Voorlezen: een kwartier per dag!

Voorleeskwartier

Kinderen die van jongs af aan dagelijks vijftien minuten worden voorgelezen, presteren op school beter in taal en rekenen. Dat geldt voor kinderen die nog niet zelf kunnen lezen, maar ook voor kinderen die dat al wel kunnen. Want regelmatig voorlezen geeft ook een voorsprong in hun sociaal-emotionele, lichamelijke en creatieve ontwikkeling. Bovendien is voorlezen gezellig en leuk, zowel voor de luisteraar als voor de voorlezer!



Voorlezen heeft invloed op verschillende onderdelen van de taal- en leesvaardigheid. Kinderen leren een boek vasthouden, letters herkennen en dat er een relatie bestaat tussen gesproken en geschreven woorden. Voorlezen geeft een impuls aan het doorzien van de klankstructuur van een taal (het fonologisch bewustzijn) en de ontwikkeling van de mondelinge vaardigheden, de groei van de woordenschat en het verhaalbegrip. Ook wordt al vroeg ervaren dat lezen leuk is. Dit komt vooral door het rijke, veelzijdige en complexe taalgebruik in boeken.



Hoe jonger kinderen zijn als er begonnen wordt met voorlezen, hoe groter hun woordenschat op tweejarige leeftijd. Baby’s die regelmatig samen met hun ouders met boekjes bezig zijn, lopen op een leeftijd van vijftien maanden voor in hun taalontwikkeling, en breiden die voorsprong vervolgens verder uit. Het resultaat van voorlezen is nog groter wanneer dit herhaaldelijk gebeurt. Het is dus prima als een kind steeds weer dat ene boek voorgelezen wil krijgen. Herhaling (ook van een bepaald woord meerdere keren in een verhaal) zorgt er niet alleen voor dat kinderen méér woorden leren, maar ook dat hun begrip van de woorden diepgaander is. 


Hoe en welk boek?

Aan een baby lees je nog niet echt voor. Je kunt liedjes zingen of hardop vertellen waar je mee bezig bent. Al vanaf drie maanden kun je samen eenvoudige plaatjes bekijken in stoffen of hardkartonnen babyboekjes, waarbij je van alles kunt vertellen. Al snel volgt aanwijzen en benoemen en samen praten over wat er in het boekje te zien is. Weer later kun je een kort verhaaltje voorlezen, dat hoe ouder je kind wordt, steeds wat ingewikkelder kan worden.

Blijf voorlezen ook als je kind eenmaal zelf kan lezen. Het kan de afstand overbruggen tussen wat het leestechnisch aankan en wat het graag zou willen lezen. Vooral voor kinderen die nog moeite hebben met lezen, blijft voorlezen waardevol. Het is belangrijk dat zij lezen blijven associëren met iets wat leuk is. Maar ook voor kinderen die zelf goed kunnen lezen, blijft zo’n knus moment samen fijn!

Je maakt voorlezen tot een succes door een boek te kiezen dat past bij de ontwikkeling en belangstelling van je kind. Lees het boek eerst zelf (gedeeltelijk) door en licht vooraf een tipje van de sluier op: vertel kort waarover het verhaal gaat (zonder de afloop te verraden!). Zorg voor rust en weinig afleiding (televisie uit). Lees het verhaal rustig en duidelijk voor met af en toe een kleine pauze. Maak daarbij gebruik van de mogelijkheden van je stem, maar een toneelstukje hoeft nu ook weer niet. Als je merkt dat de aandacht verslapt, stop dan met voorlezen. Kies een ander moment, of een ander boek.



Met de nieuwe voorleesbundels van dit najaar wordt het voorlezen zeker een succes:


De ongelooflijke Olivia (Ian Falconer, Rubinstein, september 2015) 3+

Vier Olivia-verhalen in één dik boek, waarvan de eerste eerder als prentenboek werden uitgegeven en de laatste nieuw is. Een fijne verzameling over het koddige en eigenzinnige kleutervarkentje.


De sprookjeskoningin (Ad Grooten / ills Martijn van der Linden, Ploegsma, september 2015) 4+

Mooie prinsessen en lieve kabouters, maar ook heksen en draken die kwaad in de zin hebben! Op deze sprookjesbundel baseerde de auteur en muzikant ook een interactieve theatervoorstelling vol vrolijke liedjes.


Een dik jaar Julia en Ot (Elle van Lieshout & Erik van Os / ills Sandra Klaassen, Lemniscaat, september 2015) 5+

Nieuwe en bestaande versjes en verhalen: een vrolijke jubileumuitgave over de ondernemende kleuters Julia en Ot, zus en broer, die de seizoenen volgt. 



Haasje Repje (Bette Westera / ills Sylvia Weve, Gottmer) 5+

Twaalf voorleesverhalen over de wildebras haasje Repje. Herziene uitgave met nieuwe illustraties.

Het grote voorleesboek voor rond de vier jaar (diverse auteurs, Ploegsma, november 2015) 4+

Van de eerste schooldag en het schrijven van je naam tot het leren strikken van je veters, en van nieuwe vriendjes maken tot verjaardagspartijtjes: allemaal zaken die vierjarigen bezighouden. Ook zijn er Het grote voorleesboek voor rond de viif jaar en Het grote voorleesboek voor rond de zes jaar.



In Holland staat een huis (diverse auteurs, Leopold, november 2015) 3+

Oer-Hollands voorleesboek met beroemde boekfiguurtjes als Dikkertje Dap, Nijntje, Ot en Sien, Boer Boris en Kikker in verhalen en liedjes. Met eerder gepubliceerde en nieuwe bijdragen van bekende Nederlandse kinderboekenauteurs.


Jij bent mijn vriend (Rindert Kromhout / ills Jan Jutte. Leopold, oktober 2015) 4+

Bil en Wil zijn vrienden door dik en dun: veertien ontroerende verhalen over vriendschap, vol wijsheid en humor. 


Karel (Liesbet Slegers, Clavis) 2,5+

Jubileumuitgave, mét Karel knuffelpop, vol herkenbare, dagelijkse belevenissen van peuter Karel over wie ook verschillende prentenboeken verschenen.


Op een ochtend vroeg in de zomer (Toon Tellegen / ills Sylvia Weve, Querido, januari 2016) 9+

Ruim twintig, filosofisch getinte dierenverhalen over eekhoorn, de mier en andere dieren in het bos. Zo verandert de duizendpoot zijn naam in duizendtwaalfpoot omdat hij zich heeft verteld en gaat de vlinder op zoek naar zijn liefste wens. Toon Tellegen heeft al heel wat dierenverhalenbundels op zijn naam staan.


Varkentje Valentijn en andere verhalen (Arnold Lobel, Ploegsma, oktober 2015) 3+

Bundeling van vier complete boekjes over de belevenissen van het eigenwijze varkentje op de boerderij en daarbuiten. Andere fijne voorleesbundels van Arnold Lobel die al generaties meegaan: Alle verhalen van Kikker en Pad en Bij Uil thuis.


Wie is de koning? (Beverley Naidoo / ills Piet Grobler, Lemniscaat, oktober 2015) 7+

Tien heel verschillende verhalen uit Afrika: mysterieuze, betoverende verhalen of verhalen om te gniffelen, te griezelen of je over te verbazen. Eerder publiceerde het duo een bundel met Afrikaanse sagen: De hond, de haan en de jakhals.


Meer over het belang van voorlezen op Leesmonitor.nu.