrijver is het goed om te blijven denken in kansen. Angst is altijd een slechte raadgever.'

We hebben het net gehad over de terugloop van het aantal thrillerdebuten per jaar. Dat is jammer, maar het is schrikbarend dat de jeugd steeds minder en ook minder vaak leest. Nu krijg jij de kans om een zaal vol met veertien- tot achttienjarigen niet alleen te overtuigen dat lezen belangrijk en leuk is, maar dat het lezen van Nederlandstalige thrillers echt fantastisch is. Welke argumenten zou je gebruiken om ze hiervan te overtuigen?

'Er zijn soms jonge mensen die me benaderen om bij mij een schrijftraining te volgen. Geweldig! Deze groep schrijft vaak fantasy verhalen, waarin zeker ook thriller elementen aanwezig zijn. Het is vaak zo onvoorstelbaar goed wat ze schrijven!

Schrijven is een vak, waarbij je wel over talent moet beschikken. Stel dat er tijdens de schoolweken ook een mogelijkheid zou zijn om dit talent te ontwikkelen (op school of op werkweken), dan krijg je meer jonge schrijvers. Dat levert geheid thrillers/boeken op die zich afspelen in hún belevingswereld? Met hún specifieke uitdrukkingen die zij op dit moment gebruiken.

Dus schep mogelijkheden voor de jeugd om te leren hoe je een boek schrijft, en je investeert ook in het leesgedrag van deze leeftijdsgroep. Ik zou dus die zaal vol pubers niet proberen te overtuigen dat lezen belangrijk is, maar ze wél een training aanbieden die de kracht van verhalen laat zien. Er zijn zo veel boeiende manieren om jongeren les te geven, bijvoorbeeld met behulp van gamification. Ik geloof daar heilig in! Ook jongeren hebben dromen. Hoe mooi is het om ze daarbij te helpen!'

Marelle Boersma is auteur bij uitgeverij De Crime Compagnie. Haar nieuwe thriller Chateau de Provence verschijnt morgen. | Auteursfoto in header: verstrekt door uitgeverij De Crime Compagnie.

Nog meer Marelle Boersma tijdens de Thriller Tiendaagse 2018 op Hebban:

14:00 uur - de favorieten van Marelle Boersma
19:00 uur - een exclusieve giveaway!

Bezoek de Nederlandse Thriller Tiendaagse 2018 homepage